W 2020 r. w Polsce rozpoznano ponad 6 tys. przypadków raka nerki. Według ECIS (European Cancer Information System) do roku 2040 w związku ze starzeniem się społeczeństwa liczba ta zwiększy się o blisko 25%, a umieralność wzrośnie o prawie 40%. Z okazji Światowego Dnia Raka Nerki specjaliści nawołują do większej świadomości społecznej na temat choroby, jej objawów, metod diagnostycznych i dostępnych opcji terapeutycznych.

Przyczyna rozwoju raka nerki nie jest do końca znana, udało się jednak ustalić pewne czynniki ryzyka, które mogą wpłynąć na rozwój nowotworu. Są to: wiek (w grupie ryzyka znajdują się mężczyźni po 45. r.ż. i kobiety między 55. i 74. r.ż.), nadwaga wynikająca z niewłaściwej diety i zbyt niskiej aktywności fizycznej, palenie papierosów czy źle kontrolowane ciśnienie tętnicze. Również nadużywanie środków przeciwbólowych oraz ekspozycja na substancje chemiczne (nitrozaminy, azbest, dwutlenek toru, kadm) mogą wpływać na rozwój choroby. Rak nerki we wczesnym stadium nie daje żadnych objawów lub są one tak niespecyficzne, że nie łączy się ich początkowo z chorobą nowotworową nerek. Często wykrywa się ją przy okazji innych badań, gdy szuka się przyczyn ogólnego osłabienia organizmu, licznych stanów podgorączkowych, nagłej utraty masy ciała, uporczywego kaszlu czy infekcji dróg moczowych.

Rak nerki stanowi ok. 3% wszystkich nowotworów złośliwych występujących u osób dorosłych. 90% diagnozowanych przypadków to rak jasnokomórkowy, jednak do grupy nowotworów nerkokomórkowych należą m.in. rak brodawkowaty i chromofobowy. W obrębie nerki mogą rozwijać się także inne nowotwory, np. rak moczowodu, miedniczki nerkowej czy mięsaki.

Leczenie raka nerki

Główną i wciąż najbardziej skuteczną metodą postępowania w przypadku raka nerki pozostaje chirurgiczne usunięcie guza.

– Rak nerki ograniczony do narządu, wykryty we wczesnym stadium może zostać wyleczony operacyjnie, dlatego tak ważna jest wczesna diagnostyka i systematyczne przeprowadzanie kontrolnych badań obrazowych, zwykle USG jamy brzusznej. Co warte podkreślenia, leczenie operacyjne nie zawsze wiąże się z wycięciem narządu. Standardem stają się zabiegi oszczędzające, polegające na usunięciu tylko tej części nerki, w której znajduje się zmiana chorobowa. Coraz większą popularność zyskują także metody termo- i krioablacji – niszczenie guza za pomocą wysokiej lub niskiej temperatury – mówi prof. nadzw. dr hab. n. med. Roman Sosnowski, specjalista chirurgii ogólnej i urologii (SPZOZ MSWiA z Wamińsko-Mazurskiego Centrum Onkologii w Olsztynie).

Ze względu na niespecyficzne objawy w ok. 30% przypadków choroba wykrywana jest w stadium zaawansowanym, z przerzutami odległymi. Szansą dla takich pacjentów jest leczenie systemowe: nowoczesna immunoterapia lub leki ukierunkowane molekularnie.

– Dzięki ogromnemu rozwojowi i poprawie skuteczności terapii systemowych możemy efektywnie leczyć chorych z zaawansowanym rakiem nerki. W ramach programu lekowego B10 pacjenci w Polsce mają dostęp do immunoterapii i leków ukierunkowanych molekularnie, które, jak potwierdzają liczne badania, są bardzo skuteczne. Pozwalają znacznie wydłużyć życie pacjentów z przerzutowym rakiem nerki – podkreśla dr hab. n. med. Jakub Kucharz, onkolog kliniczny (Klinika Nowotworów Układu Moczowego Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego).

Nowotwór nerki może być skutecznie leczony, zarówno operacyjnie, jak i systemowo. Kluczem do sukcesu jest odpowiednio dobrane postępowanie i współpraca interdyscyplinarnego zespołu składającego się z lekarzy urologów, onkologów, chirurgów i radioterapeutów.