W ciągu ostatnich 30 lat zaakceptowano i wprowadzono do codziennej praktyki klinicznej ponad 80 nowych leków. Leczenie systemowe z wykorzystaniem chemioterapii, immunoterapii czy terapii celowanych jest podstawą leczenia nowotworów rozpoznawanych w IV stopniu zaawansowania, tj. z przerzutami odległymi. Dzięki nowym lekom wskaźniki 5-letnich przeżyć całkowitych chorych na rozsiane nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego, czerniaki, raki neuroendokrynne, raka gruczołu krokowego, raka piersi, raka tarczycy i nowotwory jądra leczonych w latach 2014-2018 poprawiły się o więcej niż 15% w porównaniu do okresu 1989-1993. Nie we wszystkich nowotworach jednak odnotowano taki postęp. 5-letnie przeżycie chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca poprawiło się zaledwie o 6%.

Co ciekawe, odnotowano również zmianę udziału chorych rozpoznawanych w stadium rozsiewu. W ostatnich latach więcej nowotworów płuc rozpoznaje się w tym stadium, co przypisuje się bardziej zaawansowanym technikom diagnostyki obrazowej, np. PET/TK. Natomiast nowotwory dróg żółciowych, gruczołu krokowego, odbytnicy, trzonu i szyjki macicy, piersi i pęcherzyka żółciowego rozpoznawano w latach 2014-2018 w mniej zaawansowanych stadiach niż w okresie 1989-1993.

–Tylko ok. 20% pacjentów korzysta z programu lekowego raka płuca, a powinno minimum 40-50%. To jest przerażające. Nadal jest wiele do zrobienia w usprawnieniu ścieżki diagnostyczno-terapeutycznej pacjenta. Mamy w raku płuca największy przełom w leczeniu od lat, a nie korzystamy z niego – alarmował prof. Piotr Rutkowski, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Onkologicznego podczas debaty „Aktualne wyzwania w diagnostyce i leczeniu raka płuca w Polsce” z cyklu „Onkologia – Wspólna Sprawa”.

Bardzo ważną sprawą są opóźnienia w diagnostyce wstępnej, kiedy to pacjent czeka na wizytę w poradni ambulatoryjnej lub na badania obrazowe.

– Karta DILO przez kilka lat funkcjonowała bardzo dobrze, ale teraz niestety motywacja lekarzy POZ do kierowania chorych na szybką diagnostykę trochę spadła i tych chorych w poradni, chociażby w poradni przyszpitalnej Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc, jest mniej niż jeszcze kilka lat temu – podkreślał dr Mateusz Polaczek. Kiedy chory trafi w końcu do pulmonologa lub chirurga, to często mamy już do czynienia z rozsianym nowotworem.

Decyzją Ministerstwa Zdrowia  od 1 maja 2023 r. dorośli pacjenci chorujący na wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) będą mogli być leczeni ozanimodem. Poszerzenie wachlarza terapii dostępnych w ramach programu lekowego B.55 umożliwi dostosowanie formy leczenia do stanu klinicznego i indywidualnych potrzeb pacjenta, co jest szczególnie cenne w przypadku chorych, u których dotychczas stosowane leczenie nie przyniosło spodziewanych efektów.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to choroba autoimmunologiczna o przewlekłym charakterze, która wiąże się z pogorszeniem jakości życia cierpiących na nią osób. Przebieg schorzenia, od łagodnego do ciężkiego, zależny jest od stopnia nasilenia stanu zapalnego. W 2014 roku chorobę tę zdiagnozowano u niespełna 50 tys. osób w Polsce, a w 2020 roku liczba ta wzrosła o ok. 23 tys.

25 kwietnia 2003 r. to ważna data w kalendarzu, która zmieniła na zawsze oblicze nauki, medycyny i… życie milionów pacjentów na całym świecie. Z okazji 20. rocznicy poznania pełnej sekwencji DNA organizatorzy kampanii edukacyjnej „Genetyka Ratuje Życie” przygotowali zestawienie 20 ciekawostek na temat DNA.

1. Tylko 1-2% naszych genów jest odpowiedzialnych za wygląd i funkcje komórek (tzw. geny kodujące). Co z pozostałymi? Długo wierzono, że nie pełnią istotnej roli, jednak w 2012 r. naukowcy w ramach projektu ENCODE dowiedli, że ok. 80% ludzkiego genomu to sekwencje o określonych funkcjach biologicznych.
2. Człowiek ma ok. 20 000 genów kodujących białko. Co ciekawe, podobną liczbę genów mają myszy, jeżowce, czy nawet jeden z rodzajów nicieni.

Światowy Dzień Świadomości Przewlekłego Zapalenia Zatok Przynosowych z Polipami Nosa (PZZPzPN) to okazja, aby zmienić stan wiedzy na ten temat wśród społeczeństwa. Zainaugurowana z okazji tego święta kampania „Masz to w nosie?” ma na celu zmienić percepcję społeczną tej jednostki chorobowej oraz uświadomić pacjentów, jakie objawy powinny ich skłonić do szukania pomocy lekarskiej. W ramach kampanii przeprowadzono pierwsze w Polsce badanie na temat wpływu PZZPzPN na zdrowie i życie pacjentów.

Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa (PZZPzPN) to choroba często marginalizowana przez społeczeństwo oraz samych pacjentów, mimo że dotyczy 4% populacji, głównie młodych dorosłych, która w istotny sposób upośledza jakość ich życia.

18 kwietnia obchodzimy Europejski Dzień Praw Pacjenta, który celebrowany jest we wszystkich krajach Unii Europejskiej. To ważny dzień także z perspektywy pacjentów korzystających z wentylacji mechanicznej i ich bliskich, którzy potrzebują rozwiązań gwarantujących im m.in. zwiększoną pomoc pielęgniarską. Blisko miesiąc temu do Ministerstwa Zdrowia trafiła zmieniona propozycja modelu opieki nad chorymi z niewydolnością oddechową – Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) przedstawiła nowe plany co do modelu opieki pacjentów wentylowanych mechanicznie.  Środowisko pacjentów przedstawiło swoje uwagi i czeka na dalsze kroki ze strony Ministerstwa.

W 2023 r. rusza pilotaż programu Kompleksowej Opieki nad Pacjentem z Wczesnym Zapaleniem Stawów (KOWZS) – 4,5 tys. pacjentów zostanie objętych diagnostyką, a 2,5 tys. opieką w 15 ośrodkach, w których diagnostyka, leczenie i stała roczna opieka będą prowadzone na poziomie ambulatoryjnym.

– Chcemy pomóc pacjentom, którzy chorują krótko, by skrócić opóźnienia diagnostyczne – mówi prof. Brygida Kwiatkowska, konsultant krajowa w dziedzinie reumatologii. Prof. Kwiatkowska w raporcie pt. „Reumatologia - raport otwarcia” wskazuje, że od kilku lat obserwuje się ograniczanie dostępu pacjentów do ambulatoryjnego i szpitalnego leczenia w reumatologii. Wynika to m.in. ze złej wyceny procedur reumatologicznych oraz przekształcania klinik i oddziałów reumatologicznych w oddziały chorób wewnętrznych. Proces ten nasilił się podczas pandemii, gdy oddziały reumatologiczne były masowo przekształcane w jednostki covidowe.

Zmiany w programie lekowym „Leczenie chorych z umiarkowaną i ciężką postacią łuszczycy plackowatej" obowiązują od początku marca. Poza substancjami, którymi leczono wcześniej (adalimumab, etanercept, infliksymab, iksekizumab, sekukinumab, ustekinumab, ryzankizumab, guselkumab, certolizumab pegol, tyldrakizumab), w programie pojawiła się nowość –  bimekizumab. Bardzo ważne jest zniesienie tzw. przerwy administracyjnej, co oznacza, że leczenie trwa do czasu podjęcia przez lekarza prowadzącego decyzji o wyłączeniu pacjenta z programu.

– Mamy już leczenie na europejskim poziomie – skomentował aktualny stan rzeczy prof. Witold Owczarek, przewodniczący Zespołu Koordynacyjnego ds. Leczenia Biologicznego Ciężkiej Postaci Łuszczycy Plackowatej, który od 10 lat zabiegał o to, by programy lekowe oparte na najnowszych substancjach leczniczych objęły jak największą liczbę chorych.

Sztuczna inteligencja (AI) to nie tylko Chat GPT. Algorytmy AI coraz częściej służą lekarzom, wspomagając bardziej dokładne i skuteczne diagnozowanie pacjentów. Sztuczna inteligencja (AI) ma zastosowanie w wielu dziedzinach, w tym również w diagnostyce laboratoryjnej. AI jest już wykorzystywana do analizowania wyników testów laboratoryjnych oraz do pomocy w interpretacji wyników, a także do wskazywania potencjalnych chorób na podstawie danych medycznych. Może być również stosowana do rozpoznawania schorzeń na podstawie obrazów, takich jak zdjęcia rentgenowskie, wyniki tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego.

Jednym z największych wyzwań dla laboratoriów medycznych jest przetwarzanie ogromnej ilości danych. Dzięki AI możliwe jest automatyczne analizowanie informacji znacznie szybciej i bardziej precyzyjnie niż w przypadku tradycyjnych metod. Algorytmy AI pozwalają na wykrywanie wzorców i zależności między różnymi wynikami badań, co umożliwia dokładniejszą diagnozę i lepsze dopasowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Zakończyła się pierwsza edycja I Polskiego Kongresu Neurologii i Psychiatrii. Zgromadzeni w Hotelu Sheraton w Warszawie (31 marca - 1 kwietnia 2023 r.) neurolodzy i psychiatrzy wysłuchali ponad 34 wykładów, stanowiących szeroką, multidyscyplinarną platformę wymiany najnowszych doniesień naukowych dotyczących chorób mózgu i nowych strategii farmakologicznych. Kongres odbył się pod patronatem prof. Agnieszki Słowik, krajowego konsultanta ds. neurologii oraz prof. Piotra Gałeckiego, krajowego konsultanta ds. psychiatrii.

W pierwszym dniu Kongresu wybitnym postaciom polskiej neurologii, psychiatrii, ale także mediów zaangażowanych w rozwój i zmianę postrzegania chorób mózgu, wręczono nagrody Beautiful Brain Award.