Jednoskładnikowa antykoncepcja nowej generacji nie zawiera estrogenu, lecz sam progestagen. Jest bezpieczniejsza, wykazuje mniej działań niepożądanych niż antykoncepcja dwuskładnikowa oraz nie powoduje ryzyka wystąpienia udaru czy zakrzepicy. Ten rodzaj antykoncepcji hormonalnej rekomendowany jest przez ekspertów w czasie pandemii COVID-19 ze względu na zdarzenia prozakrzepowe u wybranych pacjentek wysokiego ryzyka.

Pandemia COVID-19 spowodowała konieczność wprowadzenia wielu istotnych zmian w codziennej praktyce lekarskiej, w tym również tych dotyczących poradnictwa antykoncepcyjnego. Wymogła też zwrócenie szczególnej uwagi na profil bezpieczeństwa antykoncepcji hormonalnej, szczególnie w zakresie ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ). Tabletka antykoncepcyjna zawierająca wyłącznie progestagen wydaje się metodą pierwszego wyboru dla każdej pacjentki ze względu na korzystny profil bezpieczeństwa tego środka w aspekcie ryzyka ŻChZZ. Dodatkowo produkt ten charakteryzuje się zadowalającą kontrolą cyklu i jest zalecany kobietom w szerokim przedziale wiekowym – od nastolatek do pacjentek w okresie menopauzy – stwierdza prof. dr hab. n. med. Agnieszka Drosdzol-Cop, ekspertka kampanii Nowa Generacja – Antykoncepcja bez Estrogenu.

Antykoncepcja nowej generacji bez estrogenu

Istnieją szczególne grupy kobiet, którym rekomendowana jest ta mteoda antykoncepcji, m.in. ze względu na dodatkowe korzyści z jej stosowania: 

• Z nadwagą oraz otyłością, gdyż progestagen nowej generacji nie powoduje zatrzymania wody w organizmie i uczucia nabrzmienia. Badania zaś wskazują, że aż 46% kobiet w Polsce ma zbyt wysoką masę ciała (BMI ≥ 25).
• Palącym papierosy, ponieważ nie powoduje wzrostu ryzyka wystąpienia udaru i zakrzepicy. Populacja kobiet palących papierosy jest w Polsce dość duża – wynosi 21%.
• Karmiącym piersią, ponieważ nie zawiera estrogenów niekorzystnie wpływających na ilość i skład pokarmu oraz nie zaburza laktacji. Jest jedynym rodzajem antykoncepcji hormonalnej dla tej grupy kobiet.
• Po 40. r.ż., u których wzrasta ryzyko wielu chorób przewlekłych, m.in. cukrzycy, nadciśnienia, dyslipidemii; u których występują problemy z utrzymaniem prawidłowego poziomu cholesterolu; które miały w rodzinie osoby z udarem lub zawałem przed 50. r.ż., przez co są narażone na większe ryzyko wystąpienia udaru i zakrzepicy.
• Nastolatkom – ze względu na korzystny profil bezpieczeństwa. Warto zauważyć, iż dodatkową pozaantykoncepcyjną korzyścią jest ograniczenie bolesnych miesiączek, które stwarzają trudności młodym dziewczynom i często wyłączają je z życia szkolnego, studenckiego w trakcie trwania menstruacji. W Polsce można uzyskać od lekarza ginekologa receptę na antykoncepcję hormonalną dla nastolatki pod warunkiem, że rodzic lub opiekun wyrazi na to zgodę – mówi dr n. med. Anna Fuchs, ekspertka kampanii Nowa Generacja – Antykoncepcja bez Estrogenu. 

Antykoncepcja z syntetycznym estrogenem nie jest zalecana kobietom, które palą papierosy i mają więcej niż 35 lat, karmią piersią, mają zbyt wysoką masę ciała (BMI ≥ 25), skłonności do migren z aurą (bólów głowy poprzedzonych zaburzeniami widzenia), ciężkie nadciśnienie tętnicze i/lub znacznie podwyższony cholesterol, zdiagnozowaną cukrzycę z powikłaniami naczyniowymi, cierpią na żylną chorobę zakrzepowo-zatorową (ŻChZZ), a także kobietom, u których występują nieprawidłowości w krzepnięciu krwi.

Różne preparaty antykoncepcyjne mają różne przeciwwskazania. Bardzo ważne, aby lekarz ginekolog miał jak najszerszą wiedzę na temat zdrowia pacjentki, jej chorób obecnych, przebytych, wywiadu rodzinnego, nawyków itd. Tylko w ten sposób można uniknąć ryzyka wystąpienia zdarzeń niepożądanych. Istnieje szereg przeciwwskazań do zastosowania tabletki dwuskładnikowej, czyli zawierającej estrogeny. Kobieta, zgłaszając się do ginekologa po pigułkę, często nie zdaje sobie sprawy, jakie sytuacje współistniejące mogą mieć znaczenie i wpłynąć na wybór danej metody przez lekarza – tłumaczy dr n. med. Katarzyna Lau, ekspertka kampanii Nowa Generacja – Antykoncepcja bez Estrogenu.

Kampania edukacyjna

Zainicjowana przez Exeltis kampania edukacyjna pt. Nowa Generacja – Antykoncepcja bez Estrogenu ma na celu zwiększenie świadomości kobiet na temat jednoskładnikowej antykoncepcji hormonalnej.

Na stronie kampanii www.antykoncepcjajednoskladnikowa.pl zamieszczono artykuły i porady ekspertów oraz udostępniono aplikację z ankietą opracowaną przez specjalistkę w dziedzinie ginekologii. Celem ankiety jest przygotowanie pacjentki do rozmowy z ginekologiem o antykoncepcji hormonalnej, m.in. przez określenie ryzyka związanego z przyjmowaniem syntetycznego estrogenu obecnego w tabletkach dwuskładnikowych.

Kampanię Nowa Generacja – Antykoncepcja bez Estrogenu wspierają ekspertki: prof. dr hab. n. med. Agnieszka Drosdzol-Cop, dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach; dr n. med. Anna Fuchs z Katedry i Kliniki Ginekologii, Położnictwa i Ginekologii Onkologicznej Wydziału Nauk o Zdrowiu w Katowicach; dr n. med. Katarzyna Lau, zastępca kierownika Oddziału Ginekologii Operacyjnej i Zachowawczej Miejskiego Centrum Medycznego im. dr. K. Jonschera w Łodzi.