2023-10-27 Artykuł

Leczenie niedokrwistości chorób przewlekłych

Niedokrwistość chorób przewlekłych to stan towarzyszący określonej chorobie podstawowej, w którym dochodzi do zmniejszenia stężenia hemoglobiny, obniżenia hematokrytu i liczby erytrocytów wskutek złożonego procesu, inicjowanego przeważnie przez mechanizmy odporności komórkowej i cytokiny prozapalne oraz hepcydynę. Jest to druga co do częstości występowania anemia po niedokrwistości z niedoboru żelaza na świecie. Jej nasilenie na ogół koreluje z zaawansowaniem choroby podstawowej. Schorzenie to współistnieje najczęściej z przewlekłym stanem zapalnym, chorobami z autoagresji, nowotworami oraz niewydolnością nerek.

Zanim podejmie się leczenie tego typu niedokrwistości, należy podjąć wnikliwą diagnostykę, polegającą nie tylko na ocenie morfologii krwi i parametrów biochemicznych, ale i zaawansowania choroby podstawowej. Diagnostyka różnicowa niedokrwistości chorób przewlekłych polega przede wszystkim na wykluczeniu innych typów anemii, w tym z niedoboru żelaza. Do głównych cech niedokrwistości chorób przewlekłych należą: łagodne lub średnio ciężkie obniżenie stężenie hemoglobiny, niski odsetek retykulocytów, małe stężenie żelaza i transferryny, ale zwiększone stężenie ferrytyny. Z uwagi na co raz lepszą znajomość patomechanizmu chorób przewlekłych i biologii nowotworów, diagnostyka tejże niedokrwistości ulega stałemu poszerzaniu o kolejne parametry laboratoryjne. Nadzieje budzą nowe metody leczenia zarówno choroby podstawowej, jak i samej niedokrwistości. Związane są one nie tylko z uzupełnianiem niedoborów, ale i podawaniem leków ukierunkowanych molekularnie na określone białka bądź receptory uczestniczące w rozwoju niedokrwistości chorób przewlekłych.

  Czytaj pełny tekst

Autor: dr n. med. Grzegorz Liczner, lek. Danuta Błońska, lek. Grażyna Semeńczuk

Udostępnij:

Data publikacji: 2023-10-27

Źródło: "Gabinet Prywatny" nr 04/2023

Słowa kluczowe: gospodarka żelazowa, niedokrwistość, suplementacja żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12, stres oksydacyjny, żywienie, parametry hematologiczne

1. Kubiak T. Rola transferryny w przeciwdziałaniu stresowi oksydacyjnemu indukowanemu wolnym żelazem w organizmie i jej potencjalne związki z rozwojem nowotworów. Kosmos Problemy Nauk Biologicznych 2013;62(4):501-503.
2. Yun-Jung B, Jee-Young Y, Chung-Ja S, Hyun-Sook K, Mi-Kyung S. Dietary intake and serum levels of iron in relation to oxidative stress in breast cancer patient. J. Clin. Biochem. Nutr. 2009;45:355-360.
3. Weiss G, Goodnough LT. Anemia of chronic disease. N Engl J Med 2005;352(10):1011-1023.
4. Tas F, Eralp Y, Basaran M, Sakar B, et al. Anemia in oncology practice: relation to diseases and their therapies. Am. J. Clin. Oncol. 2002;25:371-379.
5. Grogan M, Thomas GM, Melamed I, et al. The importance of hemoglobin levels during radiotherapy for carcinoma of the cervix. Cancer 1999;86:1528-1536.
6. Caro JJ, Salas M, Ward A, et al. Anemia as an independent prognostic factor for survival in patients with cancer:a systemic, quantitative review. Cancer 2001;91:2214-2221.
7. Lee WR, Berkey B, Marcial V, et al. Anemia is associated with decreased survival and increased locoregional failure in patients with locally advanced head and neck carcinoma: a secondary analysis of RTOG 85-27. Int. J. Radiat. Oncol. Biol. Phys. 1998;42:1069-1075.
8. Bergamaschi G, Vilani L. Serum hepcidin: a novel diagnostic tool in disorders of iron metabolism. Haematologica 2009;94(12):1631-1633.
9. Sheikh N, Dudas J, Ramadori G. Changes of gene expression of iron regulatory proteins during turpentine oil-induced acute-phase response in the rat. Lab. Invest 2007;87(7):713-725.
10. Filipczyk L, Król P, Wystrychowski A. Hepcidin – a hepatic hormone that controls iron homeostasis. Forum Nefrologiczne 2010;3(4):233-242.
11. Jelkmann W. Proinflammatory cytokines lowering erythropoietin production. J Interferon Cytokine Res 1998;18(8):555-559.
12. Faquin WC, Schneider TJ, Goldberg MA. Effect of inflammatory cytokines on hypoxia-induced erythropoietin production. Blood 2010;1116(23):4754-4761.
13. Lai SY, Grandis JR. Understanding the presence and function of erythropoietin receptors on cancer cells. J. Clin, Oncol 2006;24:4675-4676.
14. Acs G, Acs P, Beckwith SM, et al. Erythropoietin and erythropoietin receptor expression in human cancer. Cancer Res. 2001;61:3561-3565.
15. Yasuda Y, Fujita Y, Masuda S, et al. Erythropoietin is involved in growth and angiogenesis in malignant tumours of female reproductive organs. Carcinogenesis 2002;23:1797-1805.
16. Sullivan PS, Hanson DL, Chu SY, et al. Epidemiology od anemia in human immunodeficiency virus (HIV) – infected persons: results from the multistate adult and adolescent spectrum of HIV disease surveillance project. Blood 1998;91(1):301-308.
17. van Eijk LT, Kroot JJ, Tromp M, et al. Inflammation – induced hepcidin-25 is associated with the development of anemia in septic patients: an observational study. Crit Care 2011;15(1):R9.
18. de Mast Q, Syafruddin D, Keijmel S, et al. Increased serum hepcidin and alterations in blood iron parameters associated with asymptomatic P. falciparum and P. vivax malaria. Haematologica 2010;95(7):1068-1074.
19. Wilson A, Reyes E, Ofman J. Prevalence and outcomes of anemia in inflammatory bowel disease: a systemic review of the literaturę. J Med 2004;116 (suppl. 7A):44S-49S.
20. Muller HM, Horina JH, Kniepeiss D, et al. Characteristics and clinical relevance of chronic anemia in adult heart transplant recipients. Clin Transplant 2001;15(5):343-348.
21. Cullis JO, Haemato Br J. Diagnosis and management of anemia of chronic disease: current status. 2011;154(3):289-300.
22. Davis SL, Littlewood TJ. The investigation and treatment of secondary anaemia. Blood Rev 2012;26(2):65-71.
23. Winczura P, Jassem J. Rekombinowna ludzka erytropoetyna w leczeniu niedokrwistości u chorych na nowotwory: nadzieje i zagrożenia. Onkologia w Praktyce Klinicznej 2007;3(4):198-204.
24. Utilization Patterns of IV Iron and Erythropoiesis Stimulating Agents in Anemic Chronic Kidney Disease Patients: a multihospital study. Anaemia 2012: Article ID: 248430.
25. Styszyński A. Niedokrwistość stanu zapalnego u osób starszych. Część II. Udział chorób uwarunkowanych wiekiem, możliwości diagnostyczne i terapeutyczne. Geriatria 2013;7:1-8.
26. Skolmowska D, Głąbska D. Effectiveness of Dietary Intervention with Iron and Vitamin C Administered Separately in Improving Iron Status in Young Women. Int J Environ Res Public Health2022;19(19):11877.
27. Hashizume M, Uchiyama Y, Horai N, et al. Tocilizumab, a humanized anti-interleukin-6 receptor antibody, improved anemia in monkey arthritis by suppressing IL-6-induced hepcidin production. RheumatolInt 2010;30(7):917-923.
28. Hashimoto M, Fujii T, Hamaguchi M. Increase of hemoglobin levels by anti-IL-6 receptor antibody (tocilizumab) in rheumatoid arthritis. PLoS One 2014;9(5):e98202.
29. Sasu BJ, Cooke KS, Arvedson TL, et al. Antihepcidin antibody treatment modulates iron metabolism and is effective in a mouse model of inflammation- induced anaemia. Blood 2010;115(17):3616-3624.
30. Zaritsky J, Young B, Gales B, et al. Reduction of serum hepcidin by hemodialysis in pediatric and adult patients. Clin J Am SocNephrol 2010;5(6):1010-1014.
31. Egrie JC, Strickland TW, Lane J, et al. Characterization and biological effects of recombinant human erythropoietin. Immunobiology 1986;172:213-224.
32. Egrie JC, Browne JK. Development ad characterization of darbepoetin alfa. Oncology 2002;16:13-22.
33. Maccio A, Madeddu C, et al. Management of anemia of inflammation in the elderly. Anemia 2012;2012:563251.
34. Plata-Nazar K, Leszkowicz J. Niedobór żelaza u dziecka a jego rozwój. Forum Pediatrii Praktycznej. 2023;50(2):24-28.
35. Martinez Frances A, Martinez-Bujanda L. Efficacy and tolerability of oral iron protein succinylate: a systematic review of three decades of research. Curr Med Res Opin. 2020;36(4):613-623. doi:10.1080/03007995.2020.1716702.
36. Norman RC, Campbell BB. Hasinoff. Iron supplements: a common cause of drug interactions. Br. J. Clin. Pharmac. 1991;31:251-255.
37. Charytan C,. Quinibi WY, Bailie GR. Comparison of intravenous iron sucrose to oral iron in the treatment of anemic patients with chronic kidney disease not on dialysis. Nephron. Clin. Pract. 2005;100(3):55-62.
38. Quinibi WY, Martinez C, Smith M, et al. A randomized controlled trial comparing intravenous ferric carboxymaltose with oral iron for treatment of iron deficiency anaemia of non-dialysis-dependent chronic kidney disease patients. Nephrol. Dial. Transplant. 2011;26(5):1599-1607.
39. Macdougall IC. Iron supplementation in nephrology and oncology: what do we have in common? Oncologist. 2011;16 (supl. 3):25-34.
40. Kapka-Skrzypczak L, Niedźwiecka J. Skrzypczak M, Wojtyła A. Folic acid – effects of deficiency and justification for supplementation. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2012;(18)1:65-69.
41. Smith D. Folic acid fortification: the good, the bad, and the puzzle of vitamin B12. Am J Clin Nutr. 2007;85(1):3-5.
42. Kośmider A, Czaczyk K. Witamina B12 – budowa, biosynteza, funkcje i metody oznaczania. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 2010;5(72):17-32.
POWRÓT
reklama Baner_prawy_ZALOGU-SIE_GP
...
Redaktor poleca
reklama KLRwPolsce
Info
reklama MLR_nowe_logo
Najczęściej czytane
reklama STAN PRZEDCUKRZYCOWY_OKŁADKA_XL
GP

Na skróty

Informacje

Copyright © Medyk sp. z o.o