Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-PZH wykonuje oznaczenia serologiczne w kierunku wirusa Zika od marca 2016r. Oznaczane są  przeciwciała klasy M i/lub G przeciw białku NS1 wirusa ZIKA w surowicy krwi pacjenta. Ponieważ w teście IgM mogą wystąpić reakcje nieswoiste, co zdarza się we wszystkich testach tego typu, zawsze  konieczne jest potwierdzenie dodatniego wyniku IgM. W tym celu badana jest druga próbka krwi, którą należy pobrać po 2-3 tygodniach od pierwszego badania. W niektórych przypadkach możliwe jest także wykonanie badania potwierdzającego testem RT-PCR z wykorzystaniem próbki moczu. 

Dotychczas dodatni wynik badania na obecność IgM skierowanych przeciw białku NS1 wirusa Zika otrzymano u pięciu pacjentów. W badaniach potwierdzających zakażenie zgodnie z definicją przypadku zakażenia wirusem Zika wg ECDC i WHO:

a. nie potwierdzono zakażenia u dwóch osób;

b. potwierdzono zakażenie u jednej osoby (dodatni wynik badania drugiej próbki);

c. stwierdzono prawdopodobne zakażenie u dwóch osób (badania potwierdzające w trakcie).

Większość osób zgłaszających się do NIZP-PZH na badania powróciła z terenów występowania wirusa Zika, głównie z Karaibów, Ameryki Południowej  i Środkowej. Wszystkie osoby dotychczas zbadane zgłaszały w wywiadzie ukąszenia komarów. Objawy zakażenia występowały u  osób z potwierdzonym lub prawdopodobnym wynikiem badania laboratoryjnego.  

Dotychczas nie stwierdzono zakażenia wirusem Zika u kobiety w ciąży. Wskazane jest, aby kobiety w ciąży przebywające na terenie występowania wirusa wykonały badania laboratoryjne  w okresie 2-12 tygodni od powrotu do kraju.

O wirusie ZIKA:

Wirus Zika zaliczany jest do rodziny Flaviviridae, rodzaju Flavivirus, w skład którego wchodzi ok. 65 różnych, spokrewnionych ze sobą genetycznie i antygenowo wirusów. Wektorem, w którym namnaża się wirus Zika, są stawonogi, komary rodzaju Aedes. Są one również wektorami dla innych wirusów np.: wirusa żółtej gorączki, wirusa Dengue, wirusa Chikungunya, wirusa Zachodniego Nilu i wielu innych. Ze stawonogów zakażenie jest przenoszone na kręgowce. Te gatunki komarów nie występują w Polsce, ale występują w innych częściach Europy.

Charakterystyka zakażeń wirusem ZIKA:

• Okres inkubacji choroby to 3-12 dni od ukąszenia komara.

• 60-80% zakażeń ma charakter bezobjawowy.

• W przypadku wystąpienia objawów najczęściej są nimi: gorączka, wysypka grudkowa, bóle stawów/mięśni, bóle głowy, zapalenia spojówek; objawy te trwają zazwyczaj 2-7 dni.

• Nie ma swoistego leczenia ani nie istnieje szczepionka.

• Najlepszą ochroną jest zapobieganie ukąszeniom przez komary.

• Zakażenia płodu – jeśli do zakażenia wirusem Zika dojdzie w czasie ciąży, może zostać ono przekazane dziecku. Najnowsze dane potwierdzają możliwość zakażenia płodu przez wirusa Zika (wykryto materiał genetyczny wirusa w wodach płodowych). W wyniku zakażenia płodu może dojść do zmian, które objawiają się małogłowiem u noworodków. W Brazylii odnotowano ponad 6000 przypadków urodzeń z małogłowiem, co stanowi 10-krotny wzrost w porównaniu do lat poprzednich, kiedy nie obserwowano na tym terenie zakażeń wirusem Zika.

• Stwierdzono również związek między zakażeniem wirusem Zika a syndromem Guillain-Barré.

• Do zakażenia dochodzi w wyniku ukąszenia przez zakażonego komara.

•  Potwierdzono także możliwość zakażenia drogą krwi (transfuzja krwi) oraz poprzez kontakty seksualne (wirus utrzymuje się w nasieniu nawet przez 3 tygodnie-2 miesiące).