Obecna sytuacja związana z pandemią koronawirusa (SARS-CoV-2) stawia przed całym społeczeństwem nowe wyzwania i jest istotnym sprawdzianem z odpowiedzialności zbiorowej. Pacjenci onkologiczni stają w tym czasie przed dodatkowymi problemami: Jak i gdzie kontynuować leczenie? Czy przez osłabioną odporność istnieje większe prawdopodobieństwo zachorowania? 21 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Świadomości ostrej białaczki szpikowej.

Białaczka to choroba nowotworowa układu krwiotwórczego, w której stwierdza się komórki nowotworowe we krwi i w szpiku. Ostre białaczki szpikowe (ang. AML) są najczęstszym nowotworem krwi u dorosłych – stanowią ok. 80% wszystkich zachorowań na ostre białaczki. Każdego roku w Polsce na ostre białaczki szpikowe zapada ok. 700 dorosłych osób. Na AML chorują głównie osoby starsze – mediana wieku chorych wynosi 67 lat.

Ostra białaczka szpikowa to choroba o bardzo gwałtownym przebiegu, a jej objawy pojawiają się stosunkowo krótko przed rozpoznaniem. Objawy wynikają przede wszystkim z wyparcia prawidłowych układów krwiotwórczych ze szpiku przez dynamicznie proliferujący klon komórek białaczkowych. Do głównych symptomów ostrej białaczki szpikowej należą: osłabienie, zmęczenie, obniżenie tolerancji wysiłku, różnego rodzaju infekcje, krwawienie z nosa, z dziąseł podczas mycia zębów, u osób starszych może występować zaostrzenie dolegliwości wieńcowych czy niewydolności krążenia – mówi prof. dr hab. n. med. Agnieszka Wierzbowska, kierownik Katedry i Kliniki Hematologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Białaczki charakteryzują się szybkim i agresywnym przebiegiem – nieleczone powodują śmierć chorego w ciągu kilku tygodni. W ostatnim czasie pojawiają się nowe opcje terapeutyczne, które są szansą dla pacjentów zmagających się z AML.

AML a COVID-19

Osobami najbardziej narażonymi na zachorowanie oraz powikłania związane z koronawirusem SARS-Cov-2, są osoby starsze oraz osoby z obniżoną odpornością, którym towarzyszą inne choroby, w szczególności przewlekłe. Zazwyczaj pacjenci z AML spełniają oba te warunki. Dlatego w tym wyjątkowym momencie prosimy ich oraz ich bliskich o szczególną ostrożność i rozwagę. W obliczu epidemiologicznych obostrzeń pacjenci zastanawiają się: Jak zachować ciągłość leczenia? Czy mogą bezpiecznie udać się do kliniki? Czy nie zabraknie im leków? A przede wszystkim co powinni zrobić w razie złego samopoczucia lub nagłego zaostrzenia choroby? Ważne, aby odpowiedzi na te pytania szukali w wiarygodnych źródłach – mówi prof. dr hab. n. med. Agnieszka Wierzbowska.

W znalezieniu odpowiedzi na powyższe pytania pomogą szczególne zalecenia, dedykowane osobom chorującym na ostrą białaczkę szpikową, przygotowane przez członków globalnej inicjatywy „KnowAML” we współpracy z MDS International Foundation. Pacjenci z ostrą białaczką szpikową (AML), którzy nie wykazują objawów i nie są poddawani leczeniu, powinni przedyskutować konieczność wizyty w klinice ze swoim lekarzem. Specjaliści oferują pomoc zdalną – telefoniczną lub w ramach wizyty telemedycznej.

Pacjenci, którzy są na etapie czynnego leczenia lub przyjmują transfuzje krwi powinni nadal uczestniczyć w zaplanowanych wizytach, chyba że zespół opieki zdrowotnej zdecyduje inaczej. Przed każdą zaplanowaną wizytą pacjent powinien skontaktować się ze swoim lekarzem, aby upewnić się, że dana wizyta jest niezbędna i ewentualnie rozważyć przeprowadzenie wizyty przez telefon lub video połączenie. Pobranie krwi od pacjenta powinno odbywać się w domu lub w najbliższej przychodni, tak aby uniknąć przemieszczania się pacjenta.

Wszyscy pacjenci powinni unikać podróży, kontaktów z osobami, które niedawno podróżowały
do krajów z ogniskami COVID-19, a także z kimkolwiek, kto wykazuje objawy ze strony układu oddechowego oraz osób, które mogły mieć styczność z osobą zarażoną. Poza tym powinni pamiętać o właściwym, starannym myciu rąk. Osoby z objawami kaszlu, gorączki, biegunki lub dreszczy (charakterystycznymi dla COVID-19), powinny jak najszybciej skontaktować się z lekarzem lub infolinią pielęgniarską w celu uzyskania instrukcji postępowania przed udaniem się do kliniki. Pacjent podczas wizyty w szpitalu lub w klinice powinien nosić maseczkę, zakrywającą zarówno nos, jak i usta.