W 2023 r. rusza pilotaż programu Kompleksowej Opieki nad Pacjentem z Wczesnym Zapaleniem Stawów (KOWZS) – 4,5 tys. pacjentów zostanie objętych diagnostyką, a 2,5 tys. opieką w 15 ośrodkach, w których diagnostyka, leczenie i stała roczna opieka będą prowadzone na poziomie ambulatoryjnym.

– Chcemy pomóc pacjentom, którzy chorują krótko, by skrócić opóźnienia diagnostyczne – mówi prof. Brygida Kwiatkowska, konsultant krajowa w dziedzinie reumatologii. Prof. Kwiatkowska w raporcie pt. „Reumatologia - raport otwarcia” wskazuje, że od kilku lat obserwuje się ograniczanie dostępu pacjentów do ambulatoryjnego i szpitalnego leczenia w reumatologii. Wynika to m.in. ze złej wyceny procedur reumatologicznych oraz przekształcania klinik i oddziałów reumatologicznych w oddziały chorób wewnętrznych. Proces ten nasilił się podczas pandemii, gdy oddziały reumatologiczne były masowo przekształcane w jednostki covidowe.

Odpowiedzią na potrzeby chorych ma być program KOWZS, który zakłada, że pacjenci pierwszorazowi, u których zostanie postawione podejrzenie wczesnego zapalenia stawów, zostaną objęci diagnostyką i leczeniem w przeznaczonych do tego specjalistycznych ośrodkach. 

–  Chcemy przesunąć do opieki ambulatoryjnej, odciążając jednocześnie lecznictwo szpitalne, takie choroby, które spokojnie mogą być diagnozowane w warunkach ambulatoryjnych, a więc reumatoidalne zapalenie stawów czy całą grupę spondyloartropatii, do której zalicza się m.in. zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, łuszczycowe zapalenie stawów i nieradiograficzną spondyloartropatię. Pacjenci z tymi schorzeniami będą mieli szybką ścieżkę pozakolejkową – wyjaśnia prof. Kwiatkowska.

Do programu pilotażowego KOWZS zakwalifikują się pacjenci, u których występuje obrzęk i ból przynajmniej jednego stawu, niebędący wynikiem urazu, o czasie trwania nie dłuższym niż 6 tygodni lub ból kręgosłupa trwający minimum od 3 miesięcy. W jego ramach zapewnione zostaną kompleksowe działania niezbędne do prawidłowej diagnostyki, umożliwiającej rozpoznanie choroby na jej wczesnym etapie.

Oczekiwanym efektem programu pilotażowego będzie także szybszy powrót pacjentów do aktywności zawodowej, a w dalszej perspektywie zmniejszenie ryzyka niepełnosprawności i liczby hospitalizacji, co przyczyni się do zmniejszenia kosztów ponoszonych przez państwo, pacjentów i ich rodziny.

Proponowany w programie KOWZS model koordynowanej i kompleksowej opieki nad pacjentami z zapaleniem stawów zakłada prowadzenie procesu diagnostyczno-terapeutycznego przez wielodyscyplinarny zespół, w skład którego wchodzą specjaliści z różnych dziedzin medycyny.