2022-03-25 Aktualności

Na Å›wiecie żyje ok. 50 mln chorych na epilepsjÄ™, w Polsce ok. 400-500 tys. Epilepsja (inaczej padaczka) jest przewlekÅ‚ym zaburzeniem czynnoÅ›ci mózgu i najczÄ™stszÄ… chorobÄ… ukÅ‚adu nerwowego u dzieci. OkoÅ‚o 75% przypadków zachorowaÅ„ ujawnia siÄ™ jeszcze przed 19. r.ż., z czego najwiÄ™cej już w okresie niemowlÄ™cym. W celu zmniejszenia liczby wyniszczajÄ…cych mózg napadów padaczkowych wykorzystuje siÄ™ farmakoterapiÄ™.

Niestety, u co trzeciego pacjenta nie przynosi ona efektów. W takiej sytuacji skutecznym rozwiÄ…zaniem może być zastosowanie diety ketogennej, z czego nie zdaje sobie sprawy 89% Polaków – wynika z badania przeprowadzonego na zlecenie Fundacji Nutricia w zwiÄ…zku z obchodami MiÄ™dzynarodowego Dnia Epilepsji.

JeÅ›li pomimo zastosowania terapii dwoma lekami liczba napadów siÄ™ nie zmniejsza, co dotyczy dwóch na piÄ™ciu pacjentów, mamy wówczas do czynienia z padaczkÄ… lekoopornÄ…. W takiej sytuacji może pomóc dieta ketogenna, nazywana również ketogenicznÄ….

 Wiedza na temat diety ketogennej, wskazaÅ„ do jej stosowania i sposobu prowadzenia, jest niewielka i czÄ™sto „przekÅ‚amana”. Powszechne jest przekonanie, że jest to po prostu sposób odżywania sprzyjajÄ…cy utracie nadmiernej wagi, czy poprawie kondycji fizycznej u osób uprawiajÄ…cych sport – komentuje dr n. med. Magdalena DudziÅ„ska, ordynator OddziaÅ‚u Neurologii DzieciÄ™cej ZSM w Chorzowie. – Dieta ketogenna jako metoda leczenia padaczki wymaga Å›cisÅ‚ego przestrzegania zasad, a w praktyce ogromnego zaangażowania i konsekwencji od pacjentów i ich bliskich. Zrozumienie i wsparcie ze strony otoczenia bardzo sprzyja jej skutecznoÅ›ci. Dlatego tak ważna jest szeroko prowadzona edukacja spoÅ‚eczna na temat tej coraz szerzej stosowanej terapii padaczki.

 

Dieta ketogenna w padaczce 

Charakteryzuje siÄ™ wysokÄ… zawartoÅ›ciÄ… tÅ‚uszczu przy odpowiedniej iloÅ›ci biaÅ‚ka i niskiej zawartoÅ›ci wÄ™glowodanów. W zależnoÅ›ci od zaleceÅ„ lekarza i dietetyka, proporcja tÅ‚uszczu do łącznej iloÅ›ci biaÅ‚ek i wÄ™glowodanów może wynosić 4:1 lub 3:1. DziÄ™ki temu organizm jako gÅ‚ówne źródÅ‚o energii przestaje zużywać wÄ™glowodany, a zaczyna wykorzystywać gÅ‚ównie tÅ‚uszcz. W efekcie ludzka wÄ…troba produkuje ciaÅ‚a ketonowe, które skutecznie przenikajÄ… do oÅ›rodkowego ukÅ‚adu nerwowego i dziaÅ‚ajÄ… jak substytut glukozy w przemianach metabolicznych. Wzrost stężenia ciaÅ‚ ketonowych nazywa siÄ™ ketozÄ…. To wÅ‚aÅ›nie osiÄ…gniÄ™cie tego stanu u znacznej części osób z padaczkÄ… prowadzi do zmniejszenia liczby napadów.

Skuteczność diety ketogennej jest bardzo wysoka: u ponad poÅ‚owy leczonych niÄ… dzieci obserwuje siÄ™ zmniejszenie liczby napadów o ponad 50%, u 1/3 redukcja napadów jest wiÄ™ksza niż 90%, a u ok. 10-15% dochodzi do caÅ‚kowitego ustÄ…pienia napadów.

 

Dieta ketogenna nie tylko wpÅ‚ywa na zmniejszenie liczby napadów padaczkowych, ale także na poprawÄ™ funkcjonowania dzieci, a w rezultacie na ich rozwój – podkreÅ›la dr n. med. Magdalena DudziÅ„ska. – U okoÅ‚o 80% pacjentów stosujÄ…cych tÄ™ metodÄ™ terapii, nawet niezależnie od stopnia redukcji napadów, obserwuje siÄ™ poprawÄ™ koncentracji i zdolnoÅ›ci uczenia siÄ™. WÅ›ród jej korzystnych efektów można też wymienić poprawÄ™ nastroju dziecka, jego snu, Å‚atwiejszÄ… adaptacjÄ™ do otoczenia czy wspóÅ‚pracÄ™ przy rehabilitacji. Ale pozytywne zmiany mogÄ… dotyczyć również wykonywania prostych, codziennych czynnoÅ›ci, tj. samodzielnego picia, jedzenia czy nauki chodzenia.

U okoÅ‚o 30% dzieci stosujÄ…cych dietÄ™ ketogennÄ… pojawia siÄ™ możliwość zmniejszenia iloÅ›ci stosowanych dotychczas leków przeciwpadaczkowych, a nawet ich odstawienia, podkreÅ›la dr n. med. DudziÅ„ska. OczywiÅ›cie nie u każdego obserwuje siÄ™ poprawÄ™ we wszystkich przytoczonych aspektach. U niektórych pacjentów efekt terapeutyczny utrzymuje siÄ™ nawet po odstawieniu diety, w rezultacie mogÄ… oni zapomnieć o chorobie.

DietÄ™ ketogennÄ… możemy włączyć nawet u tak maleÅ„kiego dziecka jak jednomiesiÄ™czne niemowlÄ™ czy noworodek. MyÅ›lÄ™, że coraz częściej bÄ™dziemy mieć do czynienia z takimi przypadkami. Ma to zwiÄ…zek z aktualnie szerokim zastosowaniem badaÅ„ genetycznych we wczesnej diagnostyce padaczki i chorób metabolicznych, np. deficyt transportera glukozy, które stanowiÄ… wskazanie do tej diety – wyjaÅ›nia dr n. med. DudziÅ„ska.

 

Dieta ketogenna, tak jak każda metoda leczenia padaczki, musi być prowadzona przez lekarza specjalizujÄ…cego siÄ™ w tej terapii, a ponadto przez doÅ›wiadczonego dietetyka. IstniejÄ… schorzenia, w których nie może być ona absolutnie stosowana, np. choroby serca, wÄ…troby, nerek, czy szereg zaburzeÅ„ w przemianach metabolicznych, które tylko lekarz może wykluczyć. Nierozpoznane choroby, w połączeniu z dietÄ… ketogennÄ…, mogÄ… powodować nawet dramatyczne pogorszenie stanu zdrowia dziecka. Dodatkowo konieczne jest też stosowanie wÅ‚aÅ›ciwie dobranych witamin czy mineraÅ‚ów.

Tylko Å›cisÅ‚e przestrzeganie tych zasad umożliwia uzyskanie odpowiedniego dla danego pacjenta poziomu ketozy, a co za tym idzie skutecznoÅ›ci leczenia i unikania niepożądanych reakcji. Dieta ketogenna jest bardzo wartoÅ›ciowÄ… metodÄ… leczenia padaczki, lecz absolutnie nie może być stosowana na wÅ‚asnÄ… rÄ™kÄ™ – podkreÅ›la dr n. med. DudziÅ„ska.

 

 

Copyright © Medyk sp. z o.o