Ostatnia niedziela września na całym świecie obchodzona jest jako Światowy Dzień Serca. Jak podkreśla dr n. med. Krzysztof Kępa, kardiochirurg z Grupy American Heart of Poland, choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce wśród dorosłych, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.  Stanowią one 40% wszystkich przyczyn zgonów, a po 65. roku życia aż 53%.

– Nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, nieprawidłowe wartości lipidów w surowicy, otyłość, szczególnie otyłość brzuszna, palenie papierosów, niewłaściwa dieta, mała aktywność fizyczna, przewlekły stres, predyspozycje genetyczne są przyczyną schorzeń kardiologicznych – wymienia kardiochirurg. Tylko 30% przypadków zachorowań na choroby serca związanych jest z genetyką – aż 70% zależy od stylu życia, który prowadzimy.

– Dzisiejsze tempo życia, stres i niezdrowe nawyki żywieniowe to główne czynniki, które przyczyniają się do wzrostu liczby chorób serca, nawet wśród młodych osób – zaznacza dr Kępa. – Dlatego tak ważne są akcje edukacyjne, jak np. Światowy Dzień Serca, które uświadamiają ludziom, jak wiele mogą zrobić, aby poprawić swoje zdrowie.

Regularne kontrole lekarskie są jednym z kluczowych elementów dbania o serce. Warto pamiętać, że wiele problemów związanych z sercem rozwija się przez lata, często bezobjawowo, dlatego tak ważne są badania profilaktyczne.

Europejski Tydzień Urologii (23-29 września) to coroczna inicjatywa mająca na celu zwiększenie świadomości na temat zdrowia urologicznego i profilaktyki chorób układu moczowo-płciowego. Jest organizowany przez Europejskie Towarzystwo Urologiczne, obejmuje szereg działań edukacyjnych, warsztatów i bezpłatnych konsultacji dla pacjentów. Celem wydarzenia jest promowanie wczesnej diagnozy i leczenia schorzeń urologicznych, takich jak nietrzymanie moczu, nowotwory urologiczne oraz zaburzenia prostaty.

Z okazji  Europejskiego Tygodnia Urologii Stowarzyszenie „UroConti” organizuje Dni Otwarte w Warszawie, które odbędą się w Warszawie 23-27 września. Uczestnicy spotkań będą mogli porozmawiać o zdrowiu urologicznym, poszerzyć swoją wiedzę i skorzystać z bezpłatnych konsultacji specjalistów. Celem Dni Otwartych jest promowanie wczesnej diagnozy i leczenia schorzeń urologicznych, takich jak nietrzymanie moczu, nowotwory urologiczne oraz zaburzenia prostaty.

Śródmiąższowe choroby płuc (ILD) to grupa ponad 200 jednostek chorobowych, często nieuleczalnych i o poważnym rokowaniu (choroby włóknieniowe – PF-ILD). Jednak wczesne rozpoznanie choroby daje szansę na rozpoczęcie leczenia, które pozwala spowolnić jej rozwój i poprawić funkcjonowanie chorego. Właśnie dlatego znaczenie mają zarówno znajomość objawów ILD, do których należą suchy kaszel, zadyszka podczas chodzenia i zmęczenie, jak i czas – kluczowe jest jak najwcześniejsze zgłoszenie się do lekarza i otrzymanie właściwego rozpoznania. Przypominają o tym Kampania „Płuca Polski. Od kaszlu do włóknienia”, a także Polskie Towarzystwo Wspierania Chorych na Włóknienie Płuc, organizator obchodów Miesiąca Podnoszenia Świadomości Chorób Włóknieniowych Płuc oraz Światowego Tygodnia IPF.

Charakterystyczne w przebiegu chorób włóknieniowych płuc (PF-ILD) jest zmniejszenie pojemności płuc i zdolności do wymiany gazów (dostarczanie tlenu do organizmu i wydalanie dwutlenku węgla) w wyniku uszkodzenia śródmiąższu oraz pęcherzyków płucnych i zachodzącego bliznowacenia (inaczej włóknienia) płuc. 

- W przypadku idiopatycznego włóknienia płuc i pozostałych chorób włóknieniowych jak dotąd nie powstała żadna terapia, która umożliwiłaby ich całkowite wyleczenie. Dlatego nadal wszystkie choroby z grupy PF-ILD uznaje się za nieodwracalne. Na szczęście istnieje leczenie, które może spowolnić postęp choroby i uchronić pacjenta przed szybkim nasileniem objawów, co daje mu szansę na dalsze funkcjonowanie we względnie dobrej formie. Aby to jednak było możliwe, konieczne jest jak najwcześniejsze włączenie leczenia, dlatego tak ważne jest też wczesne rozpoznanie – przyznaje dr hab. n. med. Katarzyna Lewandowska, specjalista chorób wewnętrznych i chorób płuc z I Kliniki Chorób Płuc Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie, Zastępca Prezesa Polskiego Towarzystwa Wspierania Chorych na Włóknienie Płuc. – Wyzwania pacjentom stawia jednak nie tylko skomplikowana choroba i jej nieoczywiste objawy, ale także system ochrony zdrowia. Długie kolejki do lekarzy pulmonologów sprawiają, że ścieżka, którą chorzy muszą kroczyć, jest kręta i bardzo długa – od momentu diagnozy do włączenia leczenia mija zwykle bardzo dużo czasu, w tym przypadku – bardzo cennego. Czy można coś z tym zrobić? Wydaje się, że optymalnym i korzystnym, przede wszystkim z punktu widzenia pacjenta, rozwiązaniem, byłoby włączenie chorób śródmiąższowych płuc do opieki koordynowanej. Pozwoliłoby to na skuteczniejsze odnajdywanie pacjentów z podejrzeniem ILD już na etapie konsultacji u lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i kierowanie ich na właściwą ścieżkę diagnostyczną do pulmonologa – dodaje.

Od 1 października 2024 r. finansowana będzie immunoterapia w pierwszej linii leczenia dorosłych z miejscowo zaawansowanym lub przerzutowym rakiem dróg żółciowych. Jest to długo wyczekiwana zmiana dla pacjentów i onkologów, umożliwiająca podjęcie walki z tym źle rokującym nowotworem i przybliżająca Polskę do grona krajów zapewniających standard leczenia zgodny ze światowymi zaleceniami.

Rak dróg żółciowych, stanowiący ok. 1% wszystkich nowotworów, jest rzadką i agresywną chorobą. Wczesne objawy, takie jak utrata apetytu, nudności, osłabienie czy bóle brzucha, często są niespecyficzne i mogą być mylone z innymi schorzeniami. Gdy pojawiają się bardziej charakterystyczne objawy, takie jak ciemny mocz, jasny stolec, czy mechaniczna żółtaczka (często związana ze świądem skóry lub gorączką), choroba zazwyczaj jest już w zaawansowanym stadium. Leczenie raka dróg żółciowych zależy od zaawansowania choroby. W początkowych stadiach najlepszym podejściem jest chirurgiczne usunięcie guza. Jednak wielu pacjentów diagnozowanych jest dopiero w zaawansowanych stadiach, co znacznie ogranicza możliwość leczenia operacyjnego. Dotychczas chorzy z zaawansowanym rakiem dróg żółciowych byli leczeni wyłącznie klasyczną chemioterapią. Wraz ze skuteczną immunoterapią pojawiła się szansa na lepsze leczenie pacjentów.

https://www.gov.pl/web/zdrowie/52-nowe-terapie-na-pazdziernikowej-liscie-lekow-refundowanych

Światowy Dzień Sepsy stanowi szczególny czas refleksji nad jednym z największych wyzwań współczesnej medycyny, jakim jest sepsa. Z tym zagrożeniem globalnie mierzy się ok. 50 mln ludzi rocznie, a ok. 11 mln z nich umiera.Global Sepsis Alliance oraz European Sepsis Alliance wraz z Fundacją Nadzieja dla Zdrowia wystosowały trójstronny list do Premiera RP Donalda Tuska, adresowany również do Minister Zdrowia Izabeli Leszczyny oraz Ministra Spraw Zagranicznych Radosława Sikorskiego: W liście Ratowanie życia dzieci i dorosłych w Polsce i Unii Europejskiej. Priorytetyzacja sepsy na poziomie krajowym i regionalnym organizacje zwróciły się o uwzględnienie walki z sepsą jako priorytetu zdrowotnego podczas nadchodzącej polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.

Zaapelowano o włączenie walki z sepsą do listy naczelnych celów, wskazując prezydencję jako wyjątkową okazję do uratowania setek tysięcy dzieci, kobiet i mężczyzn w regionie UE oraz docelowo – uniknięcia milionów zgonów oraz trwałej niepełnosprawności na całym świecie. Podkreślono, że sepsa otrzymuje nieproporcjonalnie mało uwagi politycznej i zasobów na odpowiednie działania, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Wskazano również, że w Europie sepsa dotyka ponad 3 mln ludzi rocznie, powodując tym samym aż 680 000 zgonów.

W sierpniu do gabinetów lekarskich dorośli pacjenci najczęściej przychodzili z infekcjami wirusowymi, w tym szczególnie z tzw. jelitówką, z COVID-19 oraz zapaleniem płuc. Natomiast u dzieci najczęściej zdiagnozowano anginę, zapalenie płuc i COVID-19. Tak wynika ze „Zdrowotnego Monitoringu Polaków” przygotowanego przez enel-med „Zdrowotny Monitoring Polaków” (to nowa inicjatywa enel-med, oparta na analizie wewnętrznych danych medycznych centrum medycznego enel-med oraz obserwacji i zaleceń lekarzy). We wrześniu, kiedy dzieci wracają do placówek przedszkolnych i szkolnych, a dorośli kończą sezon urlopowy, rozpoczyna się sezon infekcyjny. Dlatego lekarze zalecają podstawowe szczepienia przeciwko pneumokokom, grypie oraz krztuścowi.

– Wrzesień to idealny moment, aby zapisać się na szczepienia, zwłaszcza przeciwko pneumokokom. Te bakterie mogą prowadzić do poważnych infekcji, takich jak zapalenie płuc, co czyni szczepienie szczególnie ważnym dla dorosłych po 65. r.ż. albo młodszych z przewlekłymi chorobami układu oddechowego, zwłaszcza w sezonie zwiększonej zachorowalności. Ponadto warto rozważyć szczepienie przeciwko krztuścowi, które zawiera obniżoną dawkę antygenów nie tylko krztuśca, ale również tężca i błonicy. Szczepionka jest podawana nastolatkom w 14. i 19. roku życia jako kontynuacja obowiązkowych szczepień w wieku dziecięcym. Wskazane jest szczepienie przypominające dla osób dorosłych co 10 lat od ostatniej podanej dawki w wieku nastoletnim. Dzięki temu możemy skuteczniej chronić się przed tą chorobą i jej powikłaniami albo złagodzić jej przebieg – mówi lek. Joanna Gryglewicz, internista enel-med.

Co roku 9 września obchodzimy Dzień Świadomości Alkoholowego Zespołu Płodowego (FAS). Ta międzynarodowa inicjatywa ma na celu zwrócenie uwagi na nieuleczalne schorzenia dziecięce, będące skutkiem picia alkoholu przez kobiety w trakcie ciąży. – Najbardziej narażony jest w tym przypadku mózg, a najczęściej występującymi problemami u dzieci z FAS są zaburzenia psychiczne, behawioralne, kognitywne i społeczne – wylicza dr n. med. Marzanna Reśko-Zachara, pediatra i neonatolog ze Szpitala Karowa.

Jak wynika z badania PARPA (obecnie KCPU), spektrum poalkoholowych zaburzeń rozwojowych (FASD, ang. Fetal Alcohol Spectrum Disorders), do których należy FAS, to najbardziej rozpowszechnione w Europie niegenetyczne schorzenia neurorozwojowe, dotykające w Polsce co najmniej 1 na 50 dzieci w wieku 7–9 lat.

Ministerstwo Zdrowia ogłosiło zmiany w Powszechnym Programie Bezpłatnych Szczepień przeciw HPV, które weszły w życie od 1 września tego roku. Według ekspertów Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych, to kluczowy krok w kierunku zwiększenia wyszczepialności wśród młodych ludzi. – Zmiany, które weszły w życie wraz z początkiem września, rozszerzą uprawnienia wiekowe do bezpłatnych szczepień, w schemacie dwudawkowym. Z programu będą mogły skorzystać dzieci od ukończenia 9. roku życia do ukończenia 14. roku życia. To ważny krok w walce z wirusem, ponieważ tylko powszechne szczepienia, niezależnie od płci, dają realną szansę na jego skuteczną eliminację ze społeczeństwa – tłumaczy prof. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych.

Zmiany od 1 września 2024 r.:

• uproszczenie procesu rozliczania w placówkach medycznych;
• wszystkie placówki podstawowej opieki zdrowotnej mają oferować bezpłatny program szczepień przeciw HPV;
• dane dotyczące wykonywanych szczepień będą dostępne publicznie;
• wprowadzenie szczepień bezpośrednio w placówkach szkolnych;
• włączenie do programu młodszych roczników od 9 r.ż.

Wśród propozycji zmian w ustawie o Krajowej Sieci Onkologicznej (KSO) do najważniejszych należy wprowadzenie od 1 stycznia 2026 r. obowiązku wystawiania elektronicznej wersji karty diagnostyki i leczenia onkologicznego (e-DILO) w ramach Krajowej Sieci Onkologicznej. Do tego czasu karty te będą wystawiane albo w wersji papierowej, albo elektronicznej, zależnie  od możliwości danej placówki medycznej. Karty DILO wystawione w wersji papierowej i niezamknięte przed dniem 1 stycznia 2026 r. będą mogły być dalej prowadzone na dotychczasowych zasadach, aż do zamknięcia danej karty. 

Ministra zdrowia Izabela Leszczyna podkreślała (rozmowa dla serwisu Prawo.pl), że chodzi o to, by potrzeby pacjenta onkologicznego naprawdę postawić w centrum. Karta DILO jest bardzo istotna dla pacjentów z chorobami onkologicznego. Jak przewidują przepisy osoba, której zostanie wystawiona, ma prawo do diagnostyki i leczenia onkologicznego bez skierowania. Wynika to z faktu, że choroba nowotworowa może rozwijać się bardzo szybko, dlatego istotne jest jak najszybsze przeprowadzenie niezbędnych badań i diagnostyki.

Naukowcy są na etapie rekrutacji pacjentów do udziału w projekcie REFSAL. Niekomercyjne badanie kliniczne może zmniejszyć odsetek dzieci chorych na przemijający szybki oddech noworodka (TTN) oraz przewlekłe nadciśnienie płucne noworodków (PPHN). To pierwszy od lat niekomercyjny projekt w neonatologii, finansowany ze środków Agencji Badań Medycznych. Głównym badaczem jest prof. dr hab. n. med. Renata Bokiniec, kierownik Kliniki Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka w Szpitalu Karowa (WUM).

Przemijający szybki oddech noworodka (TTN) to jedna z najczęściej występujących przyczyn niewydolności oddechowej u najmłodszych. Dotyczy ok. 10% dzieci urodzonych między 33. a 34. tygodniem ciąży. W niektórych przypadkach to schorzenie może prowadzić do przewlekłego nadciśnienia płucnego u noworodków (PPHN). Wspomniane przypadłości mogą występować szczególnie w wyniku przedwczesnego porodu czy porodu drogą cięcia cesarskiego. Lekarze od lat szukają sposobu, który pomoże skutecznie zredukować liczbę noworodków z zaburzeniami oddychania po urodzeniu i częstotliwość występowania ciężkiego nadciśnienia płucnego. W tym celu powstało niekomercyjne badanie kliniczne - projekt REFSAL: „Ocena częstości występowania przetrwałego nadciśnienia płucnego noworodków w grupie noworodków urodzonych pomiędzy 32. a 42. tygodniem ciąży leczonych salbutamolem”. Naukowcy zbadają skuteczność i bezpieczeństwo zastosowania salbutamolu w kuracji zapobiegawczej wdrażanej u noworodków z zaburzeniami oddychania po urodzeniu. Powszechnie salbutamol jako lek rozszerzający naczynia ma zastosowanie w astmie. W neonatologii tym razem badane jest jego inne przeznaczenie.