II Rezolucja Parlamentu Europejskiego zaleciła krajom członkowskim stworzenie do 2016 r. sieci Breast Cancer Units (BCU) – jednostek zajmujących się kompleksowym leczeniem nowotworów piersi na wszystkich etapach choroby. Aby uzyskać status BCU, ośrodek musi spełnić wymogi systemu certyfikacji. W Europie takie akredytacje przyznają m.in. narodowe systemy akredytacyjne poszczególnych krajów: Niemiec, Włoch, czy Hiszpanii, a także towarzystwa naukowe: SIS (Senologic International Society) oraz EUSOMA (European Society of Breast Cancer Specialists). W przeciwieństwie do EUSOMA, SIS udziela ich nieodpłatnie. W Polsce pierwszym i na razie jedynym ośrodkiem BCU, akredytowanym przez SIS, jest Zachodniopomorskie Centrum Onkologii w Szczecinie.
Co roku na raka piersi w Polsce zapada prawie 16 tys. osób, ponad 5 tys. umiera. Według danych Eurocare 5, 5-letnie przeżycie w Polsce wynosi 71,6%, podczas gdy średnia europejska to ok. 82%. Światowe doświadczenia dowodzą, że los chorych można poprawić poprzez zmianę organizacji leczenia raka piersi.
Podstawowy wymóg, jaki muszą spełnić Breast Cancer Units, to zapewnienie kompleksowej opieki na wszystkich etapach choroby (od rozpoznania, ustalenia stopnia zaawansowania, leczenia onkologicznego, rehabilitacji, po badania kontrolne po zakończeniu aktywnego leczenia, czy zapewnienie opieki w stanie terminalnym). Jeden BCU powinien objąć opieką ok. 500 tys. mieszkańców, diagnozować minimum 150 przypadków raka piersi rocznie oraz organizować cotygodniowe multidyscyplinarne spotkania, na których omawiane będą wszystkie opcje terapeutyczne dla co najmniej 90% pacjentek leczonych w ośrodku. W skład komisji wielodyscyplinarnej wchodzą: radiolog, patomorfolog, chirurg onkolog, chirurg plastyk, onkolog kliniczny, radioterapeuta i wykwalifikowana pielęgniarka.
Do podstawowych standardów jakościowych dla specjalistycznego ośrodka BCU należą także: utworzenie i aktualizowanie algorytmów postępowania diagnostyczno-terapeutycznego oraz tworzenie bazy danych umożliwiającej przeprowadzanie audytów i kontroli jakości świadczonych usług.
Międzynarodowe Towarzystwo Senologiczne SIS (Senologic International Society) opracowało program akredytacyjny APBC (Accreditation Program for Breast Centers/Units), zawierający listę warunków, jakie musi spełnić ośrodek ubiegający się o certyfikację. Program ten cechuje powszechność i jednolitość. Powszechność oznacza, że każda pacjentka niezależnie od miejsca zamieszkania powinna mieć dostęp do wysokiej jakości diagnostyki i leczenia raka piersi. Jednolitość oznacza, że od wszystkich ośrodków BCU wymaga się takich samych wskaźników jakości.
Warunki, jakie powinna spełnić Pracownia Radiodiagnostyki wg programu SIS to m.in. wykonywanie co najmniej 2000 mammografii, opisywanie ok. 1000 mammografii rocznie lub 5000 badań w ramach programów przesiewowych przez radiologa. W Pracowni RTG powinna być możliwość przeprowadzenia badania klinicznego, wykonania, oprócz mammografii, biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej i biopsji gruboigłowej pod kontrolą różnych technik obrazowania. Czas oczekiwania na wynik mammografii nie powinien być dłuższy niż 5 dni.
Wymogi programu akredytacyjnego SIS dla Pracowni Patomorfologii są następujące: patomorfolog musi rozpoznawać minimum 150 przypadków pierwotnych raka piersi rocznie, wykonywać badania immunohistochemiczne (minimum to status receptorów estrogenowego, progesteronowego i HER2), oceniać histologicznie stan węzłów chłonnych zarówno w procedurze biopsji węzła chłonnego wartowniczego, jak i limfadenektomii pachowej.
Chirurgia Onkologiczna, wg programu akredytacyjnego SIS, ma zapewnić realizację procedury biopsji węzła chłonnego wartowniczego, chirurgii onkoplastycznej i rekonstrukcyjnej. Chirurg będący członkiem Breast Teamu musi leczyć nie mniej niż 50 przypadków rocznie, przyjmować w poradni diagnostycznej raz w tygodniu, okresowo szkolić się z zakresu komunikacji i poradnictwa. Wszystkie kobiety operowane powinny być zbadane przez chirurga raz w roku (min. 90% pacjentek). Zaleca się ponadto konieczność przekazania rozpoznania w bezpośredniej rozmowie z pacjentką w czasie do 5 dni od wyniku biopsji gruboigłowej. Rozpoznanie histologiczne powinno być znane w 90% przypadków przed operacją (oznacza to, że liczba biopsji chirurgicznych powinna być mniejsza niż 10%). W przypadku operowania zmian niepalpacyjnych, w trakcie operacji należy wykonać radiogram wycinka. Pacjentki z małym guzem powinny mieć przeprowadzony zabieg oszczędzający (70-80% przypadków). Mastektomia jest zarezerwowana dla pacjentek preferujących ten zakres operacji, dotyczy również kobiet z dużym guzem i wysokim ryzykiem nawrotu choroby. Wszystkie chore powinny być poinformowane o możliwości wykonania rekonstrukcji jednoczasowej lub odroczonej. 90% kobiet nie powinno czekać dłużej niż 2 tygodnie na operację. 90% pacjentek z rakiem piersi powinno mieć jedną operację w celu usunięcia guza. Ponad 80% pacjentek z miejscowo zaawansowanym rakiem piersi powinno mieć zaproponowane leczenie skojarzone.
Onkolog kliniczny powinien poświęcać minimum 40% czasu pracy na leczenie pacjentek z rakiem piersi. Dla minimum 10% pacjentek powinna być złożona propozycja udziału w badaniach klinicznych.
Radioterapeuta powinien poświęcać minimum 30% czasu pracy dla pacjentek z rakiem piersi. Oddział Radioterapii powinien być wyposażony w 2 akceleratory oraz symulator CT.
SIS w programie akredytacyjnym zaleca włączenie do Breast Teamu także innych specjalistów: genetyka, psychoonkologa, specjalistę medycyny paliatywnej, fizjoterapeutę.
Placówka jest zobowiązana do archiwizowania protokołów diagnostycznych, leczniczych i monitorujących występowanie raka piersi. Ośrodek powinien też prowadzić działania profilaktyczne i promocyjne dla zdrowia, wczesnego rozpoznawania i leczenia raka piersi, patomorfologii sutka, badań genetycznych, wsparcia psychoonkologicznego i społecznego.
Realizacja tych wszystkich wymogów pozwala zbudować sprawnie działający system, w całości dedykowany pacjentowi.
Jak podkreśla prof. dr hab. n. med. Tadeusz Pieńkowski, prezes Międzynarodowego Towarzystwa Senologicznego (SIS): „Idea tworzenia wielodyscyplinarnych ośrodków leczenia raka piersi, tzw. Breast Cancer Units ma sprzyjać dążeniu do osiągnięcia pełnego synergizmu terapii, począwszy od współpracy lekarzy wielu specjalizacji, zajmujących się leczeniem raka piersi, działających pod jednym kierownictwem, poprzez skoordynowane metody leczenia. Międzynarodowe Towarzystwo Senologiczne, wypracowało system akredytacyjny Breast Cancer Units oraz zasady dokonywania audytu jakościowego – kwalifikacji zawodowych, procedur, czy sprzętu. Akredytacja SIS przyznawana jest bezpłatnie na wszystkich kontynentach. W Polsce może się nią pochwalić na razie tylko jeden ośrodek – Zachodniopomorskie Centrum Onkologii, ale mam głęboką nadzieję, że wkrótce będzie ich więcej.”
Na skróty
Copyright © Medyk sp. z o.o