Ostatnie osiągnięcia firmy Boehringer Ingelheim w postępowaniu przeciwkrzepliwym u chorych z migotaniem przedsionków oraz osób leczących zakrzepicę żył głębokich lub zatorowość płucną otwierają nowe możliwości terapeutyczne. Lekarze opiekujący się tymi chorymi mają obecnie do dyspozycji idarucyzumab – pierwszy w historii czynnik, który natychmiast odwraca działanie leku przeciwkrzepliwego.

Otyłość postrzegana jako epidemia XXI w. i choroba przewlekła dotyczy nie tylko populacji osób dorosłych, ale także dzieci i młodzieży zarówno z krajów rozwiniętych, jak i rozwijających się. Konsekwencją nadmiaru tkanki tłuszczowej są zaburzenia metaboliczne gospodarki węglowodanowej, lipidowej, wzrost ciśnienia tętniczego, które prowadzą do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Otyłe nastolatki to w 80% otyli dorośli, wymagający leczenia z powodu powikłań otyłości. 

Cukrzyca w ogromnym stopniu przyczynia się do rozwoju chorób serca i naczyń, jest najczęstszą przyczyną ślepoty u osób w wieku produkcyjnym, najczęstszą przyczyną schyłkowej niewydolności nerek i wiodącym powodem nieurazowych amputacji kończyny dolnej. Odpowiednia kontrola glikemii zapobiega retinopatii, nefropatii i neuropatii. 

Nadciśnienie tętnicze (HA) należy do najczęstszych zagrożeń zdrowotnych na całym świecie. Jest czynnikiem ryzyka choroby niedokrwiennej serca i udaru mózgu, stanowi jedną z najczęstszych przyczyn zgonów. Odsetek chorych stale wzrasta i zbliża się do 30%. Szczególnie wysoki jest w Polsce. Pomimo stosowanej terapii, tylko u nielicznych pacjentów udaje się osiągnąć pożądane wartości ciśnienia tętniczego. Niezwykle ważny jest dobór odpowiednich leków hipotensyjnych. Znaczącą pozycję zajmują blokery kanału wapniowego III generacji.

Choroby infekcyjne dolnych dróg oddechowych stanowią jedną z najczęstszych przyczyn konsultacji lekarskich. Część z nich, zwłaszcza zapalenie podgłośniowe krtani, zapalenie oskrzeli i oskrzelików, powodowane są przez wirusy. Stosowanie antybiotyków w tym przypadku nie ma umocowania przyczynowego. Pozostałe, jak zapalenie płuc, gruźlica, na ogół wymagają zastosowania antybiotykoterapii. Obecnie wydane rekomendacje oraz liczne badania przeprowadzone zgodnie z zasadami EBM porządkują wiedzę, ułatwiają podjęcie właściwej decyzji klinicznej. Pozwala to na zastosowanie skutecznego leczenia oraz przyczynia się do ochrony antybiotyków.

GP: Panie Profesorze, jaka jest częstość występowania zakrzepicy?

Prof. Witold Tomkowski: Zakrzepica jest trudną chorobą, dotyczącą wielu specjalności medycyny. Wolę używać terminu „żylna choroba zakrzepowo-zatorowa” (ŻChZZ – venous thromboembolism). To pojęcie składa się z dwóch zagadnień: zakrzepicy żył głębokich, gdy skrzeplina usadawia się najczęściej właśnie w żyłach głębokich kończyn dolnych, ale w skład tego układu wchodzą także żyły biodrowe, żyła główna dolna, żyła spływu z górnej połowy ciała oraz żyły podobojczykowe i żyła główna górna. Jednak w 96 proc. ŻChZZ dotyczy żył głębokich kończyn dolnych, a zaledwie 4 proc. przypadków – kończyn górnych.

W artykule przedstawiono esencjonalnie najnowszą wiedzę o raku stercza, jego współczesnych metodach diagnostyki i leczenia. Omówiono zasady hormonoterapii i wspomniano o stosowanych pozostałych lekach również w chemioterapii.

Przeziębienie (ostre zakażenie nosogardła) należy do najczęstszych dolegliwości, z jakimi pacjenci zgłaszają się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Wśród objawów wymienia się: wydzielinę z nosa, ból gardła, gorączkę, kaszel. Rozpoznanie opiera się na podstawie objawów klinicznych, a postępowanie diagnostyczne i badania dodatkowe można rutynowo ograniczyć do minimum. Postępowanie terapeutyczne obejmuje pielęgnację pacjenta oraz leczenie objawowe.

Zarówno w Polsce, jak i na świecie powszechne jest występowanie niedoboru witaminy D w społeczeństwie. Dawniej niewystarczającą podaż witaminy D wiązano jedynie z występowaniem krzywicy u dzieci bądź osteoporozy i osteomalacji u dorosłych. Obecnie wiadomo, iż witamina D wywiera plejotropowe działanie na różne narządy i tkanki, a jej niedobory wpływają na przebieg funkcjonowania całego organizmu. Witamina D ma właściwości antyproliferacyjne, hamujące proces nowotworzenia, działanie przeciwzapalne, kardio-, neuro- i dermoprotekcyjne. Zalecana jest suplementacja witaminy D w postaci preparatów doustnych w dawce zależnej od płci i wieku.

Wszystko, co w życiu robimy, powinniśmy robić z głową. Uprawianie sportu również wymaga od nas rozsądku.

Sport to, jak powszechnie wiadomo, zdrowie. W odpowiednich, czyli umiarkowanych ilościach na pewno pozwala poprawić wydolność układów krążenia (mięśnia sercowego) i oddechowego, usprawnić ukrwienie mózgu oraz utrzymać metabolizm na właściwym poziomie, by zachować upragnioną sylwetkę i kondycję. Jednak osoby prowadzące znacznie bardziej aktywny tryb życia, do których zaliczają się przede wszystkim sportowcy – także amatorzy – startujący w biegach długodystansowych i zawodach triathlonowych na długich dystansach, narażeni są na wiele efektów ubocznych intensywnych treningów i zawodów, w których regularnie uczestniczą.

Zakażenia górnych dróg oddechowych obejmują infekcje gardła, migdałków, ucha środkowego, jam nosowych i zatok przynosowych. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową lub poprzez kontakt bezpośredni. Etiologia infekcji bakteryjnych układu oddechowego jest zróżnicowana i zależy od wieku, czynników ryzyka oraz miejsca nabycia zakażenia.

Szczególną grupę pacjentów stanowią osoby powyżej 65. r.ż. Obecnie brakuje jednoznacznego stanowiska autorów międzynarodowych wytycznych dotyczących zasad wprowadzania farmakoterapii dyslipidemii u osób w wieku podeszłym i starczym. Z jednej strony istnieją doniesienia o braku wpływu stężenia cholesterolu całkowitego i frakcji LDL na ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej, zawału serca oraz na śmiertelność ogólną u osób powyżej 70. r.ż.

Złożone zaburzenia lipidowe, charakteryzujące się zwiększonym stężeniem triglicerydów, niskim stężeniem cholesterolu frakcji HDL i obecnością małych gęstych lipoprotein o niskiej gęstości (LDL), określa się mianem aterogennej dyslipidemii. Wyniki badań obserwacyjnych i klinicznych wykazały, że nieprawidłowości te ściśle łączą się ze zwiększonym ryzykiem zdarzeń makro- i mikronaczyniowych, nawet u pacjentów, którzy osiągnęli docelowe stężenie cholesterolu frakcji LDL w następstwie terapii statyną. Leczenie skojarzone w tym przypadku może nie tylko znacznie poprawić profil lipidowy, ale również istotnie wpłynąć na redukcję ryzyka sercowo-naczyniowego.

Choroby związane ze zwiększonym wydzielaniem kwasu solnego w żołądku należą ostatnio do jednych z najczęstszych powodów zgłaszania się pacjentów do lekarza. Obecnie najsilniejszymi i szeroko stosowanymi lekami hamującymi wydzielanie żołądkowe są inhibitory pompy protonowej (H+/K+ ATP-azy) w komórkach okładzinowych. Leki te podawane w dawkach standardowych skutecznie zmniejszają podstawowe oraz stymulowane wydzielanie kwasu w żołądku. Ze względu na wieloletnie doświadczenie kliniczne potwierdzające ich skuteczność i bezpieczeństwo są one teraz jednymi z najszerzej stosowanych leków. Powodują szybkie ustąpienie dolegliwości u największego odsetka chorych. Właściwości te oraz korzystny profil farmakologiczny sprzyjają ich powszechnemu stosowaniu nie tylko w terapii krótkotrwałej, ale również przewlekle. 

Naproksen to powszechnie znany lek z grupy nieselektywnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), będący pochodną kwasu propionowego. Działa on poprzez hamowanie obydwu typów cyklooksygenaz: formy konstytutywnej (COX-1), odpowiedzialnej za syntezę prostaglandyn spełniających funkcje fizjologiczne oraz indukowalnej (COX-2), odpowiedzialnej za syntezę prostaglandyn prozapalnych w miejscu zapalenia. Lek ten wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Działa również antyagregacyjnie.

Zarejestrowana w 1976 r. cząsteczka naproksenu od prawie 40 lat jest obecna na rynku [3]. Mimo iż wiele badań potwierdziło jej skuteczność i bezpieczeństwo, wciąż prowadzone są nowe, które utwierdzają jej mocną pozycję na tle innych cząsteczek z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych.