Cały świat oczekuje na szczepionkę przeciw COVID-19, jednak przy obciążonej służbie zdrowia, pojawia się pytanie – kto masowo wykona szczepienia? Sytuacja związana z pandemią jest poważna, dlatego już dziś należy pomyśleć o usprawnieniu polskiego systemu zdrowia. Obecnie procedowana jest ustawa o zawodzie farmaceuty, w której zaproponowano poprawkę umożliwiającą realizację szczepień ochronnych przez farmaceutów w aptekach. Według ekspertów Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy oraz Naczelnej Izby Aptekarskiej wprowadzenie usprawniających zmian systemowych jest kluczowe.

Według ostatnich wytycznych Komisji Europejskiej ważne jest nie tylko same wykonanie szczepienia, ale także określenie badań kwalifikacyjnych przed szczepieniem. Obecnie może to wykonać jedynie lekarz, co stanowi znaczne utrudnienie podczas pandemii i powszechnych teleporad, gdy dostęp do placówek medycznych jest znacznie ograniczony. W czasie oczekiwania na szczepionkę przeciw COVID-19 należy odpowiednio przygotować system ochrony zdrowia do wykonywania masowych szczepień. Jednym z rozwiązań na odciążenie służby zdrowia jest uprawnienie w pełni przygotowanych na to pielęgniarek i położnych do kwalifikowania do szczepień, a także wprowadzenie możliwości realizacji szczepień w aptekach przez farmaceutów. Obecnie na najbliższym posiedzeniu Senatu będzie rozważana zaproponowana poprawka umożliwiająca farmaceutom wykonywanie szczepień ochronnych.

Panująca pandemia pokazała, że w czasie utrudnionego dostępu do placówek medycznych i lekarzy, pierwszą linią kontaktu pacjenta jest farmaceuta. Dzięki opiece farmaceutycznej, w ramach której wykwalifikowani farmaceuci mogą wspomóc proces leczenia, koordynując prawidłowy przebieg farmakoterapii, można usprawnić system ochrony zdrowia. Umożliwienie farmaceutom zaangażowania się w działania profilaktyczne poprzez realizowanie nowych usług farmaceutycznych, takich jak szczepienia ochronne jest niezwykle istotne przy opracowywaniu strategii na wykonywanie masowych szczepień społeczeństwa polskiego – tłumaczy dr n. farm Piotr Merks, przewodniczący Związków Zawodowych Pracowników Farmacji.

Ministerstwo Zdrowia także pracuje nad pilotażem Opieki Farmaceutycznej, który umożliwi farmaceutom nabycie umiejętności niezbędnych do wykonywania szczepień. Jednak ich wiedza i doświadczenie będą mogły zostać wykorzystane do walki z COVID-19 jedynie w zakresie istniejących ram prawnych. Dlatego kluczową kwestią jest, by ustawa o zawodzie farmaceuty umożliwiała wykonywanie szczepień w aptekach.

Szczepionka przeciw COVID-19 to realna nadzieja na zahamowanie rozwoju pandemii. Ze względu na kwestię odporności zbiorowiskowej, eksperci zalecają wyszczepienie jak największej części społeczeństwa, jednak służba zdrowia przeciążona opieką nad pacjentami z COVID-19 może okazać się niewydolna. Zintegrowane działania środowisk lekarskich, pielęgniarskich i farmaceutycznych pozwolą na skuteczniejsze dotarcie do społeczeństwa, zwłaszcza w dobie panującej pandemii do najbardziej narażonych – osób z grup ryzyka.

Dzięki wyszczepieniu odpowiednio dużej liczby osób i wypracowaniu odporności populacyjnej będziemy w stanie spowolnić rozprzestrzenianie się wirusa. Do szczepień w początkowym okresie dostępności szczepionek przeciw COVID-19 powinny zostać skierowane osoby należące do grup ryzyka. Są to przede wszystkim pracownicy ochrony zdrowia, osoby starsze i chorujące przewlekle – podkreśla prof. dr hab. n. med. Adam Antczak, Przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.