Komisja Europejska opublikowała trzecią edycję swojego raportu wakcynologicznego (State of Vaccine Confidence in the European Union). Wynika z niej, że mieszkańcy kontynentu uważają szczepienia ochronne za ważne, skuteczne oraz bezpieczne. Krajem, w którym odnotowano największy wzrost zaufania do szczepień względem ubiegłej edycji badań, jest Polska. W poprzednim wydaniu zmierzono zaufanie do szczepień przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR), szczepionce przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) i szczepionce przeciw grypie sezonowej. W tegorocznym raporcie lista ta została rozszerzona o kategorię „zaufanie do szczepionki przeciw COVID-19”.

To bardzo dobra wiadomość. W obecnej sytuacji, po ponad dwóch latach pandemii, nikt nie powinien mieć wątpliwości, jak bardzo potrzebujemy szczepień  ochronnych –  komentuje lek. Małgorzata Ponikowska, ekspertka kampanii Zaszczep się wiedzą.

Choć szczepienia stały się obiektem ataku dezinformacji na olbrzymią skalę, Europejczycy wciąż powierzają swoje zdrowie lekarzom i naukowcom. Zaufanie do szczepień nadal jest na wysokim poziomie, co nie powinno dziwić, jeśli spojrzymy na realne liczby. Szacuje się, że szczepionki przeciwko COVID-19 zapobiegły 14,4 mln zgonów na całym świecie przed końcem 2021 r., co jest imponującym, globalnym osiągnięciem w zakresie zdrowia publicznego. Tym bardziej, że zostały wprowadzone w bardzo trudnym czasie trwającej pandemii.

Niestety, nie wszystkie liczby napawają optymizmem: ostatnie dwa lata odcisnęły piętno w innych zdrowotnych sektorach. Według obliczeń Światowej Organizacji Zdrowia i UNICEF, dotyczących krajowego zasięgu szczepień (WUENIC), pandemia COVID-19 przyczyniła się do największego spadku globalnego zasięgu rutynowych szczepień od trzech dekad.

Co pokazuje raport?

81,5% respondentów z całej Unii Europejskiej zgadza się, że szczepionki są ważne, a 82,3% uznaje je za bezpieczne. Za najważniejszą została uznana szczepionka MMR, chroniąca przed odrą, świnką i różyczką – aż 84,5% badanych zgodziło się z twierdzeniem, że jest istotna. Drugą najważniejszą szczepionką okazała się szczepionka przeciwko COVID-19 z wynikiem 77%. Na trzecim miejscu znalazła się szczepionka przeciw grypie sezonowej (75,6%), a na czwartym szczepionka przeciw wirusowi HPV (75%).

Szczepionki przeciwko COVID-19 wysoko plasują się w rankingu także w innych kategoriach: 77,2% obywateli UE uważa, że skutecznie zapobiegają ciężkim chorobom; 66,8% zgadza się, że chronią przed zakażeniem SARS -CoV-2; a 65,9% zgadza się, że zapobiegają przenoszeniu wirusa na inne osoby.

W ostatnich czterech latach, czyli od 2018 r., gdy KE opublikowała pierwszą wersję raportu, postrzeganie znaczenia szczepionek najbardziej wzrosło w Polsce. Z twierdzeniem, że szczepienia są ważne odnotowano wzrost zgody z 75,6% aż do 80,5% w 2022 r. Oprócz tego tylko w Polsce w latach 2018– 2022 wzrosło zaufanie do skuteczności szczepionek: z 74,4% do 82,5%.

Dodatkowo raport ujawnia, że w latach 2018– 2022 wyższy odsetek respondentów w Belgii, Grecji, Szwecji, Irlandii i Polsce uważa, że szczepionka MMR jest ważna. W tym samym czasie ogólne postrzeganie bezpieczeństwa szczepionek wzrosło w Polsce (71,4 do 79,9%), Francji (71,5 do 79,6%) i Irlandii (85,8 do 89%).

Z raportu KE wynika, że w sumie aż 25 państw członkowskich zgadza się w ponad 80% (na poziomie populacyjnym) ze stwierdzeniem, że szczepienia są ważne:

• Szczepienia cieszą się największym zaufaniem wśród Portugalczyków (92,4%), Finów (90,4%) i Hiszpanów (88,6%), a najmniejszym wśród Słowaków (62,1%), Chorwatów (61,7%) i Łotyszy (60,3%). Wysoko plasują się Polacy: szczepieniom ufa 80,5% mieszkańców.
• Respondenci z Portugalii (89,9%), Hiszpanii (86,7%) i Danii (85,5%) są najbardziej zgodni co do tego, że szczepionki przeciw COVID-19 są ważne. Te same trzy kraje odnotowały najwyższą zgodność również do twierdzenia, że są bezpieczne, choć na nieco niższym poziomie zgodności (odpowiednio 85,9, 84,1 i 84,1%).
• Portugalczycy (89,7%), Hiszpanie (85,8%) i Szwedzi (85,2%) najchętniej zgodzili się z istotnością szczepień przeciw grypie. Najwyższy poziom zgodności z twierdzeniem, że szczepionka ta jest bezpieczna w 2022 r. odnotowano również w Portugalii (91,7%), Irlandii (89%) i Hiszpanii (89%).
• Szczepionce przeciw HPV najbardziej ufają ponownie Portugalczycy (92,5%), Hiszpanie (83,4%) i Irlandczycy (82,7%). Najwyższy poziom zgodności z twierdzeniem, że jest bezpieczna odnotowano w Portugalii (89%), na Cyprze (83,6%) i w Hiszpanii (82,5%). Portugalia kolejno uzyskała największą zgodność populacji co do skuteczności szczepionki przeciw HPV (89,2%), następny był Cypr (83,4%) i Hiszpania (81,9%).