„Duszność? Pomyśl o POChP” - pod takim hasłem 19 listopada 2025 r. będzie obchodzony Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc (POChP). W Polsce jego przesłanie rozwija kampania „Pokochaj Płuca. Unikaj kolejnych zaostrzeń”, przypominając, że takie objawy jak duszność, przewlekły kaszel i spadek wydolności fizycznej, wymagają konsultacji lekarskiej, a wczesne rozpoznanie zwiększa szanse na skuteczne leczenie oraz poprawę jakości życia. Choć POChP pozostaje trzecią najczęstszą przyczyną zgonów na świecie, świadomość tej choroby wciąż jest niewystarczająca.

– POChP to choroba powszechna, ale wciąż niedodiagnozowana. Patrząc na zachorowalność i chorobowość rejestrowaną, czyli te dane, które pochodzą z Narodowego Funduszu Zdrowia, w polskim systemie opieki zdrowotnej mamy zarejestrowanych 1,3 mln chorych na POChP, co oznacza, że dotyczy to ok. 6,5% populacji ogólnej. Rzeczywista liczba chorych może być jednak znacznie wyższa, ponieważ wielu pacjentów nie ma jeszcze postawionego rozpoznania – stwierdza dr n. med. Małgorzata Czajkowska-Malinowska, prezes Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc. – A wczesne wykrycie i właściwe leczenie mają kluczowe znaczenie. Pozwalają spowolnić postęp choroby, złagodzić objawy i poprawić jakość życia.

Wcześniak słyszy świat inaczej. Dziecko urodzone przedwcześnie opuszcza środowisko o niemal stałym, filtrowanym widmie dźwięków, na który składa się rytm serca matki, jednostajny szum krwi oraz miękkie brzmienie głosu przenikającego przez płyn owodniowy. Po urodzeniu maluch trafia jednak do świata, w którym dźwięk już nie jest tłem, lecz siłą, która kształtuje jego biologię. Co wiemy na temat hałasu na intensywnej terapii noworodków, w którym każdy oddech, każdy ruch i każda decyzja mają znaczenie? Wciąż zbyt mało mówi się o tym, jak duże znaczenie w życiu przedwcześnie urodzonego dziecka ma każdy decybel.

Jak podano w Zaleceniach Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) 2025, cukrzyca jest to grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (zwiększonym stężeniem glukozy we krwi), wynikającą z defektu wydzielania i/lub działania insuliny. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z: uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów, zwłaszcza oczu, nerek, serca, nerwów, naczyń krwionośnych.

Krwiotwórcze komórki macierzyste, także te pozyskiwane z krwi pępowinowej, stanowią klucz do leczenia aż 80 chorób. Jednak tylko 30% potrzebujących osób ma w pełni zgodnego dawcę w rodzinie. Pozostali pacjenci są zmuszeni szukać swoich genetycznych bliźniaków, czyli maksymalnie zgodnych niespokrewnionych dawców. Ich liczba ciągle jest zbyt mała. Dlatego Polski Bank Komórek Macierzystych przy wsparciu Fundacji DKMS startuje z akcją “Razem dla wspólnego celu”. Od 17 do 26 listopada w wybranych szpitalach w Polsce przyszli rodzice będą mieć możliwość bezpłatnego oddania krwi pępowinowej na cele publiczne. Będzie również można dołączyć do bazy dawców szpiku kostnego.

Krwiotwórcze komórki macierzyste pozyskiwane ze szpiku kostnego, krwi obwodowej oraz krwi pępowinowej stanowią klucz do leczenia ciężkich chorób hematologicznych i onkologicznych, a także chorób układu odpornościowego i metabolicznych. W ostatnich latach komórki macierzyste są z sukcesem wykorzystywane również w terapiach mózgowego porażenia dziecięcego i zaburzeń ze spektrum autyzmu.

Nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego, to przewlekłe schorzenia, które znacząco wpływają na codzienne życie. Ból brzucha, biegunki, zmęczenie, utrata apetytu, a także lęk przed nagłym zaostrzeniem objawów to codzienność wielu osób żyjących z tymi chorobami. Nadzieją na poprawę jakości życia chorych są innowacyjne terapie biologiczne i jak najszybsze usprawnienie diagnostyki zapalnych chorób jelit. Szacuje się, że na świecie choruje ponad 6,8 mln osób, a liczba ta wciąż rośnie. W Polsce problem dotyka ok. 100 tys. osób, najczęściej są to ludzie młodzi, aktywni zawodowo – szczyt zachorowań przypada na wiek między 20. a 40. rokiem życia.

Ponad połowa pacjentów przewlekle chorych nie wie, czym jest opieka koordynowana, a 70% przyznaje, że koszty terapii wpływają na przestrzeganie zaleceń lekarskich – wynika z badania przeprowadzonego przez  organizacje pacjenckie: Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, Stowarzyszenie EcoSerce i Stowarzyszenie Moje Nerki. Autorzy raportu wskazują na potrzebę systemowego, zintegrowanego podejścia do leczenia wielochorobowości. Z danych Departamentu Lecznictwa Ministerstwa Zdrowia wynika, że wielochorobowość dotyczy 71% osób w wieku 50-59 lat, 88% w grupie 65-70 lat i aż 94% powyżej 80. r.ż. Najczęściej dotyczy ona seniorów, ale coraz częściej występuje również wśród osób młodszych.

Choroby reumatyczne, choć kojarzone z wiekiem senioralnym, dotyczą też osób młodych. Chorzy latami żyją w bólu bez diagnozy, a przewlekły stan zapalny rujnuje ich zdrowie. W reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS), najczęstszej z chorób reumatycznych, opóźnienia w diagnozie mogą wynosić nawet od 3 do 6 lat. Tymczasem szybki czas do rozpoczęcia leczenia jest niezwykle ważny, bo toczący się w organizmie proces zapalny prowadzi do rozwoju poważnych wielonarządowych powikłań. Sprzyja rozwojowi kolejnych chorób: nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, chorób układu oddechowego, tarczycy. Ryzyko zachorowania na nowotworów wzrasta o 180%, na choroby naczyń wieńcowych o 198%, a owrzodzenia żołądka i dwunastnicy (z powodu przyjmowania dużych ilości leków przeciwbólowych) aż o 660%. 

– Dla RZS tzw. okno terapeutyczne, czyli czas od pierwszych objawów choroby do włączenia leczenia, trwa 12 tygodni. Niestety, zaledwie 30–40% pacjentów trafia w tym czasie do specjalisty, droga większości pacjentów do reumatologa jest kręta i pochłania wiele cennego czasu. Te 12 tygodni to szansa na całkowite zahamowanie postępu choroby i szansa na to, że każdy lek, który włączymy, nawet ten najtańszy, będzie skuteczny – mówi prof. Brygida Kwiatkowska, krajowa konsultantka w dziedzinie reumatologii.