Bóle kręgosłupa są zaliczane do najczęstszych dolegliwości narządu i stanowią jedną z najczęstszych przyczyn zgłoszeń do lekarza rodzinnego. W około 90% przypadków mamy do czynienia z tzw. niespecyficznymi bólami kręgosłupa, które są spowodowane przyczyną mechaniczną. Wciąż dyskutowany jest udział różnych czynników predykcyjnych, m.in. nadwagi lub otyłości, sedanteryjnego trybu życia czy też predyspozycji genetycznych. Zwraca się także uwagę na czynniki ryzyka związane z pracą zawodową wymagającą np. dźwigania, przebywania w nienaturalnej wymuszonej pozycji ciała, a także częstego wykonywania ruchów skrętnych.
Choroby układu krążenia są ciągle główną przyczyną zgonów w Polsce. W przypadku hipercholesterolemii lekami pierwszego rzutu, o udowodnionym korzystnym wpływie na rokowanie, są inhibitory reduktazy HMG-CoA (statyny). Do wspomnianej grupy leków należy jedna z dwóch silnie działających statyn – atorwastatyna. W przypadku braku osiągnięcia docelowego stężenia cholesterolu frakcji LDL, mimo wprowadzenia zmiany stylu życia oraz terapii statyną, dodaje się do leczenia substancję działającą w odmiennym mechanizmie, np. ezetymib. Uzyskuje się dzięki temu większy efekt hipolipemizujący.
Choroby kręgosłupa i związany z nimi ból są istotnym problemem medycznym, społecznym i ekonomicznym z uwagi na ich powszechne występowanie i ciągle wzrastającą liczbę chorych w ogólnej populacji. Stanowią jedną z najczęstszych przyczyn zgłoszeń do lekarza rodzinnego.
Należy zwrócić uwagę na fakt, że społeczeństwo będzie miało coraz większe zapotrzebowanie na leczenie schorzeń kręgosłupa, w tym stenozy kanału kręgowego, a także deformacji kręgosłupa. Należy jednak nie zapominać o rzadszych przyczynach bólów kręgosłupa, na przykład chorobie Baastrupa czy też uogólnionej samoistnej hiperostozie szkieletu. Dlatego podstawowa wiedza na najwyższym poziomie na temat etiopatogenezy, objawów klinicznych, diagnostyki i leczenia chorób kręgosłupa jest niezbędna dla lekarzy rodzinnych.
Alergiczny nieżyt nosa jest zapaleniem błony śluzowej nosa o podłożu uczuleniowym, charakteryzującym się wyciekaniem wydzieliny z nosa i jej ściekaniem po tylnej ścianie gardła. Często występuje także kichanie, niedrożność nosa i jego świąd, zaczerwienienie i uczucie świądu spojówek oczu. W leczeniu farmakologicznym alergicznego nieżytu nosa można stosować różne grupy leków. Najskuteczniejsze w terapii omawianego schorzenia są glikokortykosteroidy (GKS) donosowe. Ich zastosowanie korzystnie wpływa na wszystkie objawy choroby, również te ze strony oczu. Początek działania występuje po 2–8 godzinach od podania GKS donosowych.
Nadciśnienie tętnicze jest jednym z najważniejszych modyfikowalnych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. W 2021 r. zostało wydane stanowisko ekspertów Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (ESH) dotyczące właściwego wykonywania pomiarów ciśnienia tętniczego w gabinetach lekarskich, samodzielnych pomiarów wykonywanych przez pacjentów w domu, 24-godzinnego monitorowania ciśnienia (ABPM), a także pomiarów w miejscach publicznych. Stosowanie ABPM pozwala na wielokrotne odczyty ciśnienia tętniczego poza gabinetem lekarza, w zwykłym otoczeniu pacjenta.
Kamica nerkowa jest częstym schorzeniem występującym u 5–20% populacji. W przebiegu tej choroby w drogach moczowych wytrącają się nierozpuszczalne złogi. Zwykle dotyczy to ludzi młodych i czynnych zawodowo, co stanowi problem nie tylko medyczny, ale także społeczny. U mężczyzn szczyt zachorowań przypada na 30.–40. r.ż., a u kobiet 30. –40. oraz 50.–65. r.ż. Typowym objawem kamicy jest kolka nerkowa. Pojawienie się objawów często poprzedza długi okres kamicy bezobjawowej. Kamicę można rozpoznać na podstawie badań obrazowych, takich jak: zdjęcie rentgenowskie przeglądowe, ultrasonografia, spiralna tomografia komputerowa, urografia. Wykonywanie badań ultrasonograficznych pozwala wykryć złogi w nerkach na wczesnym etapie rozwoju choroby. Leczenie polega na usuwaniu istniejących kamieni, jak i na ograniczaniu czynników ryzyka. Leczenie zachowawcze kamicy opiera się na stosowaniu leków przeciwbólowych oraz spazmolitycznych. Natomiast do stosowanych zabiegów urologicznych należą: pozaustrojowa litotrypsja falą uderzeniową, elastyczna ureteroskopia, przezskórna nefrolitotomia.
Neuropatia nerwów obwodowych jest dolegliwością powszechnie występującą, a cukrzyca, alkoholizm i zespół Guillain-Barre odpowiadają za ok. 90% jej przypadków. Różnorodny mechanizm uszkodzenia nerwów, tj. uraz, infekcja, choroba metaboliczna itp. oraz różnorodny charakter dotkniętych włókien nerwowych są przyczyną szerokiego spektrum objawów neuropatii. Jednakże najczęściej dolegliwości bólowe są stałe, silne, odczuwane jako pieczenie, szczypanie, itp. Ponadto mogą wystąpić parestezje, zniesienie czucia powierzchownego, osłabienie odruchów oraz osłabienie siły mięśniowej.
Objawy depresji – niezależnie od ich natężenia – nie powinny być bagatelizowane. Wielu pacjentów wyraża sprzeciw w stosunku do farmakoterapii, stąd poszukuje się alternatywnych substancji, które można określić inhibitorami wychwytu zwrotnego neuroprzekaźników (np. serotoniny). Obecność składników aktywnych
o powyższym działaniu można zaobserwować w ekstrakcie z dziurawca zwyczajnego – są to m.in. hiperforyna czy flawonoidy (np. kwercytyna).
Niedobór czynnika XII układu krzepnięcia krwi wiązano dotychczas z występowaniem powikłań zakrzepowo-zatorowych. W ostatnich latach pojawiają się jednak doniesienia o jego związku z zaburzeniami krzepnięcia krwi i zdolnością tworzenia trwałego skrzepu. Artykuł przedstawia przypadek kliniczny chorej ze zmniejszoną aktywnością czynnika XII, u której, po próbie leczenia dabigatranem, doszło do wystąpienia objawów skazy krwotocznej pod postacią licznych podbiegnięć krwawych na skórze całego ciała. Objawy ustąpiły po odstawieniu leku.
Próchnica jest traktowana jako jedna z częstszych chorób cywilizacyjnych, dotykających każdego człowieka. Częstotliwość jej występowania zależy od stopnia rozwoju cywilizacyjnego społeczeństwa. Diagnostyka obrazowa próchnicy jest często narzędziem wspomagającym stomatologa w stawianiu właściwej i trafnej diagnozy. Ma szerokie zastosowanie w ocenie stanu uzębienia u dzieci. Kontrolne wizyty u stomatologa, jak i profilaktyka prozdrowotna są konieczne do zapobiegania rozwojowi próchnicy, która nieleczona prowadzi do uszkodzenia i usunięcia zębów. Istotną rolę w procesie diagnostycznym pełni lekarz rodzinny, który podczas badania fizykalnego ocenia również stan jamy ustnej.
Aktualnie ocenia się, że bez szczepień prawdopodobnie prawie wszyscy — w tym małe dzieci — w pewnym momencie ich życia zostaną zarażeni koronawirusem SARS-CoV-2. Zaleca się szczepienie przeciw zakażeniom COVID-19 szczepionkami z informacyjnym mRNA dla dorosłych i dla dzieci w wieku 5–11 lat. Wielu rodziców jest niechętnych lub sprzeciwia się zapewnieniu dzieciom tej ochrony. Istnieje niskie ryzyko zapalenia mięśnia sercowego, około 5 przypadków na milion osób otrzymujących szczepionki mRNA anty-COVID-19. Jednak podjęcie negatywnej decyzji o zaszczepieniu nie jest wyborem pozbawionym ryzyka, a raczej jest to wybór poważniejszego ryzyka.
Migrena to jedno z najczęstszych schorzeń neurologicznych, dotyczy blisko 12% populacji. Jest rzadko rozpoznawana i nieskutecznie leczona. Optymalne jest doraźne leczenie ataków migreny, zależnie od ich ciężkości i objawów towarzyszących; często utrudnione z powodu nudności i wymiotów. Ważny problem w leczeniu migreny stanowią mdłości obecne w czasie ataku migreny, a nawet w okresie prodromalnym u ponad 80% pacjentów. Lekami pierwszego rzutu są tryptany.
Od stycznia 2020 r. w światowych laboratoriach na etapie przedklinicznym przeprowadzono badania ponad 200 kandydatów na szczepionki anty-Covid-19, z których ok. 70 doszło do etapu badań klinicznych. W Unii Europejskiej dopuszczone zostały szczepionki mRNA kodujące białko kolca S (spike) wirusa: BNT162b2 (Pfizer/ BioNTech), mRNA1237 (Moderna). Dopuszczoa jest również szczepionka ChAdOx1 (Oxford-AstraZeneca) oraz jednodawkowa szczepionka Ad26 Janssen (Johnson & Johnson), w których wektorem jest adenowirus.
Z końcem 2021 r. Europejska Agencja Medyczna EMA dopuściła warunkowo szczepionkę Nuvaxovid NVX-CoV2373 (Novavax/EMA/717890/2021), podawaną domięśniowo osobom od lat 18.
Definicja Międzynarodowego Stowarzyszenia Badania Bólu opisuje ból jako subiektywnie przykre i negatywne wrażenie zmysłowe i emocjonalne, powstające pod wpływem bodźców uszkadzających tkankę̨ (tzw. nocyceptywnych) lub zagrażających ich uszkodzeniem. Wśród licznych opioidowych leków przeciwbólowych znaczące miejsce zajmuje buprenorfina. W artykule przedstawiono charakterystykę buprenorfiny oraz jej zastosowanie w terapii różnych rodzajów bólu.
Na skróty
Copyright © Medyk sp. z o.o