Radioterapia – metoda kojarzona głównie z leczeniem chorych na nowotwory złośliwe – może pomóc również pacjentom z trigeminalgią, czyli neuralgią nerwu trójdzielnego. Narodowy Instytut Onkologii w Gliwicach jest pionierem w leczeniu takich pacjentów z wykorzystaniem promieni jonizujących. Radiochirurgia stereotaktyczna, czyli jedna z innowacyjnych technik radioterapii, to propozycja dla chorych na neuralgię nerwu trójdzielnego, którzy nie reagują na leki i – z różnych przyczyn – nie kwalifikują się do leczenia operacyjnego. 

U części chorych jesteśmy w stanie zidentyfikować anatomiczną przyczynę neuralgii nerwu trójdzielnego. Jest nią najczęściej konflikt naczyniowo-nerwowy, czyli ucisk korzenia nerwu trójdzielnego przez przebiegające w jego sąsiedztwie naczynie krwionośne. W takiej sytuacji można operacyjnie rozdzielić obie struktury i zwykle przynosi to bardzo dobry efekt – mówi dr hab. Sławomir Blamek, radioterapeuta z Zakładu Radioterapii Narodowego Instytutu Onkologii w Gliwicach, prof. NIO-PIB.

Jednak przyczyna trigeminalgii nie zawsze jest możliwa do zidentyfikowania. Poza tym nie każdy pacjent nadaje się do operacji. Powodem dyskwalifikacji może być np. obciążenie innymi schorzeniami albo problem ze znieczuleniem. Zdarza się również, że pacjenci nie zgadzają się na taki zabieg w obawie przed ewentualnymi powikłaniami, wynikającymi z bardzo newralgicznej lokalizacji operowanego miejsca, którym jest okolica kąta mostowo-móżdżkowego.

Mimo że taka operacja nie nastręcza dużych trudności neurochirurgom specjalizującym się w tego typu zabiegach, to jednak okolica kąta mostowo-móżdżkowego jest jedną z najbardziej krytycznych w obrębie jamy czaszki. W pobliżu znajdują się zarówno inne nerwy, jak i sam pień mózgu, czyli bardzo wrażliwe na uszkodzenie struktury. Do tego wokół operowanego miejsca znajdują się naczynia krwionośne – tłumaczy dr hab. Sławomir Blamek.

U kogo można jeszcze zastosować z powodzeniem radioterapię?

Z leczenia promieniami jonizującymi mogą skorzystać także chorzy na stwardnienie rozsiane (SM), u których neuralgia nerwu trójdzielnego jest jednym z objawów tej choroby. Wprawdzie u nich skuteczność radioterapii jest nieco mniejsza niż u pacjentów np. ze stwierdzonym konfliktem naczyniowo-nerwowym, ale nawet w sytuacji nawrotu dolegliwości bólowych można u nich powtórzyć takie leczenie z bardzo dobrym efektem, który utrzymuje się długi czas.

Pacjentów, którzy zdecydowali się na powtórne napromienienie mamy sporo i zarówno oni, jak i my, jesteśmy bardzo zadowoleni z efektów leczenia. Odsetek pozytywnych odpowiedzi jest wysoki i nie notujemy istotnych powikłań, które przemawiałyby przeciwko wprowadzeniu takiego leczenia do rutynowej praktyki. Jest to metoda skuteczna i bezpieczna – potwierdza dr hab. Sławomir Blamek.

Pionierzy leczenia chorych na trigeminalgię za pomocą radioterapii

Narodowy Instytut Onkologii w Gliwicach jest pionierem w dziedzinie leczenia chorych na neuralgię nerwu trójdzielnego promieniami jonizującymi. Radiochirurgia stereotaktyczna jest stosowana w tym wskazaniu już od około 20 lat, a od momentu zainstalowania w Gliwicach w 2010 roku pierwszego noża cybernetycznego (CyberKnife) liczba pacjentów stale się zwiększa, choć rocznie jest ich obecnie zaledwie około 20. Z leczenia tą metodą mogłoby skorzystać znacznie więcej osób, gdyby lekarze podstawowej opieki zdrowotnej i ośrodki neurologiczne, do których trafiają pacjenci z neuralgią nerwu trójdzielnego, kierowali ich do Narodowego Instytutu Onkologii w Gliwicach. Większość chorych nie wie, że po nieskutecznym leczeniu innymi metodami radioterapia może im pomóc – mają dzięki niej realną szansę pozbyć się potwornego bólu, lokowanego często na najwyższym poziomie w 10-punktowj skali nasilenia bólu NRS (Numerical Rating Scale). Do Gliwic trafiają zwykle ci, którzy znaleźli o tym ośrodku informacje w Internecie.

Wielu z nich zgłasza się do nas po wieloletnim, czasem nawet 10-letnim, nieskutecznym leczeniu. Są bardzo zdeterminowani, czasem mówią, że jeżeli nie będą leczeni, to popełnią samobójstwo. Zapraszamy serdecznie do kontaktu pod numerami telefonów 32 278 80 51, 32 278 80 52 lub 32 278 8045 (rejestracja Zakładu Radioterapii). Na wizytę można się też umówić przez Call Center Narodowego Instytutu Onkologii pod numerem telefonu 32 278 88 88 – dodaje dr hab. Sławomir Blamek, .

Dr hab. Sławomir Blamek i dr Agata Roch-Zniszczoł  specjalizują się między innymi w radiochirurgicznym leczeniu neuralgii nerwu trójdzielnego w Narodowym Instytucie Onkologii w Gliwicach. Leczenie neuralgii nerwu trójdzielnego promieniami jonizującymi jest refundowane przez NFZ.