Od 20 lat choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią główną przyczynę zgonów na świecie zgodnie z raportem WHO Global Health Estimates. W Polsce są także wiodącą przyczyną nadumieralności, czyli zgonów w grupie pacjentów poniżej 65. r.ż. Z raportu Ministerstwa Zdrowia wynika, że w 2020 r., czyli w okresie pandemii COVID-19 największy przyrost zgonów, w porównaniu do roku 2019 wystąpił w chorobach układu krążenia – o 16,69%. Dlatego też w tym szczególnym czasie Polskie Towarzystwo Kardiologiczne przypomina o akcji „Chroń życie, NIE #zostańwdomu z zawałem”.

Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią nadal najczęstszą przyczynę zgonów na świecie. W 2018 r. choroby układu krążenia stanowiły 40,5% ogółu zgonów w Polsce, zgodnie z raportem PZH „Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania – 2020”. Są również najważniejszą przyczyną umieralności w przypadku mężczyzn w wieku 45-54 lata i 70 lat oraz starszych, z kolei u kobiet dopiero w wieku powyżej 74 lat. Wśród chorób układu krążenia choroby serca stanowią najczęstszą przyczynę zgonów, bo aż 59% ogółu zgonów.

COVID-19 atakuje serce

Badania opublikowane w „The American Journal of Emergency Medicine” pokazały, że pacjenci, którzy przeszli infekcję korowawirusem są bardziej narażeni na ryzyko wystąpienia zapalenia mięśnia sercowego, ostrego zawału mięśnia sercowego, niewydolności serca, zaburzeń rytmu serca, uszkodzenia serca oraz powikłań zakrzepowo-zatorowych. Również polscy kardiolodzy potwierdzają te wyniki badań.

Szacujemy, że te poważne powikłania kardiologiczne występują u kilku procent pacjentów. Z naszych obserwacji wynika, że mechanizm uszkodzenia jest złożony i wynika np. z zapalenia mięśnia sercowego – podkreśla prof. Marcin Grabowski, rzecznik Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Powikłania kardiologiczne mogą się pojawić na różnych etapach choroby, większość z nich na szczęście jest odwracalna i ustępuje po kilku tygodniach, jednak czasami może prowadzić do zgonu chorego.

W imieniu Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego apelujemy do polskich pacjentów, aby nie bagatelizowali niepokojących objawów pracy serca i niezwłocznie zgłaszali się do szpitali, a jeśli to konieczne – wzywali pogotowie – podkreśla prof. Adam Witkowski, Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Nieleczony zawał serca jest obarczony 40% śmiertelnością, a leczony za pomocą zabiegu pierwotnej angioplastyki wieńcowej – 5%, czyli aż ośmiokrotnie mniejszą

Wsparcie systemowe w chorobach serca

Ważne jest również wsparcie państwa w zapobieganiu i leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego.

Pozytywnie oceniamy pomysł krajowej sieci kardiologicznej, której powstanie PTK proponowało już w okresie tworzenia krajowej sieci szpitali w 2017 r. W dalszej perspektywie, po rozszerzeniu sieci na cały kraj, ten projekt razem z innymi realizowanymi już programami, jak: KOS-Zawał, programy leczenia hiperlipidemii rodzinnej i u pacjentów bardzo wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego, program mechanicznej trombektomii w leczeniu udaru mózgu oraz stale czekający na wdrożenie do realizacji już przygotowany program koordynowanej opieki nad pacjentami z niewydolnością serca (KONS) powinny wejść w skład Narodowego Programu Chorób Układu Krążenia. Przyczyni się to do zmniejszenia bardzo obecnie wysokiej śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych i redukcji zbędnych hospitalizacji, co rówież pozwoli na obniżenie wysokich kosztów leczenia szpitalnego – wskazuje prof. Adam Witkowski.

Jednocześnie pandemia pokazała jak ważna w tak trudnym czasie jest telemedycyna.

Konieczne jest wprowadzenie rozwiązań, które usprawnią opiekę nad pacjentami. Jako kardiolog, odczuwam w tym zakresie pewien niedosyt. Wciąż czekam na wdrożenie systemu zdalnego monitorowania urządzeń wszczepialnych. Telemonitoring pozwala na właściwy nadzór nad pacjentem i zwiększa jego bezpieczeństwo. Dzięki tej formie opieki możemy na odległość, bez niepotrzebnych wizyt w szpitalu, monitorować zarówno stan kliniczny pacjentów, jak i poprawność pracy samego urządzenia – wskazuje prof. Przemysław Mitkowski, prezes-elekt Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. W celu zmniejszenia śmiertelności z powodu chorób serca i naczyń powinno się systematycznie zwiększać dostęp pacjentów do nowoczesnych technologii medycznych. W mojej ocenie procedura wdrożenia technologii do systemu w Polsce wymaga usprawnienia. Są technologie, które od wielu lat czekają na wprowadzenia do koszyka refundowanych procedur medycznych.

Zapraszamy Państwa do zapoznania się z informacjami na temat chorób sercowo-naczyniowych. Informacje znajdą Państwo na stronach portali edukacyjnych dla pacjentów i ich opiekunów przygotowanych przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego: copozawale.pl, arytmiagroziudarem.pl, slabeserce.pl, copozatorze.pl.