24 października obchodzony jest Światowy Dzień Walki z Otyłością. Z szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że schorzenie to dotyka blisko dwóch miliardów ludzi na świecie. W Polsce, według danych NFZ, nadwagę ma trzech na pięciu dorosłych Polaków. Jak szacują specjaliści, do 2030 r. otyły będzie co trzeci Polak. Negatywny proces przyspiesza – trzykrotnie od lat 80. XX wieku. WHO uznało otyłość za najgroźniejszą chorobę przewlekłą, nazywając ją epidemią, gdyż na świecie co roku z powodów powiązanych z otyłością i nadwagą umiera 2,6 mln ludzi. 

Podstawowymi przyczynami ogólnoświatowej epidemii otyłości jest siedzący tryb życia oraz spożywanie wysokotłuszczowych, wysokokalorycznych pokarmów. Zbędne kilogramy nie biorą się znikąd. Najczęściej są skutkiem nieprawidłowo skomponowanej diety i braku aktywności fizycznej, jednak zdarza się, że nadwaga i otyłość stają się chorobą. Pacjent z otyłością powinien zostać poddany kompleksowej diagnostyce, celem zdiagnozowania przyczyny problemu, chorób towarzyszących otyłości oraz zaplanowaniu kompleksowej terapii. Otyłość to przewlekła choroba – bo to choroba, a nie przypadłość estetyczna – skracająca długość życia i znacznie obniżająca jego jakość. Do jej wyleczenia potrzebna jest pomoc całego zespołu specjalistów – chirurga, dietetyka, psychologa oraz całego sztabu diagnostów – tłumaczy dr Rafał Mulek, bariatra i chirurg naczyniowy ze szpitala specjalistycznego EuroMediCare we Wrocławiu.

Otyłość jest problemem na masową skalę również wśród nieletnich. Obecnie co czwarte dziecko w Polsce ma nadwagę. Przyczyny tej choroby są złożone. Sprzyjająca konfiguracja genów to tylko jedna z nich. Największe znaczenie ma sposób odżywiania, a nawyki żywieniowe wynosi się z domu i dlatego dzieci otyłych rodziców są szczególnie narażone na szkodliwe wzorce.

Niestety, to często sami rodzice utrwalają nieprawidłowe wzorce odżywiania i przekazują niezdrowy styl życia swoim dzieciom. Walka z otyłością powinna zacząć się w sferze relacji rodzinnych i w obszarze dawania przykładu dzieciom przez rodziców. Tłumaczenie dzieciom i młodzieży konsekwencji, z jakimi wiąże się popadanie w złe nawyki żywieniowe to klucz do efektywnej profilaktyki. Postępuje także stygmatyzacja społeczna. Otyłości często towarzyszy rozwój depresji. Prowadzi to do spadku poczucia własnej wartości, unikania kontaktów towarzyskich, izolacji społecznej, niejednokrotnie gorszej pozycji na rynku pracy, jak również do problemóww związku – mówi Karolina Rowgało-Daniel, psycholog z wrocławskiej placówki.

W przeprowadzonych w roku 2020 przez SW RESEARCH badaniach prawie połowa ankietowanych przyznała, że ktoś z ich otoczenia doświadczył wyśmiewania ze względu na swoją wagę, a co piąty przemocy fizycznej. Otwarcie o przemocy fizycznej mówiło 6% osób z nadwagą i ponad 11% osób z otyłością.

Operacje bariatryczne

Większość informacji i porad dotyczących choroby Polacy czerpią od internetowych pseudofachowców, pogarszając swój stan zdrowia. Tymczasem leczeniem otyłości zajmują się specjaliści w poradniach chirurgicznego leczenia otyłości, chorób metabolicznych: lekarze diabetolodzy, endokrynolodzy, dietetycy i psycholodzy, Dziś powszechnie stosowaną procedurą przy leczeniu otyłości są operacje bariatryczne. Kwalifikują się do nich pacjenci z otyłością III stopnia – z BMI powyżej 40, pacjenci z otyłością II stopnia (BMI 35-40), jeśli występuje u nich choć jedna choroba towarzysząca otyłości, np. stłuszczenie wątroby czy nadciśnienie tętnicze oraz pacjenci z otyłością I stopnia (BMI 30-34,99) chorujący na cukrzycę typu II, źle poddającą się leczeniu.

Zdaniem Rafała Mulka, który wykonał wraz z zespołem około tysiąca operacji bariatrycznych, obecnie używane techniki laparoskopowe oraz wieloletnie doświadczenie zespołów lekarskich powodują, że zabiegi chirurgicznego leczenia otyłości są bezpieczne i skuteczne. Operacje są obarczone bardzo niskim ryzykiem powikłań, a ryzyko zgonu w przebiegu leczenia jest nie większe jak w przypadku leczenia ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego i wynosi poniżej 0,1%.