Tyle się mówi o naszych sercach. Ale czy naprawdę umiemy słuchać, co mają nam do powiedzenia? Czy w pogoni za codziennymi sprawami umiemy zatrzymać się i poświęcić chwilę naszemu zdrowiu? – te pytania stawia aktor Wojciech Malajkat w etiudzie edukacyjnej, zwracając uwagę Polaków na najczęstszą arytmię serca – migotanie przedsionków i jej związek z udarem mózgu. W tym niestandardowym spektaklu uczestniczą również wybitni kardiolodzy: prof. Janina Stępińska i prof. Przemysław Mitkowski. Wideo edukacyjne powstało w ramach projektu „W rytmie arytmii. STOP UDAROM”, a jego premiera ze względu na związek migotania przedsionków z udarem mózgu odbywa się z okazji Europejskiego Dnia Profilaktyki Udarowej.

Prosty przekaz płynący z projektu, w którym wzięliśmy udział jest taki: wsłuchuj się w swoje serce – regularnie mierz tętno! Jeśli czujesz, że serce bije nierówno, powinieneś zweryfikować, z jakiej przyczyny, dlatego powiedz o tym swojemu lekarzowi podstawowej opieki zdrowotnej – mówi prof. Przemysław Mitkowski, prezes elekt Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. – Zachęcamy pacjentów, żeby wsłuchiwali się w swoje serce i regularnie badali sobie tętno. Jeżeli częstotliwość rytmu przekracza 110 w spoczynku, to powinniśmy pomyśleć o dokładnej diagnostyce w kierunku występowania migotania przedsionków, w szczególności, gdy jest to rytm niemiarowy – na przykład pacjent czuje jakby miał przerwy w biciu serca, a potem bardzo szybką częstotliwość fali tętna.

Prof. Janina Stępińska zwraca natomiast uwagę na fakt, że: co najmniej 30% osób z migotaniem przedsionków nie odczuwa objawów tej arytmii. A mogą to być m.in.: szybkie, nierówne bicie serca, uczucie duszności, lęku, bólu w klatce piersiowej, zawroty głowy, mroczki przed oczami, ograniczenie tolerancji wysiłku, czy nawet omdlenia.  Tymczasem nawet krótko trwające napady migotania przedsionków mogą doprowadzić do udaru mózgu.

Migotanie przedsionków aż pięciokrotnie zwiększa ryzyko niedokrwiennego udaru mózgu. Ponadto, udary będące konsekwencją migotania przedsionków mają szczególnie ciężki przebieg i mogą doprowadzić do poważnej niepełnosprawności u pacjenta. Migotanie przedsionków jest najczęstszą utrwaloną arytmią serca . Szacuje się, że w Polsce jest nawet  ok. 700 tys. osób z tym zaburzeniem rytmu serca. Częstość jego występowania wzrasta z wiekiem – po 65. r.ż. migotanie przedsionków jest obecne u co czwartej osoby.

Dlatego zapobieganie udarom mózgu jest kluczowe u osób z migotaniem przedsionków.  Mamy do tego obecnie bardzo skuteczne środki  – nowoczesne leki przeciwkrzepliwe, łatwe do stosowania i wysoce efektywne. Te leki znacznie zmniejszają ryzyko wystąpienia udaru u chorych z migotaniem przedsionków – podkreśla prof. Mitkowski.

Najczęściej występujące objawy migotania przedsionków:

• szybkie i nieregularne bicie serca,
• kołatanie serca (palpitacje),
• uczucie dyskomfortu lub bólu w klatce piersiowej,
• zawroty głowy i omdlenia,
• nadmierne pocenie się oraz nudności,
• duszność,
• uczucie zmęczenia,
• osłabienie wydolności fizycznej.

Profilaktyka – najlepszy scenariusz

Profilaktyka chorób serca i mózgu polega na wprowadzeniu takich zmian w stylu życia, które przyniosą długoterminowe korzyści zdrowotne. Należą do nich m.in.: redukcja nadmiernej masy ciała, wybieranie zdrowej żywności, zaprzestanie palenia papierosów, ograniczenie spożycia alkoholu i kofeiny, dbanie o stałą aktywność fizyczną, a także regularne monitorowanie stanu zdrowia (szczególnie ciśnienia tętniczego i pulsu) oraz prawidłowe stosowanie zaleconych przez lekarza leków.

Instrukcja samodzielnego badania tętna:

Najlepiej położyć drugi, trzeci i czwarty palec dłoni w niewielkim wgłębieniu na wewnętrznej stronie przedramienia (blisko kciuka), tam gdzie przebiega tętnica promieniowa. Siła ucisku powinna być niewielka, wtedy puls wyczujemy pod palcami. Należy policzyć uderzenia w ciągu 30 sekund. Tę liczbę pomnożyć przez 2 i wówczas uzyskamy częstotliwość uderzeń „na minutę”.

Prawidłowe tętno powinno być regularne i wynosić 60-80 uderzeń na minutę. Jeżeli np. tętno zazwyczaj wynosiło ok. 65 uderzeń na minutę, a w kolejnym pomiarze pomiar wskaże tętno niemiarowe o częstości 100 uderzeń na minutę, można podejrzewać wystąpienie arytmii, np. migotania przedsionków.

Spektakl edukacyjny pt. „Co Ci w sercu gra?”można obejrzeć na stronie internetowej www.stopudarom.pl, FB STOP UDAROM oraz  na kanałach społecznościowych partnerów kampanii STOP UDAROM.