Zakażenie RSV, po grypie i Covid-19, należy do najbardziej powszechnych chorób zakaźnych dróg oddechowych w Polsce. Do 2. r.ż. ponad 90% dzieci ulega zakażeniom RSV, połowa z nich ma objawy z dolnych dróg oddechowych. W grupie dzieci do 3. r.ż. do wtórnego zakażenia dochodzi w ok. 70% przypadkach. Co roku RSV na całym świecie wywołuje 34 mln przypadków ostrej infekcji dróg oddechowych, 3 mln hospitalizacji i  50 tys. zgonów małych dzieci. Jak wskazują eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych, szczepienia to najlepszy sposób profilaktyki tej ciężkiej choroby.

RSV to syncytialny wirus oddechowy wywołujący zapalenia oskrzelików i zapalenia płuc. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, a infekcja może przebiegać od postaci skąpoobjawowej, po ciężki przebieg obejmujący zaburzenia oddychania, włącznie ze zgonem. Według dostępnych danych zapalenie płuc rozwija się u 66% pacjentów hospitalizowanych z powodu infekcji RSV, 21% chorych może wymagać wentylacji mechanicznej, a 15–18% leczenia na oddziale intensywnej opieki medycznej (OIOM). Śmiertelność podczas hospitalizacji szacuje się na poziomie 5–6%.

Kto najczęściej choruje?

Zakażeniom RSV ulegają najczęściej najmłodsi. Wirus RSV odpowiada za ok. 2% zgonów dzieci do 5. r.ż. w skali globalnej. W krajach wysoko rozwiniętych zgony te dotyczą głównie wcześniaków i dzieci ze współistniejącymi schorzeniami kardiologicznym, pulmonologicznymi lub niedoborami odporności. Szczególnie narażone na zachorowanie są dzieci z niską masą ciała, atopią, niekarmione piersią, żyjące w złych warunkach socjalnych, posiadające liczne rodzeństwo oraz przebywające w skupiskach dzieci (żłobki i przedszkola).

Jak większość chorób układu oddechowego RSV jest również szczególnie groźne dla osób po 60 r. ż. Może zaostrzyć choroby przewlekłe oraz ryzyko zgonu. U dorosłych infekcje RSV występują wielokrotnie w ciągu życia, przebiegają głównie jako zakażenie górnych dróg oddechowych, 25% infekcji RSV u osób dorosłych przebiega jako zakażenie dolnych dróg oddechowych. Wirus RSV może powodować nadreaktywność oskrzeli również u młodych, pierwotnie zdrowych dorosłych.

Jak zapobiegać zakażeniom?

W tym roku zostały zarejestrowane nowe skuteczne metody zapobiegania zakażeniom RSV RSV to syncytialny wirus oddechowy  nowe przeciwciało monoklonalne i szczepionki przeciwko RSV dla kobiet w ciąży i seniorów. Ich stosowanie zalecane jest w Europie – w Austrii, Belgii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Luksemburgu, Portugalii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii, a na świecie w Chile i USA. Do tych krajów dołączyły teraz Niemcy. Publikowane dane z Hiszpanii z ostatniego sezonu jesienno-zimowego dokumentują wysoką skuteczność wprowadzonej populacyjnej profilaktyki, która przełożyła się na ponad 90% spadek hospitalizacji w grupie niemowląt.

Zgodnie z badaniami dotyczącymi skuteczności i bezpieczeństwa szczepionek przeciw RSV w populacji osób dorosłych profilaktyka szczepienna charakteryzuje się wysoką skutecznością: ok. 95% skuteczności w zapobieganiu ciężkim chorobom dolnych dróg oddechowych wywołanym przez RSV u osób ≥ 60. r.ż. oraz osób z co najmniej jedną chorobą współistniejącą.