Podczas Dorocznej Debaty Ekspertów Flu Forum, która odbyła się 29 września, eksperci apelowali o szczególną mobilizację do szczepień przeciw grypie, która zbiegnie się z czasem zachorowań na choroby grypopodobne, grypę oraz COVID-19. Dzięki szczepieniu różnicowanie tych infekcji będzie znacznie ułatwione, a przebieg innych zakażeń wirusowych łagodniejszy. Bardzo istotne jest zwiększanie dostępności do szczepień, zwłaszcza w dobie COVID-19. W Irlandii realizowane jest to m.in. poprzez umożliwienie szczepień w aptekach – taki przykład przedstawił ekspert z Irlandii – Darragh O’Loughlin, Sekretarz Generalny Irlandzkiej Unii Aptek (IPU, Irish Pharmacy Union).

Od początku września do Polski trafiło blisko 800 tys. szczepionek. Na początku października na rynek trafi ponad 500 tys. Kolejne partie będą sukcesywnie dostarczane. To normalna sytuacja, co roku szczepienia trafiają do Polski w kilku transzach. Łącznie na nasz rynek ma być dostarczone około 2 mln dawek. Dopiero globalna pandemia uświadomiła społeczeństwu istotną rolę, jaką odgrywają szczepienia przeciw grypie. Mam nadzieję, że ten pozytywny trend utrzyma się na dłużej, bez względu na sytuację epidemiologiczną – tłumaczy, prof. dr hab. med. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.

Pandemia COVID-19 ukazała, jak nieobliczalne są choroby zakaźne. Dlatego warto opracować strategiczną koncepcję rozwoju ochrony zdrowia, która wskaże na konieczność zwiększenia stopnia wyszczepialności przeciw grypie w społeczeństwie polskim. Jednym z rozwiązań, które udrożni polski system zdrowia i relatywnie wpłynie na promocję profilaktyki zdrowotnej jest umożliwienie wykonywania szczepień w aptekach. O wpływie szczepień w aptekach, który znacznie podniósł poziom wyszczepialności, opowiedział zagraniczny ekspert z Irlandii, Darragh O’Loughlin’a. Irlandia to jeden z kilkunastu krajów europejskich, w którym farmaceuci od lat są uprawnieni do wykonywania szczepień w aptekach. Dzięki takiej zmianie systemowej, całkowita liczba osób zaszczepionych wzrosła i takie rozwiązanie skróciło ścieżkę, którą musi odbyć pacjent, by uzyskać receptę, a następnie w przychodni wykonać immunizację. Pozytywnie wpłynęło to również na wzrost poziomu wyszczepialności w gabinetach lekarskich.

W zaistniałej sytuacji epidemiologicznej nasuwa się wiele pytań i niepewności związanych z profilaktyką zdrowotną. Eksperci zwrócili także uwagę na konieczność wypracowania i wdrożenia rekomendacji, które dotyczyć będą bezpośrednio immunizacji podczas pandemii. Podkreślano istotę umożliwienia wykonywania badań kwalifikacyjnych do szczepień przez pielęgniarki, wystawiania skierowania na szczepienia w ramach teleporady lekarskiej oraz rejestrację szczepień przeciw grypie, dzięki której różnicowanie grypy i COVID-19 byłoby łatwiejsze.

Poruszono także kwestię osób szczególnie narażonych na powikłania grypy. Przede wszystkim są to seniorzy, dzieci, osoby z przewlekłymi chorobami układu oddechowego i sercowo-naczyniowego, diabetycy i kobiety w ciąży. Na tegorocznej liście leków refundowanych znalazły się objęte całkowitą refundacją szczepienia przeciw grypie dla seniorów powyżej 75. r.ż. oraz odpłatne w 50% dla osób powyżej 65. r.ż., dla dorosłych do 64 lat z chorobami współistniejącymi oraz bezinwazyjne, donosowe szczepionki dla dzieci w wieku od ukończonych 2 lat do ukończonych 5 lat. 

Uczestnicy debaty zgodzili się, że usprawnienia systemowe są niezbędne do zwiększenia poziomu wyszczepialności. Dzięki optymalizacji, długość ścieżki pacjenta zostanie skrócona, co ułatwi podjęcie decyzji o wykonaniu szczepienia. Kluczową kwestią pozostaje także fakt liczby dostarczanych dawek do Polski. Powinniśmy się zmobilizować i podjąć działania, które zapewnią w przyszłym roku większą liczbę szczepionek i tym samym zmaksymalizują liczbę osób zaszczepionych.