2021-03-15 Artykuł

Kwas acetylosalicylowy (ASA) jest obecnie jednym z najstarszych leków, który mimo udowodnionych działań niepożądanych, okazał się w medycynie niezastąpiony. Poza działaniem przeciwgorączkowym, przeciwbólowym i przeciwzapalnym, wykazuje szereg innych, zależnych od dawki korzystnych właściwości, w tym dobrze poznany efekt przeciwpłytkowy. Wieloletnie stosowanie kwasu acetylosalicylowego u osób z chorobą niedokrwienną serca odsłoniło m.in. jego właściwości przeciwnowotworowe i antyproliferacyjne, przez co nadal cieszy się wysokim zainteresowaniem zarówno  lekarzy, jak i świata naukowego. Intensywne badania nad wielokierunkowym działaniem kwasu acetylosalicylowego przyczyniły się do poszerzenia jego zastosowania o wskazania inne niż kardiologiczne, obejmujące leczenie chorób reumatycznych, zapalnych oraz profilaktykę nowotworów.

Metabolizm kwasu acetylosalicylowego odbywa się częściowo w ścianie jelit, krwinkach czerwonych oraz wątrobie, gdzie przekształcany jest na drodze hydrolizy z udziałem esteraz do kwasu salicylowego, a w dalszej kolejności ulega hydroksylacji lub sprzęganiu z kwasem glukuronowym bądź glicyną. Większość ASA wydalana jest jednak w postaci niezmienionej przez nerki na drodze czynnego transportu kanalikowego, przez który odbywa się także wydzielanie i wchłanianie zwrotne kwasu moczowego. Biorąc pod uwagę budowę chemiczną ASA i jego nerkowy metabolizm, pH moczu będzie obok wydolności nerek jednym z najważniejszych czynników wpływających na szybkość eliminacji tego leku z organizmu. W konsekwencji zakwaszenie moczu zmniejsza wydzielanie salicylanów, alkalizacja zwiększa natomiast ich klirens nerkowy. Duże dawki ASA (> 3 g) działają urykozurycznie, co wynika z przewagi blokady zwrotnego wchłaniania kwasu moczowego nad jego cewkowym wydzielaniem.

Copyright © Medyk sp. z o.o