Kwas moczowy został odkryty w 1776 r. przez Karla Wilhelma Scheele'a. W organizmie człowieka jest końcowym produktem katabolizmu puryn. Powstaje z ksantyny w reakcji katalizowanej przez oksydoreduktazę ksantynową, która występuje w dwóch formach: oksydazy ksantynowej oraz dehydrogenazy ksantynowej. Istnieją trzy grupy leków obniżających urykemię: inhibitory oksydazy ksantynowej, leki urykozuryczne oraz preparaty rekombinowanej urykazy. Kwas moczowy jest silnym antyoksydantem, pełni funkcję neuroprotekcyjną oraz immunomodulującą. Zarówno hipo-, jak i hiperurykemia mają ważne konsekwencje kliniczne. Hiperurykemia wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia nadciśnienia tętniczego, migotania przedsionków oraz zespołu metabolicznego. Zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi wywołuje podwyższone ryzyko wystąpienia kamicy moczowej oraz przewlekłej choroby nerek. Hiperurykemia jest warunkiem niezbędnym dla rozwoju dny moczanowej. Prewalencja dny moczanowej w krajach rozwiniętych gwałtownie wzrosła w ostatnich dekadach. Niskie stężenie kwasu moczowego we krwi wiąże się natomiast z większym ryzykiem wystąpienia choroby Parkinsona.

Choroba Leśniowskiego i Crohna (ChLC) oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) to dwie najbardziej powszechne nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ) o nieznanej etiologii i wieloczynnikowej złożonej patogenezie. Leczenie NChZJ opiera się na zastosowaniu różnych opcji terapeutycznych, w tym nowoczesnych leków biologicznych. Największym zagrożeniem związanym ze stosowaniem leków biologicznych jest duże ryzyko wystąpienia zakażeń. Co więcej, niektórzy autorzy sugerują, że leki biologiczne mogą przyczyniać się do rozwoju nowotworów. Celem pracy jest przedstawienie aktualnego stanu wiedzy w odniesieniu do porównania profilu bezpieczeństwa poszczególnych leków biologicznych stosowanych w leczeniu NChZJ. W wyniku przeglądu literatury zidentyfikowano sześć opracowań dotyczących porównania profilu bezpieczeństwa poszczególnych leków biologicznych: trzy opracowania w populacji chorych na WZJG, dwa w populacji chorych na ChLC oraz jedno opracowanie opisujące łącznie wyniki dla chorych na NChZJ.

Zapalenie zatok przynosowych najczęściej powstaje na tle wirusowego zakażenia górnych dróg oddechowych. W wyniku toczącego się procesu zapalnego dochodzi do obrzęku i przekrwienia błony śluzowej jam nosa i zatok przynosowych, co prowadzi do upośledzenia drenażu i wentylacji zatok. W leczeniu stosuje się leki przeciwbólowe, mukolityczne oraz sympatykomimetyki działające obkurczająco na błonę śluzową nosa i zatok przynosowych, suplementy diety zawierające surowce roślinne, a w niektórych przypadkach niezbędna jest także antybiotykoterapia.

Podział zadań między lekarzem POZ a pielęgniarką w opiece nad pacjentem ze stomią, cele opieki stomijnej realizowane w gabinecie lekarskim, rodzaj sprzętu stomijnego (worki stomijne oraz akcesoria do pielęgnacji stomii), powikłania stomijne, na które najczęściej narażeni są chorzy oraz inne problemy dotyczące tej grupy osób omawia w wywiadzie mgr Agnieszka Biskup.

Ponad 90% dorosłych otyłych cierpi na tzw. otyłość prostą, zależną od stylu życia i czynników środowiskowych. Przegląd współczesnych strategii przeciwotyłościowych wskazuje na znaczącą, zindywidualizowaną zmianę stylu życia jako ich podstawę. Długoterminowa farmakoterapia dużej otyłości BMI > 35 kg/m2 i cukrzycy typu 2 (T2D) jest mniej skuteczna w porównaniu z wieloletnim zyskiem zdrowotnym u pacjentów po chirurgii bariatrycznej. Metody niefarmakologiczne i niechirurgiczne wymagają długotrwałej pomocy profesjonalnego i zindywidualizowanego doradztwa dla pacjentów, którzy samodzielnie nie potrafią zmierzyć się z otyłością.

G.P.: Kilka miesięcy temu rozmawialiśmy o depresji i związanych z jej leczeniem możliwościach diagnostycznych i terapeutycznych. Czy od tamtej pory pojawiły się nowe leki?
Dr n. med. Janusz Heitzman: Rozmawialiśmy o lekach nowoczesnych: skutecznych, sprawdzonych i bezpiecznych, którym towarzyszy mało objawów ubocznych. Stosuje się je jednak z różnym powodzeniem, bo taka jest specyfika tej choroby. Z przykrością stwierdzam, że nowych leków ostatnio nie zarejestrowano. Większość leków przeciwdepresyjnych obecnych na rynku opiera się na podobnych klinicznie efektach działania przeciwdepresyjnego. Konkurują między sobą głównie w obszarze ograniczania działań niepożądanych lub poszerzania spektrum klinicznej skuteczności o działania nasenne, przeciwlękowe, czy poprawiające funkcje poznawcze.

Rośliny z rodzaju Crataegus spp. tradycyjnie stosowane były jako cardiotonica w leczeniu zaburzeń układu sercowo-naczyniowego. W tej pracy przeglądowej, na podstawie dostępnych badań klinicznych, przedstawiliśmy szeroko rolę głogu we współczesnej farmakoterapii kardiologicznej.

Sepsa jest powszechnie występującym problemem oddziałów intensywnej terapii; w latach 2012-2013 dotyczyła 27% pacjentów tych oddziałów. W krótkim czasie doprowadza do wstrząsu septycznego, czyli hipotensji i hipoperfuzji tkanek, a co za tym idzie do niedotlenienia
i kwasicy oraz niewydolności wielonarządowej. Jest często diagnozowana u pacjentów przebywających w szpitalu, jako powikłanie zaburzeń odporności, zabiegu operacyjnego i innych. Jest spowodowana zakażeniem zjadliwym drobnoustrojem i odpowiedzią organizmu na to zakażenie. Najczęstszymi czynnikami etiologicznymi w Polsce są bakterie Gram-ujemne, rzadziej gronkowce i paciorkowce oraz grzyby, najczęściej Candida albicans. Bardzo ważne jest szybkie rozpoznanie sepsy i niezwłoczne rozpoczęcie leczenia. Do rozpoznania i oceny rokowania służą nam rozszerzone kryteria oraz skale, np. skala Quick SOFA, na podstawie której oceniamy stopień dysfunkcji narządów towarzyszącej sepsie. Przydatna jest również skala SOFA, która pozwala wstępnie wyodrębnić pacjentów wymagających leczenia na OIT. Umiejętność rozpoznania sepsy jest bardzo ważna, ponieważ niezwłoczne rozpoczęcie wstępnego leczenia przeciwwstrząsowego i leczenia antybiotykami decyduje o przeżyciu pacjenta.

Zakażenia dróg moczowych są najczęściej obserwowanymi infekcjami, występującymi 10 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Spowodowane jest to warunkami anatomicznymi kobiecych dróg moczowych. Najczęstszymi patogenami wywołującymi infekcje są bakterie przewodu
pokarmowego człowieka. Charakterystyczne objawy zakażenia dróg moczowych, czyli objawy dyzuryczne często nie występują w przebiegu infekcji. Mogą być obecne objawy ogólne oraz objawy miejscowe. W diagnostyce zakażeń układu moczowego bardzo istotną kwestią jest prawidłowe pobranie materiału do badania. Należy dokładnie wytłumaczyć pacjentowi wszystkie czynności pozwalające uzyskać miarodajną próbkę. W ostatnich latach na znaczeniu zyskał preparat fosfomycyny, ze względu na unikatowy mechanizm i szerokie spektrum działania oraz dużą wrażliwość poszczególnych patogenów. W dobie wzrastającej oporności na leki stanowi ratunek w leczeniu zakażeń układu moczowego, w tym infekcji wielolekoopornymi patogenami, jak również u kobiet w ciąży.

Zapalenie zatok przynosowych najczęściej powstaje na tle wirusowego zakażenia górnych dróg oddechowych. W wyniku toczącego się procesu zapalnego dochodzi do obrzęku i przekrwienia błony śluzowej jam nosa i zatok przynosowych, co prowadzi do upośledzenia drenażu i wentylacji
zatok. Gromadząca się wydzielina stanowi bardzo dobre warunki dla powstania nadkażenia bakteryjnego. Głównymi czynnikami etiologicznymi bakteryjnego ostrego zapalenia zatok są: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis. W leczeniu stosuje się leki przeciwbólowe, mukolityczne oraz działające obkurczająco na błonę śluzową nosa i zatok przynosowych, jak też suplementy diety zawierające surowce roślinne, a w niektórych przypadkach niezbędna jest także antybiotykoterapia.

Lomitapid jest inhibitorem mikrosomalnego białka transportującego trójglicerydy (inhibitor MTP). To lek sierocy zarejestrowany w leczeniu homozygotycznej hipercholesterolemii rodzinnej. Choroba ta wynika z mutacji w obrębie genu kodującego białko istotne w procesie metabolizmu lipidów (APOB, LDLR, PCSK9), występującej w obu allelach. Cechuje się bardzo wysokimi wartościami stężenia cholesterolu LDL w osoczu pacjentów oraz zaawansowaną miażdżycą tętnic i występowaniem zdarzeń sercowo-naczyniowych w młodym wieku.