2024-04-23 Artykuł

Znaczenie prawidłowej suplementacji

wybranych witamin i składników mineralnych u dzieci z deficytową dietą i atopią

Stosowanie zasad prawidłowego odżywiania i zdrowego stylu życia sprzyja odpowiedniemu rozwojowi dziecka. Wszystkie składniki diety powinny być zbilansowane, jednakże niektóre składniki odżywcze mają szczególne znaczenie w rozwoju dziecka i dlatego ich optymalne spożycie jest istotne. Niedobory pokarmowe u dzieci mogą być całkowicie wyeliminowane poprzez dietę prawidłowo skomponowaną i dobraną odpowiednio do wieku, płci i stanu zdrowia. W stanach niedoborów żywieniowych trudnych do wyrównania dietą powinno się stosować suplementy diety. Suplementy diety stosowane u dzieci mogą odgrywać dużą rolę w zmniejszaniu zaburzeń stanu zdrowia nie tylko wynikających z nieprawidłowego żywienia (deficytowa dieta), lecz także z gorszego wchłaniania lub wykorzystania składników odżywczych przez organizm, co może mieć podłoże patofizjologiczne, na przykład w chorobach układu pokarmowego, takich jak alergia pokarmowa. Poza tym niedobory żywieniowe, w szczególności witaminy D, mogą powodować rozwój chorób atopowych u dzieci, jak i zaostrzać ich przebieg.

Witamina D odgrywa kluczową rolę w metabolizmie wapnia i fosforu, rozwoju kośćca u dzieci. Wykazuje także działanie plejotropowe, ma znaczenie dla profilaktyki chorób układu krążenia, cukrzycy, zaburzeń metabolicznych, chorób autoimmunologicznych, problemów psychicznych (depresja, ADHD, zaburzenia ze spektrum autyzmu).

Witamina ta chroni też neurony przed uszkodzeniem i śmiercią przez stymulację produkcji neurotrofin (białek niezbędnych do przeżycia neuronów), hamowanie syntezy tlenku azotu, zwiększenie ilości wewnątrzkomórkowego glutationu oraz zmniejszenie produkcji cytokin prozapalnych. Ma zatem istotny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego u dzieci.

Aktywna postać witaminy D odpowiada za osłabioną prezentację antygenu, produkcję cytokin przez limfocyty Th1 oraz ekspresję cząstek kostymulujących. Z immunosupresyjnym działaniem witaminy D są związane pozytywne, w fazie eksperymentalnej, wyniki leczenia chorób o podłożu autoimmunologicznym.

  Czytaj pełny tekst

Autor: dr n. med. Anna Citko

Data publikacji: 2024-04-23

Źródło: "Gabinet Prywatny" nr 01/2024

Słowa kluczowe: witaminy, składniki mineralne, atopia

1. Zyśk B, Stefańska E, Ostrowska L. Effect of dietary components and nutritional status on the development of pre-school children. Rocz Panstw Zakl Hig. 2020;71(4):393403. doi: 10.32394/rpzh.2020.0133. PMID: 33355421.

2. Ciborowska H, Ciborowski A. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL. Warszawa 2021, wyd. 5.

3. Sochacka-Tatara E, Jacek R, Sowa A, Musiał A. Ocena sposobu żywienia dzieci w wieku przedszkolnym. Problemy Higieny i Epidemiologii 2008;89(3):389-394.

4. Chwojnowska Z, Charzewska J, Wajszczyk B, Chabros E, Urbańska A. Nutritional deficiences in the diets of preschool children. Postępy Nauk Medycznych 2012;12(25):940-946.

5. Czach- Kowalska. Suplementacja witaminą D. W Dobrzańska A, Obrycki Ł, Socha P (red): Pediatria w praktyce lekarza POZ. Standardy Medyczne. Warszawa 2022, wyd. 1: ss.60-63.

6. Kozioł-Kozakowska A. Profilaktyka i niedobory witamin. W: Pietrzyk JJ, Kwinta P. Pediatria tom. 1. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2018, wyd. 1; ss. 34-36.

7. Krzysik M, Biernat JM, Grajeta H. Ihe infulence of Chosen Nutrients on Immune System Functioning. Part II. Immunomodulatory Effects of Vitamins and Trace Elements on the Human Body. CLin Exp Med 2007:16(1):123-133

8. Hamułka J, Zielińska- Pukos M, Białecka- Dębek A. Żywienie a funkcje poznawcze i zdrowie psychiczne człowieka. W: Gawęcki J, Roszkowski WF ( red). Żywienie człowieka za drowie publiczne. Tom 3. Wydawnictwo PWN. Warszawa 2023,wyd. 2; ss. 141-161.

9. Citko A. Wpływ właściwej suplementacji witamin i mikroelementów na funkcjonowanie układu odpornościowego. Lek w Polsce 2023;11;15-22.

10. Szupryczyńska N. Składniki mineralne W: Małgorzewicz S (red). Żywienie kliniczne. Praktyczne zagadnienia. Tom 2. Wydawnictwo Czelej. Lublin 2020, wyd. 1, ss.139-165.

11. Rustecka A, Jung A, Kalicki B. Znaczenie witaminy D w chorobach atopowych u dzieci. Pediatr Med. Rodz 2013;9 (1):41-45.

12. Bischoff SC, Sampson HA. Food allergry and gastrointestinal syndromes. W: Holgate S, Church M, Broide D (red). Allergy. Elsevier 2012, wyd. 4; ss. 287-303.

13. Schäfer T, i in. Zusammenarbeit mit dem Aktionsbündnis Allergieprävention (abap). Prävention des atopischen Ekzems Evidenzbasierte Leitlinie [Prevention of atopic eczema. Evidence based guidelines]. Hautarzt. 2005 Mar;56(3):232-40. German. doi: 10.1007/ s00105-004-0884-3. PMID: 15657734.

14. Nowicka-Jasztal A, Bryl E. Nadwrażliwość na pokarmy — choroba XXI wieku? Forum Medycyny Rodzinnej 2016;10(1):1-9.

15. Boyce JA, Assa'ad A, Burks AW, Jones SM, Sampson HA, Wood RA, et al. NIAID-Sponsored Expert Panel. Guidelines for the Diagnosis and Management of Food Allergy in the United States: Summary of the NIAID-Sponsored Expert Panel Report. J Allergy Clin Immunol 2010;126(6):1105-18. doi: 10.1016/j.jaci.2010.10.008. PMID: 21134568; PMCID: PMC4241958.

16. Poole A, Song Y, Brown H, Hart PH, Zhang GB. Cellular and molecular mechanisms of vitamin D in food allergy. J Cell Mol Med 2018;22(7):3270-3277. doi: 10.1111/jcmm.13607. Epub 2018 Mar 25. PMID: 29577619; PMCID: PMC6010899.

17. Sampson HA. Update on food allergy. J Allergy Clin Immunol 2004;113(5):805-19; quiz 820. doi: 10.1016/j.jaci.2004.03.014. PMID: 15131561.

18. Horvath A, Nowak- Węgrzyn A. Nadwrażliwość na pokarmy. W: Szajewska H, Horvath A ( red). Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży. Medycyna Praktyczna. Kraków 2017, wyd. 1; ss. 156-164.

19. Szajewska H. Zapobieganie alergii poprzez modyfikacje dietetyczne. W: Szajewska H, Horvath A (red). Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży. Medycyna Praktyczna. Kraków 2017, wyd. 1; ss. 165-167.

20. Walczak M, Grzelak T, Kramkowska M, Czyżewska K. Ocena sposobu odżywienia dzieci z alergią na białka mleka krowiego. Nowiny Lekarskie 2013;82 (2):124-129.

21. Nowicki RJ, Trzeciak M, Kaczmarski M, Wilkowska A, Czarnecka-Operacz M, Kowalewski C, et al. Atopic dermatitis. Interdisciplinary diagnostic and therapeutic recommendations of the Polish Dermatological Society, Polish Society of Allergology, Polish Pediatric Society and Polish Society of Family Medicine. Part I. Prophylaxis, topical treatment and phototherapy. Postepy Dermatol Alergol. 2020;37(1):1-10. doi 10.5114/ada.2020.93423. Epub 2020 Mar 9. PMID: 32467676; PMCID: PMC7247067.

22. Searing DA, Leung DY. Vitamin D in atopic dermatitis, asthma and allergic diseases. Immunol Allergy Clin North Am. 2010;397-409. doi: 10.1016/j.iac.2010.05.005. PMID: 20670821; PMCID: PMC2914320.

23. Samochocki Z. Komentarz do artykułu: Searing D, Leung DYM: Witamina D w atopowym zapaleniu skóry, astmie i chorobach alergicznych. Dermatologia Po Dyplomie 2010 6(1):18-19.

24. Dittfeld A , Gwizdek K, Koszowska A , Fizia K. Wielokierunkowe działanie witaminy D. Ann. Aca. Med. Siles. 2014;68(1):47-52.

25. Muehleisen B, Gallo RL. Vitamin D in allergic disease: shedding light on a complex problem. J Allergy Clin Immunol 2013;131(2):324-9. doi: 10.1016/j.jaci.2012.12.1562. PMID: 23374263.

26. Di Filippo P, Scaparrotta A, Rapino D, Cingolani A, Attanasi M, Petrosino MI, et al. Vitamin D supplementation modulates the immune system and improves atopic dermatitis in children. Int Arch Allergy Immunol. 2015;166(2):919-6. doi: 10.1159/000371350.. PMID: 25791938.

27. Psaroulaki E, Katsaras GN, Samartzi P, Chatziravdeli V, Psaroulaki D, Oikonomou E, et al. Association of food allergy in children with vita-min D insufficiency: a systematic review and meta-analysis. Eur J Pediatr. 2023;182(4):1533-1554. doi: 10.1007/s00431-023-04843-2.

28. Pereira APDS, Mendonça RB, Fonseca FLA, Mallozi MC, Sarni ROS. Vitamin D deficiency in children and adolescents with food allergy: Association with number of allergens, sun exposure and nutritional status. Allergol Immunopathol (Madr) 2022;50(6):10-16. doi: 10.15586/aei.v50i6.571. PMID: 36335440.

29. Frieri M, Valluri A. Vitamin D deficiency as a risk factor for allergic disorders and immune mechanisms. Allergy Asthma Proc 2011;32(6):438-44. doi: 10.2500/aap.2011.32.3485. PMID: 22221438.

30. Litonjua AA. Vitamin D deficiency as a risk factor for childhood allergic disease and asthma. Curr Opin Allergy Clin Immunol 2012;12(2):179-85. doi: 10.1097/ACI.0b013e3283507927. PMID: 22266772; PMCID: PMC3315849.

31. Al-Zayadneh E, Alnawaiseh NA, Ajarmeh S, Altarawneh AH, Albataineh EM, AlZayadneh E, et al. Vitamin D deficiency in children with bronchial asthma in southern Jordan: a cross-sectional study. J Int Med Res 2020;48(12):300060520974242. doi: 10.1177/0300060520974242. PMID: 33284716; PMCID: PMC7724425.

32. Giannetti A, Bernardini L, Cangemi J, Gallucci M, Masetti R, Ricci G. Role of Vitamin D in Prevention of Food Allergy in Infants. Front Pediatr. 2020 Aug 18;8:447. doi: 10.3389/fped.2020.00447. PMID: 33014916; PMCID: PMC7461773.

33. Sikorska-Szaflik H, Sozańska B. The Role of Vitamin D in Respiratory Allergies Prevention. Why the Effect Is so Difficult to Disentangle? Nutrients 2020;12(6):1801. doi: 10.3390/nu12061801. PMID: 32560403; PMCID: PMC7353247.

34. Saad K, Abdelmoghny A, Aboul-Khair MD, Abdel-Raheem YF, Gad EF, Hammour AE, et al. Vitamin D Status in Egyptian Children With Allergic Rhinitis. Ear Nose Throat J 2020;99(8):508-512. doi: 10.1177/0145561319850814PMID: 31088298.

35. Brzozowska A, Kałuża J. Składniki mineralne i woda. W: Gawęcki J ( red). Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. PWN. Warszawa 2022, wyd. IV; ss. 273-325

36. Parlak Z, Gürel Dİ, Soyer ÖU, Şekerel BE, Şahiner ÜM. Nutritional risks in children with food allergy. Turk J Med Sci 2023;53(4):845-858. doi: 10.55730/1300-0144.5648. Epub 2023 Aug 18. PMID: 38031941; PMCID: PMC10765559.

37. Brzozowska A, Olędzka R, Sicińska E. Suplementacja diety jako droga do poprawy stanu odżywienia i stanu zdrowia ludności. W: Gawęcki J, Roszkowski WF ( red). Żywienie człowieka a zdrowie publiczne. PWN. Warszawa 2023, wyd. II. ss.392-414.

38. Kostecka M, Kostecka J. Kontrowersje związane ze stosowaniem suplementów diety w grupie dzieci zdrowych. Bromat Chem Toksykol 2015;48(1):59-67.

39. Nowak S, Wang H, Schmidt B, Jarvinen KM. Vitamin D and iron status in children with food allergy. Ann Allergy Asthma Immunol. 2021;127(1):57-63. doi: 10.1016/j.anai.2021.02.027. PMID: 33705915.

40.Meyer R, De Koker C, Dziubak R, Skrapac AK, Godwin H, Reeve K, et al. A practical approach to vitamin and mineral supplementation in food allergic children. Clin Transl Allergy 2015;5:11. doi: 10.1186/ s13601-015-0054-y. PMID: 25780558; PMCID: PMC4361144.

POWRÓT
reklama Baner_prawy_ZALOGU-SIE_GP
...
kup najnowszy numer »
Redaktor poleca
Info
reklama MLR_nowe_logo
Najczęściej czytane
GP

Na skróty

Informacje

Copyright © Medyk sp. z o.o