Kwas moczowy został odkryty w 1776 r. przez Karla Wilhelma Scheele'a. W organizmie człowieka jest końcowym produktem katabolizmu puryn. Powstaje z ksantyny w reakcji katalizowanej przez oksydoreduktazę ksantynową, która występuje w dwóch formach: oksydazy ksantynowej oraz dehydrogenazy ksantynowej. Istnieją trzy grupy leków obniżających urykemię: inhibitory oksydazy ksantynowej, leki urykozuryczne oraz preparaty rekombinowanej urykazy. Kwas moczowy jest silnym antyoksydantem, pełni funkcję neuroprotekcyjną oraz immunomodulującą. Zarówno hipo-, jak i hiperurykemia mają ważne konsekwencje kliniczne. Hiperurykemia wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia nadciśnienia tętniczego, migotania przedsionków oraz zespołu metabolicznego. Zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi wywołuje podwyższone ryzyko wystąpienia kamicy moczowej oraz przewlekłej choroby nerek. Hiperurykemia jest warunkiem niezbędnym dla rozwoju dny moczanowej. Prewalencja dny moczanowej w krajach rozwiniętych gwałtownie wzrosła w ostatnich dekadach. Niskie stężenie kwasu moczowego we krwi wiąże się natomiast z większym ryzykiem wystąpienia choroby Parkinsona.

Choroba Leśniowskiego i Crohna (ChLC) oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) to dwie najbardziej powszechne nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ) o nieznanej etiologii i wieloczynnikowej złożonej patogenezie. Leczenie NChZJ opiera się na zastosowaniu różnych opcji terapeutycznych, w tym nowoczesnych leków biologicznych. Największym zagrożeniem związanym ze stosowaniem leków biologicznych jest duże ryzyko wystąpienia zakażeń. Co więcej, niektórzy autorzy sugerują, że leki biologiczne mogą przyczyniać się do rozwoju nowotworów. Celem pracy jest przedstawienie aktualnego stanu wiedzy w odniesieniu do porównania profilu bezpieczeństwa poszczególnych leków biologicznych stosowanych w leczeniu NChZJ. W wyniku przeglądu literatury zidentyfikowano sześć opracowań dotyczących porównania profilu bezpieczeństwa poszczególnych leków biologicznych: trzy opracowania w populacji chorych na WZJG, dwa w populacji chorych na ChLC oraz jedno opracowanie opisujące łącznie wyniki dla chorych na NChZJ.

Zapalenie zatok przynosowych najczęściej powstaje na tle wirusowego zakażenia górnych dróg oddechowych. W wyniku toczącego się procesu zapalnego dochodzi do obrzęku i przekrwienia błony śluzowej jam nosa i zatok przynosowych, co prowadzi do upośledzenia drenażu i wentylacji zatok. W leczeniu stosuje się leki przeciwbólowe, mukolityczne oraz sympatykomimetyki działające obkurczająco na błonę śluzową nosa i zatok przynosowych, suplementy diety zawierające surowce roślinne, a w niektórych przypadkach niezbędna jest także antybiotykoterapia.

Ponad 90% dorosłych otyłych cierpi na tzw. otyłość prostą, zależną od stylu życia i czynników środowiskowych. Przegląd współczesnych strategii przeciwotyłościowych wskazuje na znaczącą, zindywidualizowaną zmianę stylu życia jako ich podstawę. Długoterminowa farmakoterapia dużej otyłości BMI > 35 kg/m2 i cukrzycy typu 2 (T2D) jest mniej skuteczna w porównaniu z wieloletnim zyskiem zdrowotnym u pacjentów po chirurgii bariatrycznej. Metody niefarmakologiczne i niechirurgiczne wymagają długotrwałej pomocy profesjonalnego i zindywidualizowanego doradztwa dla pacjentów, którzy samodzielnie nie potrafią zmierzyć się z otyłością.

Rośliny z rodzaju Crataegus spp. tradycyjnie stosowane były jako cardiotonica w leczeniu zaburzeń układu sercowo-naczyniowego. W tej pracy przeglądowej, na podstawie dostępnych badań klinicznych, przedstawiliśmy szeroko rolę głogu we współczesnej farmakoterapii kardiologicznej.

Sepsa jest powszechnie występującym problemem oddziałów intensywnej terapii; w latach 2012-2013 dotyczyła 27% pacjentów tych oddziałów. W krótkim czasie doprowadza do wstrząsu septycznego, czyli hipotensji i hipoperfuzji tkanek, a co za tym idzie do niedotlenienia
i kwasicy oraz niewydolności wielonarządowej. Jest często diagnozowana u pacjentów przebywających w szpitalu, jako powikłanie zaburzeń odporności, zabiegu operacyjnego i innych. Jest spowodowana zakażeniem zjadliwym drobnoustrojem i odpowiedzią organizmu na to zakażenie. Najczęstszymi czynnikami etiologicznymi w Polsce są bakterie Gram-ujemne, rzadziej gronkowce i paciorkowce oraz grzyby, najczęściej Candida albicans. Bardzo ważne jest szybkie rozpoznanie sepsy i niezwłoczne rozpoczęcie leczenia. Do rozpoznania i oceny rokowania służą nam rozszerzone kryteria oraz skale, np. skala Quick SOFA, na podstawie której oceniamy stopień dysfunkcji narządów towarzyszącej sepsie. Przydatna jest również skala SOFA, która pozwala wstępnie wyodrębnić pacjentów wymagających leczenia na OIT. Umiejętność rozpoznania sepsy jest bardzo ważna, ponieważ niezwłoczne rozpoczęcie wstępnego leczenia przeciwwstrząsowego i leczenia antybiotykami decyduje o przeżyciu pacjenta.

Lomitapid jest inhibitorem mikrosomalnego białka transportującego trójglicerydy (inhibitor MTP). To lek sierocy zarejestrowany w leczeniu homozygotycznej hipercholesterolemii rodzinnej. Choroba ta wynika z mutacji w obrębie genu kodującego białko istotne w procesie metabolizmu lipidów (APOB, LDLR, PCSK9), występującej w obu allelach. Cechuje się bardzo wysokimi wartościami stężenia cholesterolu LDL w osoczu pacjentów oraz zaawansowaną miażdżycą tętnic i występowaniem zdarzeń sercowo-naczyniowych w młodym wieku.

Nowotwory układu moczowo-płciowego stanowią znaczny odsetek wszystkich nowotworów złośliwych rozpoznawanych u mężczyzn i kobiet. Rak gruczołu krokowego jest drugim wykrywalnym i leczonym nowotworem u mężczyzn po raku płuc i stanowi trzecią przyczynę zgonów nowotworowych w Polsce. Co roku w Polsce ok. 3-3,5 tys. kobiet dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy i niestety ponad połowa z nich umrze na tę chorobę.

Lekarze pierwszego kontaktu mają duże doświadczenie w leczeniu infekcji w różnych grupach chorych. Do przychodni od okresu jesiennego trafia wiele ciężarnych z przeziębieniem. Infekcji w ciąży nie należy bagatelizować, ponieważ mogą one doprowadzić do poważnych powikłań, z poronieniem lub porodem przedwczesnym włącznie. Kobiety w ciąży od drugiego trymestru do okresu okołoporodowego należą do grupy ryzyka ciężkiego przebiegu grypy i powikłań.

Zaburzenia oddychania w czasie snu stanowią poważny problem ogólnomedyczny. Mogą dotyczyć pacjentów w każdym wieku, nawet dzieci, częściej jednak rozpoznawane są u dorosłych w średnim wieku. Najczęściej występującym zaburzeniem jest obturacyjny bezdech senny.

Następstwa urazów czaszkowo-mózgowych można podzielić na bezpośrednie oraz późne. Podczas urazu głowy, w wyniku uszkodzenia naczyń krwionośnych dochodzi do powstania krwiaków wewnątrzczaszkowych lub krwotoku podpajęczynówkowego (SAH). Wszystkie te następstwa wymagają konsultacji specjalistycznej i hospitalizacji.

Znaczący odsetek pacjentów lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej oraz lekarzy rodzinnych stanowią osoby powyżej 65. r.ż. Pacjenci ci obarczeni są podwyższonym ryzykiem wystąpienia zaburzeń funkcji poznawczych. To właśnie lekarz podstawowej opieki zdrowotnej oraz lekarz rodzinny stanowią niezwykle ważne ogniwo we wstępnym rozpoznawaniu tych zaburzeń, ich różnicowaniu oraz w wyznaczeniu dalszego postępowania diagnostycznego i terapeutycznego. W artykule zaprezentowano podstawowe zasady i elementy procesu wstępnej diagnozy zaburzeń funkcji poznawczych z uwzględnieniem wywiadu od pacjenta, od osób bliskich oraz przesiewowej oceny funkcji poznawczych. Zaproponowano także algorytm postępowania diagnostycznego z uwzględnieniem konsultacji specjalistycznych, które służyć mają – w zależności od informacji uzyskanych z wywiadu oraz wyników badania przesiewowego – pogłębionej ocenie ogólnego stanu somatycznego, ocenie neurologicznej, czy też ocenie stanu psychicznego pacjenta, postawieniu rozpoznania i zaplanowaniu dalszego leczenia. Zaprezentowano 6 wybranych testów przesiewowych służących wstępnej ocenie funkcjonowania poznawczego, a wśród nich: Mini-Mental State Examination (MMSE), Test Rysowania Zegara (TRZ), Mini-Cog, Skalę Oceny Funkcji Poznawczych dla Lekarza Ogólnego (GPCOG), Montrealską Skalę Oceny Funkcji Poznawczych (MoCA) oraz Mini-Addenbrooke’s Cognitive Assessment (M-ACE). Skala GPCOG wydaje się narzędziem najlepiej przystosowanym do potrzeb lekarzy POZ oraz specjalistów medycyny rodzinnej, gdyż zawiera zarówno próby pozwalające na psychometryczną ocenę funkcjonowania poznawczego, jak i pytania do osoby bliskiej ujęte w formie krótkiego ustrukturyzowanego wywiadu.

Zespół Brugadów charakteryzuje się występowaniem typowych zmian w prawostronnych odprowadzeniach przedsercowych EKG oraz zwiększonym prawdopodobieństwem zagrażających życiu tachyarytmii komorowych. Zmiany w zapisie elektrokardiogramu mogą występować spontanicznie lub w czasie próby farmakologicznej z lekiem antyarytmicznym klasy I (ajmalina, flekainid). Choroba najczęściej jest rozpoznawana pomiędzy trzecią i piątą dekadą życia; częściej chorują mężczyźni. Etiopatogeneza obejmuje czynniki genetyczne, środowiskowe i hormonalne. Zaburzenia genetyczne dotyczą genów, które kodują białka kanałów jonowych, dlatego zespół Brugadów jest zaliczany do grupy kanałopatii. Najczęściej mutacja dotyczy genu SCN5A, kodującego jeden z kanałów sodowych. Jedyną skuteczną metodą zapobiegania nagłej śmierci sercowej pacjentów z zespołem Brugadów jest zastosowanie wszczepialnego kardiowertera-defibrylatora.