Infekcje pierwotniakami są znaczącym problemem zdrowotnym i ekonomicznym, zwłaszcza w krajach tropikalnych. Niektóre z nich, takie jak toksoplazmoza, która może być niebezpieczna dla osób z obniżoną odpornością i powodować uszkodzenie płodu, oraz rzęsistkowica – powszechna choroba przenoszona drogą płciową, występują na całym świecie, także w Polsce. Leiszmanioza jest szeroko rozpowszechniona m.in. w krajach basenu Morza Śródziemnego, częstego kierunku turystycznego. Pełzak czerwonki wywołujący pełzakowicę to problem głównie krajów tropikalnych, gdzie jest przyczyną znacznej śmiertelności. Infekcje pierwotniakami powinny być uwzględnione w diagnostyce różnicowej chorób skóry, zwłaszcza u osób podróżujących z krajów rozwijających się oraz u osób z obniżoną odpornością. Znajomość objawów, obszarów występowania chorób oraz dodatkowe badania diagnostyczne są kluczowe dla właściwego rozpoznania. W tej pracy opisano skórne objawy wybranych chorób wywołanych przez pierwotniaki oraz metody ich diagnostyki i leczenia.

Toksoplazmoza to choroba wywoływana przez pierwotniaka Toxoplasma gondii rozpowszechnionego na całym świecie. W Polsce u ok. 40% kobiet ciężarnych wykrywa się przeciwciała przeciwko T. gondii. Żywicielem ostatecznym T. gondii są kotowate – pasożyt obecny jest w ich przewodzie pokarmowym. Żywicielami pośrednimi są ssaki oraz ptaki. Choroba jest przenoszona na człowieka przez spożycie zanieczyszczonego oocytami pokarmu albo przez spożycie niedogotowanego mięsa, czy też mleka zawierającego cysty z bradyzoitami. Możliwa jest transmisja przezłożyskowa, przez preparaty krwiopochodne i przeszczepienia narządów. Objawy zależą od stanu odporności chorego. U chorych bez zaburzeń odporności zakażenie przebiega najczęściej bezobjawowo, a u ok. 10% powoduje objawy grypopodobne

z limfadenopatią.