Tylko w 2023 r. ponad 73 tys. Polek dowie się, że ma raka, a mniej więcej 15% diagnoz wskazywać będzie na nowotwory ginekologiczne. Nowoczesnej diagnostyce i profilaktyce poświęcony jest cykl debat pt. „Wrzesień − miesiąc świadomości nowotworów ginekologicznych”. Konferencja inaugurująca zaplanowaną serię spotkań ekspertów, lekarzy, pacjentów i organizacji pozarządowych została zorganizowana w Narodowym Instytucie Onkologii − Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie.

− Nasz cel jest prosty: budowanie powszechnej świadomości społecznej, jak wielkie ryzyko niosą za sobą nowotwory ginekologiczne i w jaki sposób pacjentki mogą zminimalizować ryzyko zachorowania. Będziemy próbować "odczarować" onkologię oraz sformułować podstawowe postulaty naszego środowiska, jakimi są m.in. rozwój diagnostyki genetycznej, stworzenie jasnej ścieżki leczenia, promowanie odpowiednich postaw i nawyków − powiedział prof. Włodzimierz Sawicki, prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej.

Od 1 września na liście leków refundowanych znajdują nowe substancje przeznaczone do leczenia raka płuc. Należą do nich: atezolizumab przeznaczony dla pacjentów z wczesną postacią niedrobnokomórkowego raka płuca jako adjuwant po radykalnej resekcji guza; lorlatynib jako lek trzeciej generacji w pierwszej linii leczenia pacjentów z NDRP z mutacją w genie ALK; sotorasib w drugiej i kolejnych liniach leczenia pacjentów z NDRP z mutacją G12C w genie KRAS.

– (...) Refundacja otwiera nowe możliwości terapeutyczne, zwiększa szanse na skuteczne leczenie oraz przyczynia się do podniesienia jakości opieki nad chorymi. Jest to kolejny ważny krok w poprawie dostępu pacjentów do nowoczesnego leczenia raka płuca. Aktualnie dzięki zastosowaniu terapii molekularnych i immunoterapii na wczesnym etapie zaawansowania możemy mówić nie tylko o istotnym obniżeniu ryzyka nawrotu choroby nowotworowej, ale o leczeniu podejmowanym z intencją wyleczenia – wyjaśnia Aleksandra Wilk, dyrektor Sekcji Raka Płuca Fundacji TO SIĘ LECZY.

W 2022 i 2023 r. nastąpił znaczący wzrost liczby szpitali stosujących roboty chirurgiczne w operacjach. 4844 zabiegi w asyście robota wykonało w sumie 40 placówek, wśród nich było 15 szpitali, w których zabieg robotowy wykonano po raz pierwszy. Publiczne ośrodki znacznie szybciej niż prywatne szpitale zwiększają wolumen zabiegów i szybciej poszerzają stosowanie robotów na kolejne obszary zabiegowe – zwracają uwagę autorzy trzeciego raportu poświęconego rozwojowi chirurgii robotowej w Polsce "Chirurgia robotowa 2023” (patronat Rzecznika Praw Pacjenta).

Zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Zdrowia od 1 września będzie refundowana immunoterapia w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego. Umożliwienie pacjentom onkologicznym dostępu do nowoczesnego leczenia zalecanego w wytycznych praktyki klinicznej poprzez sprawne wprowadzanie do programów lekowych immunoterapii, terapii celowanych i leków łączących różne mechanizmy działania (np. koniugaty) było jedną z rekomendacji zmian wskazanych przez autorów raportu .z marca 2023 „Aktualna sytuacja pacjentów z nowotworami układu pokarmowego w Polsce”, zainicjowanego przez Fundację EuropaColon Polska i Fundację Onkologiczną Nadzieja.

Dotychczas chorzy z zaawansowanym rakiem żołądka mogli być leczeni terapiami z katalogu chemioterapii oraz w ramach programu lekowego, który pozwalał jedynie na zastosowanie ramucyrumabu w skojarzeniu z chemioterapią. Od września program ulegnie poszerzeniu o skojarzenie immunoterapii z chemioterapią u dorosłych pacjentów z HER2 ujemnym, zaawansowanym lub z przerzutowym gruczolakorakiem żołądka, połączenia żołądkowo-przełykowego lub przełyku, u których łączny wynik pozytywny (CPS) z ekspresją PD-L1 w tkance nowotworowej wynosi ≥ 5.

Firma Viatris ogłasza, że rozpoczęła dystrybucję dawek czterowalentnej szczepionki przeciw grypie w Polsce, w ramach przygotowań do sezonu 2023-2024. Tym samym szczepionka jest już dostępna w hurtowniach farmaceutycznych i aptekach. Umożliwi to środowisku medycznemu efektywne rozpoczęcie realizacji szczepienia profilaktycznego i zabezpieczenie pacjentów już na sezon grypowy 2023-2024.

W nadchodzącym sezonie grypowym z refundacji 50% będzie mógł skorzystać każdy pacjent w wieku powyżej 6. miesiąca życia, a więc zarówno dorośli, jak i dzieci. Dla kobiet w ciąży i pacjentów 75+ szczepionka będzie bezpłatna. Szczepienia są ważnym elementem strategii zapobiegania grypie: najlepszym sposobem na zmniejszenie ryzyka zachorowania na grypę sezonową i rozwoju jej potencjalnie ciężkich powikłań

Opublikowano projekt obwieszczenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Nowa lista refundacyjna ma obowiązywać od 1 września 2023 r. Zmiany dotyczą refundacji leków m.in. raka płuca, nerek, przełyku, tarczycy, krwi.

Uwzględniając niniejszy projekt, od początku roku 2023, finansowaniem ze środków publicznych zostanie objętych 113 nowych cząsteczko – wskazań, w tym:

• 60 cząsteczko – wskazań onkologicznych,
• 53 cząsteczko – wskazania nieonkologiczne,
• 34 cząsteczko – wskazania dedykowane chorobom rzadkim.

Najwięcej nowych cząsteczko – wskazań onkologicznych w 2023 r. obserwujemy w hematoonkologii (26), w nowotworach układu oddechowego (11) i pokarmowego (9). Najwięcej nowych cząsteczko – wskazań nieonkologicznych w 2023 r. obserwujemy w kardiologii (19), reumatologii (6), hematologii (4), gastroenterologii (4) i dermatologii (4).

W badaniu opublikowanym w JAMA Network Open sprawdzono, czy wydolność oddechowa ma wpływ na ryzyko zachorowania na raka płuca, gruczołu krokowego i jelita grubego oraz na umieralność z powodu tych nowotworów. Przebadano ponad 177 tys. mężczyzn w wieku 18-75 lat pod kątem wydolności oddechowej.

W trakcie ponad 9-letniej obserwacji rozpoznano 499 raków jelita grubego, 283 raków płuca oraz 1918 raków gruczołu krokowego. W tym czasie doszło do 152 zgonów z powodu raka jelita grubego, 207 z powodu raka płuca oraz 141 z powodu raka gruczołu krokowego.

Zauważono, że osoby z najwyższą wydolnością oddechową miały o blisko 40% niższe ryzyko zachorowania na raka jelita grubego niż osoby z niską wydolnością. Dodatkowo zauważono, że wysoki poziom wydolności zmniejsza ryzyko zgonu z powodu raka płuca oraz raka gruczołu krokowego.

Rozwój kardiochirurgii przez ostatnie 20 lat jest bardzo znaczny. Przyczyniła się do tego nowa technologia, lepsze monitorowanie chorego, jak chociażby przy użyciu echokardiografii przezprzełykowej śródoperacyjnej. O procedurach kardiochirurgicznych, ryzyku i potencjalnych powikłaniach związanych z z operacjami kardiochirurgicznymi oraz o zabiegach małoinwazyjnych mówi dr n. med. Witold Gerber, kardiochirurg, Grupa American Heart of Poland.

Jakie schorzenia najczęściej Pan diagnozuje wśród swoich pacjentów, w Centrum Kardiologii i Kardiochirurgii w Bielsku-Białej, Grupa American Heart of Poland?

– Do  naszego ośrodka trafiają pacjenci w różnym wieku, z szerokim spektrum schorzeń, natomiast moja grupa pacjentów to głównie te osoby, które chorują na niedomykalność zastawki mitralnej, często są to osoby w młodym wieku. Wobec powyższego na plan pierwszy w moich zabiegach wysuwają się zabiegi naprawcze i rekonstrukcyjne zastawki mitralnej. Wykonywane są w technice małoinwazyjnej, a ich skuteczność i trwałość jest bardzo duża. Ostatnie kilka lat to nawiązanie bardzo dobrej współpracy z kardiologami, którzy również docenili skuteczność tych metod i chętnie kierują do naszego ośrodka pacjentów z całego kraju.

Osoby, które przeszły zawał serca szybciej tracą zdolności poznawcze w porównaniu z rówieśnikami, którzy nie przebyli zawału – wynika z badania opublikowanego w JAMA Neurology. Eksperci kampanii Akcja Kardioprotekcja podkreślają, że pogorszenie zdolności poznawczych może mieć realny wpływ na codzienne funkcjonowanie, a co za tym idzie na ogólny stan psychiczny. 

Stan psychiki pacjenta po zawale serca może być bardzo zróżnicowany i zależeć od wielu czynników, takich jak: przebieg zawału i jego powikłania, indywidualne doświadczenia, wsparcie społeczne i medyczne, a przede wszystkim wykorzystanie możliwości kompleksowej rehabilitacji. Niektórzy pacjenci mogą odczuwać silny lęk, depresję, stres i poczucie bezradności, podczas gdy inni mogą być bardziej pozytywnie nastawieni i zdeterminowani, aby wrócić do pełni zdrowia.

– Po przebytym zawale pacjenci często odczuwają lęk, niepokój, bezradność i zagubienie w nowej sytuacji. Obawiając się ponownego ataku serca, ograniczają swoją aktywność fizyczną, zawodową i społeczną. Zawał serca często wywołuje uczucie smutku, beznadziejności, braku energii oraz utraty zainteresowania życiem, a bywa, i to nierzadko, że chorzy popadają w depresję. Wszystko to nie tylko pogarsza komfort życia, ale wpływa także na rokowanie – podkreśla prof. dr hab. n. med. Ryszard Piotrowicz z Narodowego Instytutu Kardiologii, ekspert kampanii Akcja Kardioprotekcja.

Rdzeniowy zanik mięśni jest chorobą heterogenną: w naturalnym jej przebiegu większość pacjentów słabnie już w pierwszych miesiącach życia, ale są też tacy chorzy, u których choroba ujawnia się dopiero po kilku-kilkunastu latach. Zdarzają się nawet przypadki ujawnienia SMA w wieku dorosłym. Skąd biorą się te różnice? U podłoża rdzeniowego zaniku mięśni leży zbyt mała produkcja w organizmie osoby chorej białka SMN (ang. survival motor neuron), które jest kluczowe dla funkcjonowania neuronów ruchowych i działania mięśni. Szybkość postępowania choroby oraz ciężkość objawów zależą tego, jak dużo białka SMN jest produkowane w organizmie, a to z kolei zależy od liczby posiadanych kopii genu SMN2 (których może być od dwóch do czterech, a nawet więcej). Im więcej kopii tego genu ma pacjent, tym więcej białka SMN znajduje się w jego ciele, co przekłada się na lepsze funkcjonowanie i szansę na lżejszy przebieg choroby. Specjaliści są jednak zgodni, że nie powinno to wpływać na decyzję o podjęciu leczenia modyfikującego przebieg SMA.

Zdarzenia niepożądane stanowią obecnie jedną z dziesięciu głównych przyczyn zgonów i niepełnosprawności na świecie. Jednym z kluczowych rozwiązań jest wprowadzenie rejestru zdarzeń niepożądanych, jednak w dobie cyfryzacji to za mało, rejestr powinien występować w formie elektronicznej. Takie rejestry wprowadziły już m.in. Dania, Niemcy, Austria czy Estonia. Podczas zgłaszania zdarzeń niepożądanych w tych krajach bierze się pod uwagę ważność zgłaszanego zdarzenia czy jego rodzaj. W polskich szpitalach wypadki zranień i skaleczeń w formie elektronicznej rejestruje tylko 24% placówek medycznych, a najnowsze dane zebrane podczas tegorocznej edycji certyfikacji pokazują, że w ostatnim roku liczba tych placówek wzrosła zaledwie o 3%. Zarówno Koalicja na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali, jak i Zespół ds. Zapobiegania i Zwalczania Chorób Zakaźnych postulują, aby centralny rejestr zdarzeń niepożądanych był prowadzony wyłącznie w formie elektronicznej, a także powinien być scentralizowany.