Choroby układu oddechowego od lat pozostają w cieniu innych problemów zdrowotnych, mimo że dotykają milionów Polaków, ograniczają codzienne funkcjonowanie chorych i ich rodzin oraz generują gigantyczne koszty społeczne, które w Polsce przekraczają już 79 mld zł rocznie. W przeddzień Światowego Dnia Płuc, obchodzonego 25 września, Polskie Towarzystwo Chorób Płuc oraz Koalicja ZDROWE PŁUCA zorganizowały konferencję prasową: Choroby płuc – niewidzialna epidemia XXI wieku. Manifest na rzecz Zdrowych Płuc – czas na strategię pulmonologiczną w Polsce. Wydarzenie miało na celu podkreślenie skali wyzwań zdrowotnych związanych z chorobami płuc, konieczności rozszerzenia dostępu do nowoczesnej rehabilitacji pulmonologicznej, w tym innowacyjnych metod mechanicznego oczyszczania dróg oddechowych oraz pilnej potrzeby stworzenia narodowej strategii pulmonologicznej, która odciąży system opieki zdrowotnej, ale przede wszystkim pozwoli skuteczniej wspierać pacjentów, przywracając im nie tylko oddech, ale i godne życie.

– W Polsce mierzymy się z falą chorób płuc: POChP dotyka milionów osób, a skutki COVID-19 wciąż ujawniają się w postaci przewlekłych problemów oddechowych. To niewidzialna epidemia – objawy bywają bagatelizowane, ale konsekwencje są dramatyczne: od nagłych zaostrzeń wymagających hospitalizacji po trwałe obniżenie jakości życia. Rak płuca zabija po cichu, a zaostrzenia POChP zwiększają ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych, w tym zawału serca i udaru mózgu. Ryzyko to jest szczególnie wysokie w pierwszych tygodniach po zaostrzeniu, a w przypadku ciężkich zaostrzeń może wzrosnąć niemal dziesięciokrotnie. Co więcej, wśród populacji chorych na POChP obserwuje się znaczący odsetek zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych, obok zgonów związanych z chorobami układu oddechowego i rakiem płuca. Konsekwencje zaostrzeń POChP wykraczają więc poza płuca. Choroby płuc muszą stać się priorytetem zdrowotnym – ich lekceważenie prowadzi do niepotrzebnych tragedii. Pandemia pokazała, że zaniedbania w pulmonologii kosztują życie. Potrzebujemy natychmiastowej zmiany podejścia, zanim będzie za późno. Bez działań system ochrony zdrowia nie poradzi sobie z tym obciążeniem – ostrzega dr n. med. Małgorzata Czajkowska-Malinowska, prezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc, koordynator Oddziału Chorób Płuc i Niewydolności Oddychania z Pododdziałem NWM i Pododdziałem Zaburzeń Oddychania w Czasie Snu, Kujawsko-Pomorskie Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy.

Manifest International Respiratory Coalition (IRC) i Polskiej Koalicji ZDROWE PŁUCA

Kulminacyjnym punktem konferencji było uroczyste ogłoszenie i odczytanie Manifestu International Respiratory Coalition (IRC) i Polskiej Koalicji ZDROWE PŁUCA. Dokument, opracowany przez pacjentów, lekarzy i ekspertów medycznych, wzywa do pilnych działań przeciwko chorobom układu oddechowego, które pochłaniają coraz więcej istnień i generują koszty przekraczające 79,1 mld zł w Polsce. Apeluje do decydentów, parlamentarzystów, samorządów i kluczowych liderów opinii o opracowanie narodowej strategii pulmonologicznej, obejmującej ambitne cele w czterech kluczowych obszarach: 

– zapobieganie (m.in. walka z paleniem tytoniu, zanieczyszczeniem powietrza, szczepienia, uwzględnienie zmian klimatycznych);

– dostęp do leczenia we właściwym momencie (wczesna diagnostyka, integracja opieki, lepsza dostępność nowoczesnej rehabilitacji pulmonologicznej);

– niwelowanie nierówności (pacjent w centrum, eliminacja barier geograficznych);

– rozwój badań i danych (innowacje, AI, rejestry danych do identyfikacji problemów).

Manifest podkreśla, że wysiłki na rzecz przeciwdziałania chorobom płuc są niewystarczające i dlatego wzywa społeczeństwo oraz media do wsparcia zmian. Zgromadzeni goście, dziennikarze, eksperci, przedstawiciele instytucji państwowych i środowiska pacjenckiego zostali zaproszeni do złożenia podpisów pod dokumentem – wśród sygnatariuszy znalazła się dr Nino Berdzuli z WHO.