Kwas masłowy i maślan – znaczenie biologiczne i zastosowania terapeutyczne

2025-09-12 Artykuł

Kwas masłowy i maślan – znaczenie biologiczne i zastosowania terapeutyczne

Kwas masłowy jest krótkołańcuchowym kwasem tłuszczowym, wytwarzanym w organizmie ludzkim w wyniku fermentacji mikrobiologicznej w jelicie grubym. Służy nie tylko jako podstawowy składnik odżywczy, który dostarcza energię do kolonocytów, ale także jako mediator komórkowy regulujący wiele funkcji komórek jelitowych, w tym ekspresję genów, różnicowanie komórek, rozwój tkanki jelitowej, redukcję stresu oksydacyjnego i utrzymanie integralności bariery jelitowej. Na produkcję kwasu wpływ ma rodzaj pożywienia oraz zmiany mikroflory jelitowej. Preparaty zawierające sól kwasu (maślan) stosowane są jako środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego do postępowania dietetycznego u pacjentów z chorobami i zaburzeniami funkcji jelit. Podawane są w przypadku schorzeń takich jak zespół jelita drażliwego (IBS), nieswoiste choroby zapalne jelit, zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego, biegunki oraz w stanach po radioterapii i zabiegach chirurgicznych dolnego odcinka przewodu pokarmowego.

Czytaj pełny tekst

Autor: dr n. farm. Agnieszka Zielińska

Data publikacji: 2025-09-12

Źródło: "Gabinet Prywatny" nr 04/2025

Słowa kluczowe: kwas masłowy, maślan sodu, schorzenia jelita grubego, błonnik pokarmowy, flora bakteryjna

1. Skrzydło-Radomańska B, Radwan P. Zastosowanie preparatów kwasu masłowego w gastroenterologii. Gastroenterol Prakt. 2013;4(21):34-5.

2. Fallingborg J. Intraluminal pH of the human gastrointestinal tract. Dan Med Bull. 1999;46(3):183-96.

3. Morrison DJ, Preston T. Formation of short chain fatty acids by the gut microbiota and their impact on human metabolism. Gut Microbes. 2016;7(3):189-200.

4. Sossai P. Butyric acid: what is the future for this old substance? Swiss Med Wkly. 2012;142:w13596.

5. Hamer HM, Jonkers DM, Vanhoutvin SA, et al. Effect of butyrate enemas on inflammation and antioxidant status in the colonic mucosa of patients with ulcerative colitis in remission. Clin Nutr. 2010;29(6):738-44.

6. Onyszkiewicz M, Gawrys-Kopczynska M, Konopelski P, et al. Butyric acid, a gut bacteria metabolite, lowers arterial blood pressure via colon-vagus nerve signaling and GPR41/43 receptors. Pflugers Arch. 2019;471(11 12):1441-53.

7. Amiri P, Hosseini SA, Ghaffari S, et al. Role of Butyrate, a Gut Microbiota Derived Metabolite, in Cardiovascular Diseases: A comprehensive narrative review. Front Pharmacol. 2022;12.

8. Oliphant K, Allen-Vercoe E. Macronutrient metabolism by the human gut microbiome: major fermentation by-products and their impact on host health. Microbiome. 2019;7(1):91.

9. Medycyna Praktyczn. Baza leków Substancje od A do Z Maślan sodu, dostęp: 05.08.2023.

10. Bedford A, Gong J. Implications of butyrate and its derivatives for gut health and animal production. Anim Nutr. 2018;4(2):151-59.

11. Singh V, Lee G, Son H, et al. Butyrate producers, “The Sentinel of Gut”: Their intestinal significance with and beyond butyrate, and prospective use as microbial therapeutics. Front Microbiol. 2022;13:1103836.

12. Borycka-Kiciak K, Banasiewicz T, Rydzewska G. Butyric acid – a well-known molecule revisited. Prz Gastroenterol. 2017;12(2):83-89.

13. Kuczyńska B, Wasilewska A, Biczysko M, et al. Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe – mechanizmy działania, potencjalne zastosowania kliniczne oraz zalecenia dietetyczne. Nowiny Lekarskie. 2011;80(4):299-304.

POWRÓT

reklama