WYKREŚL HIPERURYKEMIĘ – to hasło, które ma determinować do podejmowania działań profilaktycznych, a Światowy Dzień Reumatyzmu jest pretekstem, by o problemie hiperurykemii mówić głośno. Choć podwyższone stężenie kwasu moczowego przede wszystkim kojarzy się z chorobami reumatycznymi, jak na przykład dna moczanowa, to warto pamiętać, że jest to zjawisko powszechne, wiążące się przede wszystkim z chorobami cywilizacyjnymi, w których dna moczanowa jest jedynie konsekwencją  hiperurykemii. Większe ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, w tym nadciśnienia tętniczego, zespołu metabolicznego czy cukrzycy typu 2 to tylko wybrane, najczęściej występujące niebezpieczne powikłania wysokiego stężenia kwasu moczowego w surowicy.

Nieleczona hiperurykemia prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych oraz wiąże się z odkładaniem się kryształów kwasu moczowego w stawach. Towarzyszy im stan zapalny, który daje dolegliwości odczuwane przez pacjenta, czyli ból, zaczerwienienie, obrzęki i oczywiście deformację stawów. Hiperurykemia niestety nie daje objawów bezpośrednio odczuwalnych przez pacjenta, natomiast powoduje bardzo groźne powikłania, m.in. wczesną miażdżycę, czyli zmiany w naczyniach wieńcowych czy nadciśnienie tętnicze. W przypadku pacjentów ze stanem przedcukrzycowym hiperurykemia aż 9-krotnie zwiększa szansę rozwoju cukrzycy typu II.

WYKREŚL HIPERURYKEMIĘ - w trzech krokach

         1. Profilaktyka/zmiana stylu życia i diety

Hiperurykemia jest związana z chorobami tzw. metabolicznymi, czy inaczej dietozależnymi, dlatego zmiana stylu życia odgrywa ważną rolę w utrzymaniu stężenia kwasu moczowego na niskim poziomie. Osobom szczególnie narażonym na hiperurykemię zaleca się stosowanie odpowiedniej diety polegającej na ograniczeniu spożycia pokarmów zawierających duże ilości puryn, tzn. mięsa, owoców morza, tłustych potraw i sosów oraz ograniczenie spożywania soków owocowych, napojów alkoholowych, w szczególności piwa. Jednakże choroba ta ma podłoże również genetyczne, dlatego nawet bardzo restrykcyjna dieta w leczeniu hiperurykemii daje obniżenie stężenia kwasu moczowego tylko o 10-15%. To za mało i konieczne jest włączenie farmakoterapii, która nie tylko skutecznie obniży poziom kwasu moczowego we krwi, ale także rozpuści już istniejące kryształki.

2. Diagnostyka/regularne badania.

Ocena poziomu stężenia kwasu moczowego to niezwykle ważne badanie należące do grupy badań podstawowych, które powinno być wykonane u każdego pacjenta z nadciśnieniem tętniczym, z cukrzycą czy też otyłością brzuszną. Niezwykle istotne jest także kontrolowanie i monitorowanie stężenia kwasu moczowego w trakcie leczenia tak, aby uzyskać wartości docelowe,  ponieważ podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi może doprowadzić do rozwoju się nadciśnienia tętniczego, a w okresie 5-letnim ryzyko to zwiększa się nawet dwukrotnie. Dlatego regularne badania poziomu kwasu moczowego oraz kontrola ciśnienia tętniczego są niezwykle kluczowe we wczesnej diagnostyce hiperurykemii, odpowiednio wcześnie rozpoczętej terapii i profilaktyce chorób układu krążenia.

         3. Leczenie

Im wyższe stężenie kwasu moczowego, tym szybciej powinno się sięgać po leczenie farmakologiczne. Jest to leczenie podstawowe i stosunkowo tanie, ale aby było skuteczne, bardzo ważna jest dawka  leku – dostosowana do stopnia zaawansowania choroby. Leczenie powinno rozpocząć się od niskich dawek, ale dość szybko – już w ciągu kilku tygodni – powinna zostać zastosowana zwiększona do dawka terapeutyczna.

HIPERURYKEMIA

• W Polsce szacuje się, że mamy 10 mln pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, z których co drugi ma stężenie kwasu moczowego powyżej 7 mg/dl.

• Hiperurykemię (podwyższone stężenie kwasu moczowego w surowicy) obserwuje się u ok. 25-60% pacjentów z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym oraz u prawie 90% młodych dorosłych, u których je zdiagnozowano.

• Wzrost stężenia kwasu moczowego o 1 mg/dl = wzrost śmiertelności z powodu zdarzeń sercowo-naczyniowych o 39%.

• Podwyższone stężenie kwasu moczowego jest markerem: choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, przewlekłej choroby nerek, zespołu metabolicznego, cukrzycy.

• Optymalne stężenie kwasu moczowego, przy którym nie dochodzi do krystalizacji, to wartość poniżej 4 mg/dl.