W 2022 i 2023 r. nastąpił znaczący wzrost liczby szpitali stosujących roboty chirurgiczne w operacjach. 4844 zabiegi w asyście robota wykonało w sumie 40 placówek, wśród nich było 15 szpitali, w których zabieg robotowy wykonano po raz pierwszy. Publiczne ośrodki znacznie szybciej niż prywatne szpitale zwiększają wolumen zabiegów i szybciej poszerzają stosowanie robotów na kolejne obszary zabiegowe – zwracają uwagę autorzy trzeciego raportu poświęconego rozwojowi chirurgii robotowej w Polsce "Chirurgia robotowa 2023” (patronat Rzecznika Praw Pacjenta).

Zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Zdrowia od 1 września będzie refundowana immunoterapia w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego. Umożliwienie pacjentom onkologicznym dostępu do nowoczesnego leczenia zalecanego w wytycznych praktyki klinicznej poprzez sprawne wprowadzanie do programów lekowych immunoterapii, terapii celowanych i leków łączących różne mechanizmy działania (np. koniugaty) było jedną z rekomendacji zmian wskazanych przez autorów raportu .z marca 2023 „Aktualna sytuacja pacjentów z nowotworami układu pokarmowego w Polsce”, zainicjowanego przez Fundację EuropaColon Polska i Fundację Onkologiczną Nadzieja.

Dotychczas chorzy z zaawansowanym rakiem żołądka mogli być leczeni terapiami z katalogu chemioterapii oraz w ramach programu lekowego, który pozwalał jedynie na zastosowanie ramucyrumabu w skojarzeniu z chemioterapią. Od września program ulegnie poszerzeniu o skojarzenie immunoterapii z chemioterapią u dorosłych pacjentów z HER2 ujemnym, zaawansowanym lub z przerzutowym gruczolakorakiem żołądka, połączenia żołądkowo-przełykowego lub przełyku, u których łączny wynik pozytywny (CPS) z ekspresją PD-L1 w tkance nowotworowej wynosi ≥ 5.

Firma Viatris ogłasza, że rozpoczęła dystrybucję dawek czterowalentnej szczepionki przeciw grypie w Polsce, w ramach przygotowań do sezonu 2023-2024. Tym samym szczepionka jest już dostępna w hurtowniach farmaceutycznych i aptekach. Umożliwi to środowisku medycznemu efektywne rozpoczęcie realizacji szczepienia profilaktycznego i zabezpieczenie pacjentów już na sezon grypowy 2023-2024.

W nadchodzącym sezonie grypowym z refundacji 50% będzie mógł skorzystać każdy pacjent w wieku powyżej 6. miesiąca życia, a więc zarówno dorośli, jak i dzieci. Dla kobiet w ciąży i pacjentów 75+ szczepionka będzie bezpłatna. Szczepienia są ważnym elementem strategii zapobiegania grypie: najlepszym sposobem na zmniejszenie ryzyka zachorowania na grypę sezonową i rozwoju jej potencjalnie ciężkich powikłań

W badaniu opublikowanym w JAMA Network Open sprawdzono, czy wydolność oddechowa ma wpływ na ryzyko zachorowania na raka płuca, gruczołu krokowego i jelita grubego oraz na umieralność z powodu tych nowotworów. Przebadano ponad 177 tys. mężczyzn w wieku 18-75 lat pod kątem wydolności oddechowej.

W trakcie ponad 9-letniej obserwacji rozpoznano 499 raków jelita grubego, 283 raków płuca oraz 1918 raków gruczołu krokowego. W tym czasie doszło do 152 zgonów z powodu raka jelita grubego, 207 z powodu raka płuca oraz 141 z powodu raka gruczołu krokowego.

Zauważono, że osoby z najwyższą wydolnością oddechową miały o blisko 40% niższe ryzyko zachorowania na raka jelita grubego niż osoby z niską wydolnością. Dodatkowo zauważono, że wysoki poziom wydolności zmniejsza ryzyko zgonu z powodu raka płuca oraz raka gruczołu krokowego.

Rozwój kardiochirurgii przez ostatnie 20 lat jest bardzo znaczny. Przyczyniła się do tego nowa technologia, lepsze monitorowanie chorego, jak chociażby przy użyciu echokardiografii przezprzełykowej śródoperacyjnej. O procedurach kardiochirurgicznych, ryzyku i potencjalnych powikłaniach związanych z z operacjami kardiochirurgicznymi oraz o zabiegach małoinwazyjnych mówi dr n. med. Witold Gerber, kardiochirurg, Grupa American Heart of Poland.

Jakie schorzenia najczęściej Pan diagnozuje wśród swoich pacjentów, w Centrum Kardiologii i Kardiochirurgii w Bielsku-Białej, Grupa American Heart of Poland?

– Do  naszego ośrodka trafiają pacjenci w różnym wieku, z szerokim spektrum schorzeń, natomiast moja grupa pacjentów to głównie te osoby, które chorują na niedomykalność zastawki mitralnej, często są to osoby w młodym wieku. Wobec powyższego na plan pierwszy w moich zabiegach wysuwają się zabiegi naprawcze i rekonstrukcyjne zastawki mitralnej. Wykonywane są w technice małoinwazyjnej, a ich skuteczność i trwałość jest bardzo duża. Ostatnie kilka lat to nawiązanie bardzo dobrej współpracy z kardiologami, którzy również docenili skuteczność tych metod i chętnie kierują do naszego ośrodka pacjentów z całego kraju.

Osoby, które przeszły zawał serca szybciej tracą zdolności poznawcze w porównaniu z rówieśnikami, którzy nie przebyli zawału – wynika z badania opublikowanego w JAMA Neurology. Eksperci kampanii Akcja Kardioprotekcja podkreślają, że pogorszenie zdolności poznawczych może mieć realny wpływ na codzienne funkcjonowanie, a co za tym idzie na ogólny stan psychiczny. 

Stan psychiki pacjenta po zawale serca może być bardzo zróżnicowany i zależeć od wielu czynników, takich jak: przebieg zawału i jego powikłania, indywidualne doświadczenia, wsparcie społeczne i medyczne, a przede wszystkim wykorzystanie możliwości kompleksowej rehabilitacji. Niektórzy pacjenci mogą odczuwać silny lęk, depresję, stres i poczucie bezradności, podczas gdy inni mogą być bardziej pozytywnie nastawieni i zdeterminowani, aby wrócić do pełni zdrowia.

– Po przebytym zawale pacjenci często odczuwają lęk, niepokój, bezradność i zagubienie w nowej sytuacji. Obawiając się ponownego ataku serca, ograniczają swoją aktywność fizyczną, zawodową i społeczną. Zawał serca często wywołuje uczucie smutku, beznadziejności, braku energii oraz utraty zainteresowania życiem, a bywa, i to nierzadko, że chorzy popadają w depresję. Wszystko to nie tylko pogarsza komfort życia, ale wpływa także na rokowanie – podkreśla prof. dr hab. n. med. Ryszard Piotrowicz z Narodowego Instytutu Kardiologii, ekspert kampanii Akcja Kardioprotekcja.

Rdzeniowy zanik mięśni jest chorobą heterogenną: w naturalnym jej przebiegu większość pacjentów słabnie już w pierwszych miesiącach życia, ale są też tacy chorzy, u których choroba ujawnia się dopiero po kilku-kilkunastu latach. Zdarzają się nawet przypadki ujawnienia SMA w wieku dorosłym. Skąd biorą się te różnice? U podłoża rdzeniowego zaniku mięśni leży zbyt mała produkcja w organizmie osoby chorej białka SMN (ang. survival motor neuron), które jest kluczowe dla funkcjonowania neuronów ruchowych i działania mięśni. Szybkość postępowania choroby oraz ciężkość objawów zależą tego, jak dużo białka SMN jest produkowane w organizmie, a to z kolei zależy od liczby posiadanych kopii genu SMN2 (których może być od dwóch do czterech, a nawet więcej). Im więcej kopii tego genu ma pacjent, tym więcej białka SMN znajduje się w jego ciele, co przekłada się na lepsze funkcjonowanie i szansę na lżejszy przebieg choroby. Specjaliści są jednak zgodni, że nie powinno to wpływać na decyzję o podjęciu leczenia modyfikującego przebieg SMA.

Zdarzenia niepożądane stanowią obecnie jedną z dziesięciu głównych przyczyn zgonów i niepełnosprawności na świecie. Jednym z kluczowych rozwiązań jest wprowadzenie rejestru zdarzeń niepożądanych, jednak w dobie cyfryzacji to za mało, rejestr powinien występować w formie elektronicznej. Takie rejestry wprowadziły już m.in. Dania, Niemcy, Austria czy Estonia. Podczas zgłaszania zdarzeń niepożądanych w tych krajach bierze się pod uwagę ważność zgłaszanego zdarzenia czy jego rodzaj. W polskich szpitalach wypadki zranień i skaleczeń w formie elektronicznej rejestruje tylko 24% placówek medycznych, a najnowsze dane zebrane podczas tegorocznej edycji certyfikacji pokazują, że w ostatnim roku liczba tych placówek wzrosła zaledwie o 3%. Zarówno Koalicja na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali, jak i Zespół ds. Zapobiegania i Zwalczania Chorób Zakaźnych postulują, aby centralny rejestr zdarzeń niepożądanych był prowadzony wyłącznie w formie elektronicznej, a także powinien być scentralizowany.

Jednym z czynników, który ma istotny wpływ na samopoczucie pacjentów z toczniem rumieniowatym układowym, a którego trudno całkowicie unikać, jest promieniowanie słoneczne. Osoby o jasnej karnacji wykazują szczególną wrażliwość i podatność na występowanie rumienia pod wpływem słońca. Co więcej, może się on pojawić nie tylko na twarzy, ale również na reszcie ciała, tj. na klatce piersiowej i rękach. Dlatego też latem pacjenci z TRU toczą walkę o dobre samopoczucie, mierząc się nie tylko z dolegliwościami skórnymi, ale również m.in. ze zwiększoną męczliwością i bólami stawów.

Należy też jednak pamiętać, że każde nasilenie dolegliwości, takich jak: zmęczenie, zapalenie stawów, obrzęki kończyn dolnych, należy skonsultować z lekarzem reumatologiem. Objawy te mogą przemawiać też za zaostrzeniem niewydolności nerek, nasileniem białkomoczu i mogą być objawem nefropatii toczniowej. Jest to poważna manifestacja tocznia wymagająca diagnostyki – czasem biopsji nerek oraz podjęcia szybkich decyzji terapeutycznych, tj. rozpoczęcia stosowania leków immunosupresyjnych.

Coraz częściej sztuczna inteligencja może być wsparciem w leczeniu chorób sercowo-naczyniowych. Obecnie, rozpowszechniana jest aparatura do zdalnej diagnostyki, mierząca pracę serca przez całą dobę. Algorytmy są w stanie usprawnić pracę lekarzy, wykonując całkowity odczyt EKG. Algorytm o nazwie CoDE-ACS przetestowany na 10 286 pacjentach w sześciu krajach był w stanie wykluczyć zawał serca u ponad dwukrotnie większej liczby pacjentów z dokładnością 99,6%. Narzędzie AI może pomóc w zlikwidowaniu nierówności w diagnozowaniu choroby. Algorytm jest skuteczny, niezależnie od płci, wieku i wcześniejszych problemów zdrowotnych.

Onkologia to jedna z najszybciej rozwijających się dziedzin medycyny. Coraz częściej wymaga stosowania leczenia skojarzonego, obejmującego (w różnych kombinacjach i sekwencjach) chirurgię, farmakoterapię i radioterapię, a także podejścia wielodyscyplinarnego i współpracy specjalistów oraz ośrodków medycznych. Nie tylko dostęp do nowych innowacyjnych terapii stanowi dziś najistotniejszy problem, jeśli chodzi o leczenie chorych na nowotwory. Zdaniem ekspertów równie ważna jest organizacja leczenia onkologicznego w Polsce. 

– Pojedynczo stosowane metody – chirurgia, radioterapia, leczenie systemowe – nie mogą doprowadzić do wyleczenia wielu chorych na nowotwory. Dużo większą efektywność mają skojarzenia metod leczenia, w tym łączne stosowanie tradycyjnych metod i nowoczesnych terapii. Istotą leczenia skojarzonego w raku płuca jest zachowanie odpowiedniej sekwencji postępowania, dobry przepływ chorego między ośrodkami po to, żeby ścieżka pacjenta była jak najkrótsza i wyniki leczenia chorych były jak najlepsze. Szansę daje ustawa o Krajowej Sieci Onkologicznej, w której najważniejsze znaczenie powinny mieć ośrodki kompleksowego postępowania w nowotworach płuca – zwraca uwagę prof. dr hab. n. med. Maciej Krzakowski, Krajowy Konsultant w Dziedzinie Onkologii Klinicznej.