2024-10-23 Artykuł

Ilościowe pomiary ryzyka zdrowotnego opierają się na danych epidemiologicznych oraz wynikach analiz klinicznych i toksykologicznych. W przeglądzie instrumentów pomiaru ryzyka zdrowotnego omówiono ocenę skumulowanego ryzyka (CRA: cumulative risk assessment), miarę całkowitego obciążenia chorobami, wyrażoną jako liczbę lat utraconych z powodu złego stanu zdrowia, niepełnosprawności (DALY: disability-adjusted life years) oraz osiągnięcia adduktomiki. Wykrycie i scharakteryzowanie uszkodzeń DNA jest przydatne do oceny genotoksyczności, monitorowania napraw DNA, opracowania biomarkerów narażenia i oceny skuteczności stosowanych terapii. Oznaczanie ilości adduktów DNA jest nieinwazyjną oceną uszkodzeń i napraw DNA u jednostek i w populacji człowieka, ułatwiającą ocenę narażenia w ciągu życia w kontekście oszacowania eksposomów i zagrożeń zdrowotnych. 

Ryzyko zdrowotne (health risks) to bardzo szerokie pojęcie, niemniej jednak we współczesnej medycynie i toksykologii podlega pomiarom ilościowym, zarówno w skali populacji, jak również w odniesieniu do pacjenta czy też zdrowego człowieka (aneks). Historycznie rzecz biorąc, pierwsze były obserwacje zwiększonej liczby zgonów w populacji (pomór, plaga, morowe powietrze, epidemie). Czynniki ryzyka określa się ilościowo na podstawie ich rozpowszechnienia w populacji (dane epidemiologiczne poparte analizą statystyczną) oraz ryzyka względnego (RR: risk ratio), ilorazu szans (OR: odds ratio) lub współczynnika hazardu (HR: hazard ratio) w zakresie przyczyniania się danego czynnika do określonych skutków zdrowotnych. W zasadzie pierwszorzędowe znaczenie mają cztery czynniki:

  1. behawioralne, stylu życia (np. alkohol, palenie, narkotyki);
  2. środowiskowe (np. jakość powietrza, toksyny);
  3. biologiczne (np. niedożywienie, otyłość, uwarunkowania genetyczne);
  4. uwarunkowania społeczne (np. ubóstwo lub zamożność, dostęp do służby zdrowia).

 

Copyright © Medyk sp. z o.o