Badania dotyczące wpływu antykoncepcji awaryjnej na zdrowie psychiczne są ograniczone, jednak dostępne dane nie wskazują na jej bezpośrednie negatywne oddziaływanie na samopoczucie czy zdrowie psychiczne kobiet. Niektóre kobiety mogą jednak doświadczać chwilowego niepokoju lub stresu związanego z koniecznością sięgnięcia po antykoncepcję awaryjną, co może wynikać z braku dostatecznej wiedzy na temat jej działania, obaw przed skutkami ubocznymi lub społecznymi stygmatami dotyczącymi jej stosowania.

Badanie przeprowadzone przez pracowników Instytutu Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Medicum wykazało, że kobiety, którym odmówiono dostępu do antykoncepcji w ciągu ostatnich sześciu miesięcy, wykazywały istotnie wyższe wyniki w skali depresji. Ponadto kobiety, które oceniły przyszły dostęp do antykoncepcji jako bardzo łatwy, miały najniższy poziom stresu, lęku i depresji.

Badania nad wpływem antykoncepcji hormonalnej na psychikę mają pewne ograniczenia. Przede wszystkim istnieje wiele rodzajów tych środków, a ich działanie może różnić się w zależności od osoby. To utrudnia jednoznaczne stwierdzenie, czy konkretne objawy są efektem antykoncepcji, czy innych czynników. Nie ma też szeroko zakrojonych badań nad wpływem antykoncepcji na psychikę – większość badań jedynie wykazuje związki między stosowaniem pigułek a zmianami nastroju, ale nie potwierdza, że to one są przyczyną tych zmian. Może to prowadzić do błędnych wniosków, ponieważ wyniki badań nie zawsze odzwierciedlają rzeczywiste doświadczenia różnych grup ludzi. 

W 2013 r. w czasopiśmie American Journal of Epidemiology opublikowano badanie ,,Związek stosowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych ze zmniejszonym poziomem objawów depresyjnych: krajowe badanie aktywnych seksualnie kobiet w Stanach Zjednoczonych’’ (ang. Association of Hormonal Contraceptive Use With Reduced Levels of Depressive Symptoms: A National Study of Sexually Active Women in the United States). Autorzy badania chcieli sprawdzić, czy kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną wykazują mniejsze nasilenie objawów depresyjnych w porównaniu do kobiet stosujących inne metody antykoncepcji lub niestosujących żadnej metody. Jak wynikało z badania, kobiety stosujące hormonalne środki antykoncepcyjne miały niższy średni poziom objawów depresyjnych. Oznacza to, że stosowanie antykoncepcji hormonalnej było skorelowane z lepszym zdrowiem psychicznym. Kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną rzadziej zgłaszały próbę samobójczą w ciągu ostatniego roku oraz miały o 63% mniejsze ryzyko próby samobójczej w porównaniu z kobietami stosującymi inne formy antykoncepcji lub niestosującymi żadnej. 

Dr n. farm. Piotr Merks, ekspert w dziedzinie opieki farmaceutycznej, Przewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Farmacji, podkreśla: Kobiety, które nie mają łatwego dostępu do antykoncepcji, często odczuwają ogromny stres związany z nieplanowaną sytuacją. Strach przed konsekwencjami, poszukiwanie dodatkowych informacji czy uzyskania odpowiedzi na trudne pytania, poczucie winy i presja społeczna mogą negatywnie wpływać na ich zdrowie psychiczne.

Edukacja

Kluczowym aspektem jest zapewnienie kobietom dostępu do edukacji seksualnej i profesjonalnego wsparcia, np. ze strony lekarzy czy farmaceutów, którzy mogą rozwiać obawy i odpowiedzieć na pytania związane z bezpieczeństwem stosowania antykoncepcji awaryjnej. Badania wykazują, że obawy dotyczące rzekomego wpływu antykoncepcji awaryjnej na płodność lub zdrowie hormonalne są jednym z najczęstszych powodów niepokoju, mimo że brak dowodów naukowych potwierdzających takie skutki.

Z psychologicznego punktu widzenia łatwy i nieskrępowany dostęp do antykoncepcji awaryjnej może przyczynić się do redukcji stresu i poczucia braku kontroli nad własnym zdrowiem reprodukcyjnym. Świadomość, że istnieje godna zaufania i bezpieczna metoda zapobiegania nieplanowanej ciąży, może wzmacniać poczucie bezpieczeństwa w zakresie zdrowia seksualnego. Z kolei brak dostępu lub konieczność pokonywania licznych barier administracyjnych może prowadzić do zwiększonego poziomu stresu, poczucia bezradności, a w niektórych przypadkach nawet do stanów depresyjnych.

Chociaż antykoncepcja awaryjna nie wykazuje bezpośredniego negatywnego wpływu na zdrowie psychiczne, kluczowe jest zapewnienie kobietom dostępu do rzetelnych informacji, edukacji i wsparcia, aby mogły podejmować świadome decyzje bez zbędnego stresu i niepewności.