Tydzień Świadomości Dławicy Piersiowej (18-24 września) jest inicjatywą Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Polską edycję kampanii Angina Awareness Initiative („Poznaj swoją dławicę”) wspiera Polskie Towarzystwo Kardiologiczne. Dławica piersiowa, zwana również dusznicą bolesną, to zespół objawów wynikających z ograniczonego dostarczania tlenu do mięśnia sercowego w stosunku do jego potrzeb. Podczas zwiększonego zapotrzebowania na tlen, np. podczas wysiłku fizycznego lub w odpowiedzi na emocje, zwężenia w naczyniach wieńcowych mogą spowodować niewystarczający dopływ tlenu do mięśnia sercowego. Ten deficyt tlenu manifestuje się charakterystycznym bólem w okolicy mostka, który jest często opisywany jako uczucie ucisku.

Choroba niedokrwienna serca należy do tzw. chorób cywilizacyjnych i występuje średnio u ok. 20-40 osób na 1000. Zachorowalność wzrasta wraz z wiekiem: zazwyczaj pojawia się po 40. r.ż. u mężczyzn i po 50. r.ż. u kobiet. W Polsce z powodu dławicy piersiowej może cierpieć ok. 1,5 mln osób. Wystąpieniu dławicy piersiowej sprzyjają takie czynniki jak nadciśnienie tętnicze, palenie tytoniu, hipercholesterolemia, cukrzyca, otyłość, brak regularnej aktywności fizycznej, a także niezdrowy sposób odżywiania się: dieta z małą ilością warzyw i owoców, za to bogata w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego. 

Tegoroczne obchody Światowego Dnia Atopowego Zapalenia Skóry skupiają uwagę na dzieciach i nastolatkach chorujących na AZS, szczególnie na obciążeniach psychospołecznych powodowanych przez to przewlekłe schorzenie.

– (...) Hasło przewodnie tegorocznych obchodów „If you only knew” (Gdybyście tylko wiedzieli) ma uwrażliwiać na potrzeby młodych pacjentów i pokazać, jak mocno choroba ta wpływa na psychikę i społeczny rozwój dzieci i młodzieży. Hasło podkreśla też, jak ważna jest ogólna wiedza o AZS, empatia w każdym z nas i zrozumienie dla tej choroby. Jak pokazują nasze badania, aż 80% chorych dzieci i młodzieży doświadczyło w swoim życiu stygmatyzacji i wykluczenia. Tak być nie powinno – zwraca uwagę Hubert Godziątkowski, prezes Polskiego Towarzystwa Chorób Atopowych.

Atopowe zapalenie skóry to przewlekła, nawrotowa choroba autoimmunologiczna o charakterze ogólnoustrojowym i podłożu genetycznym. Rumieniowo-złuszczające zmiany skórne widoczne są na twarzy, rękach, nogach, czasem obejmują nawet ponad 50% powierzchni skóry. Towarzyszy im uporczywy świąd. Szacuje się, że w krajach wysoko rozwiniętych choroba ta dotyka 15-30% dzieci, u 45% z nich objawy pojawiają się przed 6. miesiącem życia, a u 50% do 1. roku życia.

Osoby pracujące na nocne zmiany są bardziej narażone na ryzyko wystąpienia zawału serca, wynika z badań opublikowanych w European Heart Journal. Praca w godzinach nocnych rozregulowuje zegar biologiczny i zwiększa ryzyko zachorowania na nadciśnienie, cukrzycę oraz choroby serca. Naukowcy wykazali również, że nocne zmiany wiążą się z wyższym ryzykiem pojawienia się u pracowników migotania przedsionków.

– Wyniki kolejnych badań naukowych potwierdzają związek pomiędzy pracą w godzinach nocnych a zwiększonym ryzykiem wystąpienia zawału serca. Może to być ostrzeżeniem dla osób tak pracujących i stanowić bodziec do regularnego sprawdzania stanu układu krążenia i poświęcania większej ilości czasu na profilaktykę kardiologiczną. Naukowcy, którzy analizują problem nocnych zmian, skupiają się na minimalnym czasie odpoczynku. Wydzielanie wielu hormonów i aktywność układu nerwowego osób pracujących w porze nocnej jest zaburzona, co sprzyja występowaniu nadciśnienia tętniczego, arytmii, dyslipidemii, przewlekłych stanów zapalnych, a także problemom z utrzymaniem prawidłowej wagi – podkreśla prof. dr hab. n. med. Piotr Jankowski, ekspert ogólnopolskiej kampanii Akcja Kardioprotekcja, kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i Gerontokardiologii, p.o. Kierownika Zakładu Epidemiologii i Promocji Zdrowia w Szkole Zdrowia Publicznego.

Śródmiąższowe choroby płuc z postępującym włóknieniem (PF-ILD) obejmują ponad 200 jednostek chorobowych. Ich właściwe rozpoznanie często bywa trudne. Tymczasem wczesne włączenie prawidłowego leczenia pozwala na poprawę funkcjonowania chorych. Uwagę na to zwracają Kampania „Płuca Polski” oraz Towarzystwo Wspierania Chorych na Włóknienie Płuc, organizator obchodzonego we wrześniu Miesiąca Podnoszenia Świadomości Chorób Włóknieniowych Płuc i Światowego Tygodnia Świadomości Idiopatycznego Włóknienia Płuc ( IPF (18-24 września).

Włóknieniowe choroby płuc (PF-ILD) to schorzenia, w których dochodzi do uszkodzenia śródmiąższu płuc oraz pęcherzyków płucnych, co prowadzi do bliznowacenia (włóknienia) płuc. W konsekwencji zmniejsza się ich pojemność i zdolność do wymiany gazów, czyli dostarczania tlenu do organizmu i wydalania dwutlenku węgla. Przekłada się to na samopoczucie pacjenta, który zaczyna odczuwać takie dolegliwości jak: duszność, zmęczenie, nieustępujący, suchy i drażniący kaszel czy zadyszka podczas wykonywanych aktywności.

W obszarze niewydolności serca w Polsce minione dwa lata przyniosły wiele dobrych wiadomości. Jedną z nich była właśnie refundacja flozyn – w kardiologii we wskazaniu „niewydolność serca z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory serca”. 29 sierpnia 2023 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał Ustawę o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. 30 sierpnia 2023 roku w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia została opublikowana lista bezpłatnych leków dla dzieci do 18 lat i seniorów powyżej 65 lat. Dla liście leków dla osób po 65. r.ż. uwzględniono m.in. flozyny.

Asocjacja Niewydolności Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego uczestniczyła i wspierała starania o udostępnienie tej grupy leków w ramach listy 65+, ponieważ z punktu widzenia populacji pacjentów z niewydolnością serca szansa na bardziej dostępne leczenie tymi lekami to zmiana przełomowa – jedynie 9% chorych na niewydolność serca w Polsce to osoby poniżej 60. r.ż., a średni wiek chorego na niewydolność serca wynosi w naszym kraju 75 lat. Możliwość zastosowania skutecznej terapii w kluczowej populacji chorych pozwala zatem osiągnąć wymierne efekty terapeutyczne w znaczącej skali. To doskonała wiadomość dla pacjentów, ich bliskich i wszystkich zaangażowanych w opiekę nad chorymi na niewydolność serca, a także dla systemu opieki zdrowotnej, w ramach którego skuteczne zarządzanie schorzeniem stało się odtąd możliwe i dostępne.

Tylko w 2023 r. ponad 73 tys. Polek dowie się, że ma raka, a mniej więcej 15% diagnoz wskazywać będzie na nowotwory ginekologiczne. Nowoczesnej diagnostyce i profilaktyce poświęcony jest cykl debat pt. „Wrzesień − miesiąc świadomości nowotworów ginekologicznych”. Konferencja inaugurująca zaplanowaną serię spotkań ekspertów, lekarzy, pacjentów i organizacji pozarządowych została zorganizowana w Narodowym Instytucie Onkologii − Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie.

− Nasz cel jest prosty: budowanie powszechnej świadomości społecznej, jak wielkie ryzyko niosą za sobą nowotwory ginekologiczne i w jaki sposób pacjentki mogą zminimalizować ryzyko zachorowania. Będziemy próbować "odczarować" onkologię oraz sformułować podstawowe postulaty naszego środowiska, jakimi są m.in. rozwój diagnostyki genetycznej, stworzenie jasnej ścieżki leczenia, promowanie odpowiednich postaw i nawyków − powiedział prof. Włodzimierz Sawicki, prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej.

Od 1 września na liście leków refundowanych znajdują nowe substancje przeznaczone do leczenia raka płuc. Należą do nich: atezolizumab przeznaczony dla pacjentów z wczesną postacią niedrobnokomórkowego raka płuca jako adjuwant po radykalnej resekcji guza; lorlatynib jako lek trzeciej generacji w pierwszej linii leczenia pacjentów z NDRP z mutacją w genie ALK; sotorasib w drugiej i kolejnych liniach leczenia pacjentów z NDRP z mutacją G12C w genie KRAS.

– (...) Refundacja otwiera nowe możliwości terapeutyczne, zwiększa szanse na skuteczne leczenie oraz przyczynia się do podniesienia jakości opieki nad chorymi. Jest to kolejny ważny krok w poprawie dostępu pacjentów do nowoczesnego leczenia raka płuca. Aktualnie dzięki zastosowaniu terapii molekularnych i immunoterapii na wczesnym etapie zaawansowania możemy mówić nie tylko o istotnym obniżeniu ryzyka nawrotu choroby nowotworowej, ale o leczeniu podejmowanym z intencją wyleczenia – wyjaśnia Aleksandra Wilk, dyrektor Sekcji Raka Płuca Fundacji TO SIĘ LECZY.

W 2022 i 2023 r. nastąpił znaczący wzrost liczby szpitali stosujących roboty chirurgiczne w operacjach. 4844 zabiegi w asyście robota wykonało w sumie 40 placówek, wśród nich było 15 szpitali, w których zabieg robotowy wykonano po raz pierwszy. Publiczne ośrodki znacznie szybciej niż prywatne szpitale zwiększają wolumen zabiegów i szybciej poszerzają stosowanie robotów na kolejne obszary zabiegowe – zwracają uwagę autorzy trzeciego raportu poświęconego rozwojowi chirurgii robotowej w Polsce "Chirurgia robotowa 2023” (patronat Rzecznika Praw Pacjenta).

Zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Zdrowia od 1 września będzie refundowana immunoterapia w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego. Umożliwienie pacjentom onkologicznym dostępu do nowoczesnego leczenia zalecanego w wytycznych praktyki klinicznej poprzez sprawne wprowadzanie do programów lekowych immunoterapii, terapii celowanych i leków łączących różne mechanizmy działania (np. koniugaty) było jedną z rekomendacji zmian wskazanych przez autorów raportu .z marca 2023 „Aktualna sytuacja pacjentów z nowotworami układu pokarmowego w Polsce”, zainicjowanego przez Fundację EuropaColon Polska i Fundację Onkologiczną Nadzieja.

Dotychczas chorzy z zaawansowanym rakiem żołądka mogli być leczeni terapiami z katalogu chemioterapii oraz w ramach programu lekowego, który pozwalał jedynie na zastosowanie ramucyrumabu w skojarzeniu z chemioterapią. Od września program ulegnie poszerzeniu o skojarzenie immunoterapii z chemioterapią u dorosłych pacjentów z HER2 ujemnym, zaawansowanym lub z przerzutowym gruczolakorakiem żołądka, połączenia żołądkowo-przełykowego lub przełyku, u których łączny wynik pozytywny (CPS) z ekspresją PD-L1 w tkance nowotworowej wynosi ≥ 5.

Firma Viatris ogłasza, że rozpoczęła dystrybucję dawek czterowalentnej szczepionki przeciw grypie w Polsce, w ramach przygotowań do sezonu 2023-2024. Tym samym szczepionka jest już dostępna w hurtowniach farmaceutycznych i aptekach. Umożliwi to środowisku medycznemu efektywne rozpoczęcie realizacji szczepienia profilaktycznego i zabezpieczenie pacjentów już na sezon grypowy 2023-2024.

W nadchodzącym sezonie grypowym z refundacji 50% będzie mógł skorzystać każdy pacjent w wieku powyżej 6. miesiąca życia, a więc zarówno dorośli, jak i dzieci. Dla kobiet w ciąży i pacjentów 75+ szczepionka będzie bezpłatna. Szczepienia są ważnym elementem strategii zapobiegania grypie: najlepszym sposobem na zmniejszenie ryzyka zachorowania na grypę sezonową i rozwoju jej potencjalnie ciężkich powikłań

Opublikowano projekt obwieszczenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Nowa lista refundacyjna ma obowiązywać od 1 września 2023 r. Zmiany dotyczą refundacji leków m.in. raka płuca, nerek, przełyku, tarczycy, krwi.

Uwzględniając niniejszy projekt, od początku roku 2023, finansowaniem ze środków publicznych zostanie objętych 113 nowych cząsteczko – wskazań, w tym:

• 60 cząsteczko – wskazań onkologicznych,
• 53 cząsteczko – wskazania nieonkologiczne,
• 34 cząsteczko – wskazania dedykowane chorobom rzadkim.

Najwięcej nowych cząsteczko – wskazań onkologicznych w 2023 r. obserwujemy w hematoonkologii (26), w nowotworach układu oddechowego (11) i pokarmowego (9). Najwięcej nowych cząsteczko – wskazań nieonkologicznych w 2023 r. obserwujemy w kardiologii (19), reumatologii (6), hematologii (4), gastroenterologii (4) i dermatologii (4).

W badaniu opublikowanym w JAMA Network Open sprawdzono, czy wydolność oddechowa ma wpływ na ryzyko zachorowania na raka płuca, gruczołu krokowego i jelita grubego oraz na umieralność z powodu tych nowotworów. Przebadano ponad 177 tys. mężczyzn w wieku 18-75 lat pod kątem wydolności oddechowej.

W trakcie ponad 9-letniej obserwacji rozpoznano 499 raków jelita grubego, 283 raków płuca oraz 1918 raków gruczołu krokowego. W tym czasie doszło do 152 zgonów z powodu raka jelita grubego, 207 z powodu raka płuca oraz 141 z powodu raka gruczołu krokowego.

Zauważono, że osoby z najwyższą wydolnością oddechową miały o blisko 40% niższe ryzyko zachorowania na raka jelita grubego niż osoby z niską wydolnością. Dodatkowo zauważono, że wysoki poziom wydolności zmniejsza ryzyko zgonu z powodu raka płuca oraz raka gruczołu krokowego.