2025-04-08 Aktualności

W Polsce aż 9 na 10 kobiet leczonych chemioterapią z powodu raka piersi doświadcza skutków ubocznych tej terapii. Chemioterapia jest często rutynowo zalecana pacjentkom z rakiem piersi po operacji jako tzw. leczenie uzupełniające. Jednak z badań naukowych wynika, że korzyść kliniczną odnosi z niej tylko ograniczona grupa pacjentek. Testy wielogenowe pozwalają ustalić, czy dana pacjentka odniesie korzyść z chemioterapii, czy też nie. Jednak tylko co trzecia pacjentka kwalifikująca się do wykonania takiego badania słyszała o jego istnieniu – tak wynika z najnowszego raportu „Perspektywa pacjentek w leczeniu raka piersi w Polsce”, przygotowanego przez Instytut Ochrony Zdrowia wraz z Fundacją OnkoCafe – Razem Lepiej, Fundacją OmeaLife oraz Federacją Stowarzyszeń „Amazonki”.

Podstawowy wniosek z raportu: Istnieje pilna i niezaspokojona potrzeba pacjentek z wczesnym hormonozależnym (HR+), HER2- rakiem piersi w zakresie dostępu do testów wielogenowych o zdolności prognostycznej i predykcyjnej, które pozwoliłyby na ograniczenie zjawiska nadmiernego bądź niedostatecznego leczenia chemioterapią.
Prof. dr hab. n. med. Mateusz Jankowski z Instytutu Ochrony Zdrowia, sekretarz Polskiego Towarzystwa Medycyny Personalizowanej komentuje tę publikację: Ten raport badawczy pokazuje, jak za pomocą narzędzinaukowych możemy gromadzić i analizować dane dotyczące potrzeb i oczekiwań pacjentów. Dokładne poznanie perspektywy pacjentów jest szczególnie ważne w przypadku chorób onkologicznych, które często wiążą się z silnym obciążeniem emocjonalnym zarówno chorego, jak i jego najbliższych.
 
 
Rola testów wielogenowych
Testy wielogenowe pozwalają u części chorych na uniknięcie negatywnych skutków chemioterapii bez wpływu na obniżenie szans na przeżycie ani na zwiększenie ryzyka nawrotu nowotworu w przyszłości. Tymczasem aż 90% ankietowanych pacjentek leczonych chemioterapią doświadczyło jej skutków ubocznych, takich jak utrata włosów, przewlekłe zmęczenie czy obniżenie jakości życia. Aż trzy czwarte ankietowanych pacjentek podkreśliło, że możliwość podjęcia decyzji o leczeniu na podstawie wyniku testu wielogenowego zwiększyłoby ich pewność i akceptację decyzji o chemioterapii.
– Chemioterapia pozostaje kluczowym elementem leczenia raka piersi, jednak obecny stan wiedzy pokazuje, że nie każda pacjentka odnosi z niej jednakową korzyść. Dlatego tak istotne jest włączenie testów wielogenowych do standardów diagnostycznych. Testy te analizują ekspresję genów w komórkach nowotworowych, co pozwala ocenić ryzyko nawrotu choroby i przewidzieć korzyści z chemioterapii. Najważniejsza jest bowiem realna korzyść kliniczna dla pacjentki – jeśli test jej nie potwierdza, należy rozważyć rezygnację z leczenia, które mogłoby niepotrzebnie obciążyć organizm – komentuje Anna Kupiecka, prezes Fundacji OnkoCafe – Razem Lepiej. – System opieki zdrowotnej w Polsce powinien zapewniać dostęp do tych nowoczesnych narzędzi diagnostycznych, które są już standardem w wielu krajach Europy i znacząco wpływają na poprawę jakości życia pacjentek. Dzięki nim kobiety otrzymują spersonalizowaną terapię, dostosowaną do swoich indywidualnych potrzeb.
Eksperci zwracają również uwagę na fakt, że o ile u części pacjentek test wielogenowy pozwala lekarzowi oraz pacjentce podjąć decyzję o rezygnacji z dołączania chemioterapii do leczenia hormonalnego, to jednocześnie u niektórych pacjentek wynik testu decyduje o jej dodaniu do schematu terapeutycznego, co pozwala na uniknięcie niedostatecznego leczenia oraz odległych nawrotów choroby. Polki mają prawo do diagnostyki, która jest standardem w Europie. Testy wielogenowe są już refundowane m.in. w Niemczech, Francji, Włoszech, Holandii, Belgii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii. 
Prof. dr hab. n. med. Renata Duchnowska, kierownik Kliniki Onkologii Wojskowego Instytutu Medycznego podkreśla, że: Chore na wczesnego raka piersi o fenotypie luminalnym, HER2-ujemnym często w postępowaniu uzupełniającym otrzymują chemioterapię, nawet jeżeli nie ma pewności, czy przyniesie im to korzyści. Chore chciałyby mieć możliwość wykonania testów wielogenowych, które pomogłyby w podjęciu decyzji o tym, czy chemioterapia jest dla nich odpowiednia. Testy wielogenowe, które pozwalają na personalizację leczenia uzupełniającego (odpowiedni dobór leczenia) u chorych na raka piersi, nie są obecnie refundowane w Polsce, co stanowi poważny problem. Wyniki raportu wskazują na pilną potrzebę zmian w systemie opieki zdrowotnej, tak aby chore na wczesnego luminalnego, HER2-ujemnego raka piersi miały dostęp do nowoczesnych metod diagnostyki i leczenia.
Zgodnie z rekomendacjami zawartymi w raporcie szeroki dostęp do testów wielogenowych mógłby znacząco poprawić jakość opieki nad pacjentkami z rakiem piersi w Polsce. Wprowadzenie nowoczesnej diagnostyki umożliwiłoby bardziej precyzyjne dopasowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjentek, ograniczając ryzyko zbędnych działań niepożądanych i zwiększając skuteczność leczenia.

 

Copyright © Medyk sp. z o.o