Czy bez odpowiedniej diagnostyki patomorfologicznej i molekularnej można dzisiaj skutecznie leczyć raka? Co wspólnego z profilaktyką nowotworów kobiecych mają badania molekularne? Czy udostępnienie nowoczesnej diagnostyki molekularnej NGS wszystkim pacjentkom może sumarycznie przyczynić się do zmniejszenia kosztów terapii? Na te i wiele innych pytań odpowiadali eksperci zrzeszeni w powołanej przez Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej (PTGO) Koalicji Diagnostyczno-Klinicznej na rzecz diagnostyki i optymalizacji leczenia nowotworów kobiecych. Jej inauguracja odbyła się 14 lutego 2024 r.

Zaawansowana diagnostyka obecnie oznacza mnogość procedur, którymi powinien zostać objęty rak danej pacjentki. Dodatkowo na każdym poziomie istnieją inne standardy postępowania, a każdy ośrodek dysponuje lub nie kontraktami z wyspecjalizowanymi laboratoriami. Zdaniem ekspertów z Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej, aby móc w pełni wykorzystać postęp nauki w leczeniu pacjentek onkologicznych, należy podjąć wspólne, interdyscyplinarne działania nakierowane na stworzenie wspólnych algorytmów postępowania klinicystów, patomorfologów, genetyków i diagnostów molekularnych, a następnie wykorzystując powstałe algorytmy, opracować opisy procedur, które umożliwiłyby ich praktyczne zastosowanie oraz finansowanie.

– Z wielką nadzieją obserwujemy zmiany, jakie na świecie zachodzą w diagnostyce i leczeniu nowotworów kobiecych. Dostrzegamy związane z nimi potrzeby naszych pacjentek, ale też klinicystów, diagnostówpatomorfologów czy genetyków. Dlatego też jako aktywny beneficjent tego postępu zdecydowaliśmy się powołać Koalicję Diagnostyczno-Kliniczną na rzecz diagnostyki i optymalizacji leczenia nowotworów kobiecych. Chcielibyśmy, aby Koalicja stała się interdyscyplinarnym „ciałem” zrzeszającym stowarzyszenia, fundacje, instytuty naukowe i inne instytucje zaangażowane w diagnozowanie i leczenie raka. Wierzymy, że wspólnie opracujemy skutecznie algorytmy optymalizacji diagnostyki i terapii oraz przygotujemy się na dalsze wyzwania, jakie stawia przed nami postęp nauki – powiedział prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Sawicki, prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej.

Główne cele Koalicji:

1. Wypracowanie jednolitych standardów i ścieżek postępowania w diagnostyce molekularnej nowotworów kobiecych dla całego kraju.
2. Wypracowanie wspólnych, interdyscyplinarnych sylabusów postępowania na styku patomorfolog / diagnosta / klinicysta/genetyk.
3. Stworzenie rozwiązań systemowych na bazie opracowań KDK i współpraca z decydentami w celu wprowadzenia tych rozwiązań w system.
4. Przygotowanie programu szkoleń dla diagnostów i lekarzy (zarówno patomorfologów, jak i klinicystów) w oparciu o wypracowane przez KDK rozwiązania.
5. Opracowanie i wdrożenie narzędzi ułatwiających diagnostom i lekarzom korzystanie z wypracowanych rozwiązań.
6. Opracowanie i wdrożenie działań edukacyjnych i PR budujących świadomość i rangę problemu.

Dlaczego działania Koalicji przyniosą zamierzony efekt? W ramach prac KDK powołane zostaną cztery zespoły robocze: kliniczny, patomorfologiczny, diagnostyczno-genetyczny i systemowy. W pierwszej kolejności zespoły kliniczny, patomorfologiczny oraz diagnostyczny będą wypracowywały własną ścieżkę diagnostyczną lub kliniczną, a następnie, w pracach międzyzespołowych, zostanie wypracowana wspólna, optymalna „ścieżka” diagnostyczno-kliniczna dla poszczególnych nowotworów. Tak powstałe algorytmy postępowania zostaną przekazane do prac zespołu systemowego, aby ten zaproponował możliwe rozwiązania systemowe, uwzględniające obecną sytuację legislacyjną i możliwości prawne.

– Powołanie zespołów roboczych pozwoli uwzględnić potrzeby trzech kluczowych dla diagnostyki grup specjalistów: patomorfologów, genetyków oraz klinicystów. Zadaniem czwartej, systemowej grupy będzie dopasowanie algorytmów do możliwości systemu, w jakim się poruszamy. Jednym słowem, w ramach prac Koalicji stworzymy gotowe do zaimplementowania ścieżki diagnostyczno-kliniczne. W pierwszej kolejności planujemy skupić się na raku endometrium, ponieważ już za chwilę w leczeniu tego nowotworu czekają nas ogromne zmiany. Chcielibyśmy pokazać efekty naszej pracy jeszcze w pierwszej połowie tego roku – powiedział kierownik merytoryczny projektu, prof. dr hab. n. med. Mariusz Bidziński, konsultant krajowy ds. ginekologii onkologicznej.

Obecnie swój udział w pracach Koalicji potwierdzili już:

• Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej (inicjator Koalicji)
• Polskie Towarzystwo Patologów
• Polskie Towarzystwo Genetyki Człowieka
• Polskie Towarzystwo Onkologiczne
• Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej
• Stowarzyszenie Kobiet Onkologii Polskiej RAKMISJA
• IFIC Polska
• Polska Koalicja Medycyny Personalizowanej
• Polskie Towarzystwo Koderów Medycznych
• Instytut Zdrowia Uczelni Łazarskiego
• Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie, Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
• Dolnośląskie Centrum Onkologii Pulmonologii i Hematologii
• Świętokrzyskie Centrum Onkologii.

Więcej informacji: https://koalicjadiagnostyczna.pl/