W pracy przedstawiamy i dyskutujemy nad doniesieniami dotyczącymi powiązań pomiędzy najczęściej stosowanymi w praktyce klinicznej lekami przeciwcukrzycowymi a występowaniem nowotworów złośliwych, w tym w populacji w Polsce. Metformina przedstawia się jako preparat, który ma ochraniający wpływ na występowanie raka zarówno w monoterapii, jak i w leczeniu skojarzonym z insuliną i innymi lekami doustnymi. Natomiast doniesienia na temat wpływu innych leków przeciwcukrzycowych są niejednokrotnie sprzeczne. Jak z nich wynika, leki te mogą mieć wpływ – jeśli nie realny, to potencjalny – na rozwój nowotworów. Jednak doniesienia te wymagają dalszych badań, gdyż są zbyt skąpe. U chorych z cukrzycą typu 2 leczenie skojarzone insuliną z metforminą, inhibitorem SGLT2 i agonistą receptora GLP-1, jeżeli nie ma przeciwwskazań lub nietolerancji, jest optymalnym wyborem. Insulinę stosujemy u chorych z cukrzycą typu 2, gdy jest to konieczne, ale dawki powinny być najniższe, o ile jest to możliwe.

Światowa Federacja Chorych na Cukrzycę podała, że w 2014 r. liczba chorych na cukrzycę na świecie wynosiła ok. 385 mln, a w 2035 r. szacunkowo liczba ta wzrośnie do 592 mln. Z kolei Światowa Organizacja Zdrowia podała, że liczba chorych na raka na świecie w 2014 r. wynosiła ok. 14 mln, a prognozy występowania raka na rok 2032 r. wyniosą 22 mln.

Od ponad 100 lat wiadomo, że u chorych na cukrzycę częściej występują przypadki nowotworów złośliwych, zwłaszcza od czasu wprowadzenia insuliny do leczenia cukrzycy typu 2. Badania epidemiologiczne prowadzone w wielu krajach wskazują na związek występowania raka z cukrzycą typu 2, ale również na dużo mniejszy związek z cukrzycą typu 1. Przyczyny tych związków nadal pozostają niejasne, a próby ich wytłumaczenia oparte są jedynie na hipotezach.

Według amerykańskich badaczy uznanym predyktorem rozwoju raka w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej jest nadwaga i otyłość. Odpowiedzialne są one za występowanie 14% nowotworów złośliwych u mężczyzn i 20% nowotworów złośliwych u kobiet powyżej 50. r.ż.

Wyizolowanie wpływu samej cukrzycy typu 2 na występowanie nowotworów złośliwych jest trudne ze względu na to, że otyłość i nadwaga występują u ponad 80% chorych na cukrzycę typu 2.