Przezklatkowe badanie echokardiograficzne (TTE) jest jednym z badań dostępnych w Polsce w ramach opieki koordynowanej w POZ. Jest to badanie nieinwazyjne i bezpieczne, dostarczające wielu danych opisujących zarówno budowę, jak i funkcjonowanie serca. Uzyskane w trakcie badania TTE informacje są potrzebne do diagnozowania wielu chorób i wykorzystywane w opiece nad pacjentami z różnymi patologiami. Jednym z najważniejszych parametrów szacowanych w trakcie omawianego badania jest frakcja wyrzutowa lewej komory (LVEF). LVEF to główna miara funkcji skurczowej lewej komory, informująca o tym, jaka część objętości krwi jest wyrzucana z każdym skurczem serca w stosunku do objętości końcoworozkurczowej. W pracy omówiono wskazania do wykonania badania TTE, informacje, które mogą zostać dzięki niemu uzyskane oraz zaprezentowano prawidłowe wartości wybranych parametrów u zdrowych dorosłych osób. Przedstawiono obrazy z TTE uzyskane podczas badania 40-letniej pacjentki diagnozowanej w poradni kardiologicznej z powodu zgłaszanego uczucia kołatania serca.

Zaburzenia procesu trawienia dotyczą większości polskiego społeczeństwa. Często spotykane są problemy z przemianą materii, funkcjonowaniem pracy jelit czy wątroby. Uważa się, że stosowanie roślin leczniczych oraz spożywanie warzyw i owoców wiąże się z niższym ryzykiem tych schorzeń. Korzystne efekty spożywania żywności pochodzenia roślinnego przypisano częściowo dużej zawartości przeciwutleniaczy. Figowiec pospolity (Ficus carica L., figa pospolita) to drzewo, którego owoce zawierające szeroką gamę bioskładników, w tym flawonoidy, kwasy fenolowe, karotenoidy i witaminy. Figi od stuleci są stosowane w medycynie tradycyjnej ze względu na ich działanie prozdrowotne, w tym na problemy żołądkowo-jelitowe i metaboliczne. Ekstrakty z figi wykazują działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe, hepatoprotekcyjne, regulujące przemianę materii. Innym składnikiem działającym wspomagająco na pracę jelit jest manna, czyli sok jesionu mannowego (Fraxinus ornus L.), naturalne źródło mannitolu, słodkiego alkoholu cukrowego o niskiej kaloryczności i zerowym indeksie glikemicznym. Dzięki temu może być stosowany jako zamiennik cukru, ale służyć jako środek łagodnie przeciwdziałający zaparciom.

Buprenorfina to opioidowy lek przeciwbólowy. W odróżnieniu od innych leków z tej grupy jest częściowym agonistą receptorów opioidowych μ. Dzięki temu ma mniej działań niepożądanych i dobrze łączy się z innymi opioidami. Buprenorfina ma mały potencjał uzależniający. Stosuje się ją w leczeniu bólu o nasileniu średnim i dużym w przypadku dolegliwości w chorobach nowotworowych, a także bólu o dużym nasileniu w przebiegu innych schorzeń, jeśli nie ustępuje on po podaniu leków nieopioidowych. Nie stosuje się jej w przypadku bólu ostrego. Lek ten jest metabolizowany w wątrobie.

Artykuł przedstawia przypadek pacjentki z nawracającą objawową hiponatremią, która wielokrotnie była powodem hospitalizacji. Pacjentka przyjmowała w nieregularnych odstępach czasowych domięśniowe iniekcje z betametazonu o przedłużonym działaniu z powodu reumatoidalnego zapalenia stawów, co najprawdopodobniej doprowadziło do rozwinięcia się wtórnej niedoczynności kory nadnerczy, a zmienny odstęp pomiędzy poszczególnymi dawkami przyczyniał się do wystąpienia jej objawów.

Alergiczny nieżyt nosa (AR) jest schorzeniem zapalnym, które powstaje w wyniku IgE-zależnej odpowiedzi organizmu po kontakcie z określonymi alergenami. W ostatnich latach częstość występowania AR wzrosła i jest szczególnie wysoka w krajach Europy Zachodniej oraz w innych państwach wysoko rozwiniętych. Omawiane schorzenie charakteryzuje się występowaniem szeregu objawów, które mogą znacząco obniżać jakość życia pacjentów. Jednym z leków stosowanych w terapii AR jest glikokortykosteroid furoinian mometazonu, w postaci aerozolu do nosa. Jest to lek skuteczny i dobrze tolerowany, używany w terapii zarówno sezonowego AR, jak i całorocznego AR. Na polskim rynku farmaceutycznym można znaleźć także preparat zawierający dwie substancje czynne: 1) furoinian mometazonu oraz 2) lek przeciwhistaminowy – olopatadynę. Zidentyfikowanie właściwej metody terapii, która pomoże skutecznie łagodzić objawy związane z AR, wymaga dokładnej oceny każdego pacjenta.

Badania nad uzupełnianiem niedoborów witamin B₁, B_{6 i} B₁₂ w postaci syntetycznych witamin egzogennych wydają się stanowić ciekawy kierunek w obszarze zapobiegania ciężkim chorobom z układu nerwowego oraz krążenia, a także niedokrwistościom. Przyjmowanie witamin z grupy B nie tylko może zapobiegać występowaniu groźnych chorób, takich jak zawał serca czy udar mózgu, lecz sprawdza się też w prewencji i leczeniu objawów zaćmy, neuropatii obwodowych, wspiera wiele procesów enzymatycznych oraz odporność osobniczą organizmu ludzkiego. Przyjmowanie regularne witamin B₁, B₆, B₁₂ może zapobiegać demencji i chorobie Alzheimera, neuropatiom obwodowym, niektórym chorobom układu krążenia. Wydaje się też, że chroni przed chorobami autoimmunologicznymi i nowotworami, zapobiega lub leczy choroby takie jak Beri -beri, zapomniane i wkładane już do annałów historii medycyny, ale czy słusznie?

Omówiono wybrane zagadnienia z dokumentu „Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) dotyczące leczenia chorób sercowo-naczyniowych u pacjentów z cukrzycą, 2023.” W Wytycznych wprowadzono nowo opracowaną specjalnie dla pacjentów z cukrzycą typu 2 kartę SCORE2-Diabetes. Modyfikacja stylu życia jest zalecana jako podstawowa niefarmakologiczna metoda zapobiegania i leczenia cukrzycy typu 2. W celu redukcji ryzyka sercowo-naczyniowego rekomendowane jest stosowanie diety śródziemnomorskiej, diety DASH lub diet opartych na produktach roślinnych z dużą zawartością tłuszczów nienasyconych. Przedstawiono znaczenie samokontroli glikemii oraz rekomendacje dotyczące zalecanych leków przeciwhiperglikemicznych i przy dyslipidemii w celu redukcji ryzyka sercowo-naczyniowego.

Dieta roślinna może przynosić liczne korzyści zdrowotne. Celem badania była ocena wiedzy lekarzy i studentów medycyny na temat diet roślinnych oraz ich zastosowania w profilaktyce i leczeniu wybranych chorób. Ankietę przeprowadzono wśród 148 lekarzy i studentów medycyny. Wiedzę oceniono na podstawie opinii wobec stwierdzeń dotyczących zaleceń żywieniowych i wartości odżywczej diety roślinnej oraz jej wpływu na zdrowie w 5-stopniowej skali Likerta. Średnia ocena wiedzy wyniosła 3,88±0,45. Najwyższy poziom wiedzy odnotowano przy stwierdzeniu „u osób na diecie roślinnej trzeba uważnie monitorować poziom witaminy B₁₂” (4,48±0,90), a najniższy przy stwierdzeniu „dieta roślinna jest niewskazana u kobiet ciężarnych i małych dzieci” (2,80±1,42). Kobiety miały istotnie wyższą wiedzę (3,98±0,43 vs. 3,73±0,51; p=0,010). Wyniki badania wskazują na dobrą wiedzę lekarzy i studentów medycyny, jednakże rozszerzenie edukacji mogłoby korzystnie wpłynąć na ich kompetencje w zakresie dietoterapii i profilaktyki chorób.

Mniszek lekarski (pospolity, Taraxacum officinale Weber ex Wigg) to powszechnie występująca bylina, pokrywająca na wiosnę trawniki żółtym kwiatostanem. W swoim składzie zawiera bogatą gamę substancji biologicznie aktywnych, takich jak gorzkie laktony seskwiterpenowe, triterpeny, flawonoidy, kwasy fenolowe, inulinę oraz duże ilości potasu. T. officinale wykazuje właściwości: hepatoprotekcyjne i przeciwutleniające, a także przeciwcukrzycowe, przeciwzapalne, immunoprotekcyjne, moczopędne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne. Do celów leczniczych wykorzystuje się głównie korzenie, korzenie z zielem oraz liście. Ekstrakty z mniszka mają silne działanie żółciotwórcze i żółciopędne. Pobudzają działanie wątroby oraz zmniejszają napięcie mięśni gładkich w drogach żółciowych. Stosuje się je również w celu pobudzenia łaknienia oraz w łagodnych zaburzeniach trawienia, takich jak uczucie pełności w brzuchu czy wzdęcia. Mniszek działa również silnie moczopędnie, zwiększa ilość wydalanego moczu, może być stosowany w niewydolności i stanach zapalnych nerek. Dzięki zawartości inuliny może stanowić wartościowy dodatek do żywności.

21 czerwca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Solidarności z Chorymi na Migrenę. Migrena bardzo istotne upośledza codzienną aktywność osób chorych, jednak często jest lekceważona przez ich otoczenie. Nierzadko jest też błędnie rozpoznawana i nieprawidłowo leczona. Dlatego tak ważne jest stałe podnoszenie wiedzy i świadomości społecznej na temat rej choroby.

Czerwiec to także Miesiąc Świadomości Miastenii – rzadkiej choroby nerwowo-mięśniowej o podłożu autoimmunologicznym, na którą w Polsce choruje około 9 tys. osób. Pacjenci z miastenią, równie często jak migrenicy, spotykają się z brakiem zrozumienia ze strony otoczenia, a nawet personelu medycznego. Objawy miastenii traktowane są jako lenistwo czy bycie pod wpływem środków psychoaktywnych. Tymczasem miastenia to poważna choroba, w skrajnych sytuacjach mogąca nawet zagrażać życiu. Warto dowiedzieć się o niej więcej.

Ponieważ zarówno osoby chorujące na migrenę, jak i na miastenię, to najczęściej osoby w wieku produkcyjnym, aktywne zawodowo, kosztami pośrednimi wynikającymi z tych chorób obciążone jest całe społeczeństwo. Dlatego musimy zrobić wszystko, żeby je skutecznie diagnozować i leczyć, tak aby pacjenci nie wypadali z życia zawodowego i społecznego – podkreślają eksperci z Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.

Podsumowanie projektu obwieszczenia refundacyjnego nr 75 nie stanowi jego ostatecznej wersji, bowiem nadal trwają prace administracyjne nad finalnym wykazem refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych obowiązującym od 1 lipca 2024 r.

Uwzględniając niniejszy projekt, w trzecim wykazie w roku 2024, finansowaniem ze środków publicznych zostanie objętych 31 nowych cząsteczko-wskazań, w tym:

• 8 cząsteczko-wskazań onkologicznych,
• 23 cząsteczko-wskazania nieonkologiczne,
• 6 cząsteczko-wskazań dedykowanych chorobom rzadkim.

Najwięcej nowych cząsteczko-wskazań onkologicznych w 2024 r. obserwujemy w hematoonkologii (9), w nowotworach układu urologicznego (5) oraz nowotworach układu pokarmowego (2), nowotworach skóry (2) i nowotworach ginekologicznych (2).

Najwięcej nowych cząsteczko-wskazań nieonkologicznych w 2024 r. obserwujemy w ginekologii (11), neurologii (9) oraz diabetologii (8).