Polska przestanie być w tym roku ostatnim krajem w Unii Europejskiej, który nie zapewnia bezpłatnych szczepień przeciwko wirusowi HPV. Eksperci uczestniczący w konferencji „Priorytety w ochronie zdrowia 2023” uznali to za przełomową, lecz mocno spóźnioną decyzję. Sukces programu zależy od uzyskania jak największej wyszczepialności. Podstawowym celem wdrożenia programu szczepień przeciwko HPV jest prewencja raka szyjki macicy – typy wirusa 16 i 18 odpowiedzialne są za ok. 84–88% tych nowotworów w Polsce. Rak szyjki macicy jest czwartym co do częstości występowania nowotworem złośliwym na świecie (drugim wśród młodych kobiet w wieku od 15 do 44 lat).

HPV ma również związek z innymi chorobami onkologicznymi, przed którymi ochrony potrzebują również chłopcy.

Potrzebna edukacja

Tylko powszechne, bezpłatne szczepienia przeciwko wirusowi HPV, zarówno dla dziewczynek, jak i chłopców, stanowią sprawdzoną i skuteczną ochronę przed nowotworami, które wywołuje. Musimy teraz uzyskać dla nich powszechną akceptację, co będzie wymagało prowadzenia szeroko zakrojonych działań edukacyjnych, aby obalać mity rozpowszechniane przez ruchy antyszczepionkowe oraz zapewniać o bezpieczeństwie tych szczepień – przekonywał dr hab. n. med. Andrzej Nowakowski, profesor Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. 

W Australii, gdzie dziewczynki są systematycznie szczepione od 2007 r., a od 2013 r. chłopcy, wskaźnik zachorowań na raka szyjki macicy jest jednym z najniższych na świecie.

Realizacja szczepień przeciwko HPV ma się odbywać w punktach szczepień podstawowej opieki zdrowotnej. Nieodpłatne szczepionki będą dostępne dla dziewczynek i chłopców w wieku 12 i 13 lat. Konkretna data rozpoczęcia programu nie została jeszcze ustalona.

Jako eksperci posiadamy wiedzę, która musi trafić do wszystkich obywateli w przystępnej, prostej formie. Nie chodzi tylko o rodziców, ale także młodzież i dzieci, aby już na etapie wczesnej edukacji rozumiały one skalę zagrożenia związanego chociażby z rakiem szyjki macicy – zaznaczył prof. dr hab. Marcin Czech. 

Zarówno w opinii Światowej Organizacji Zdrowia, ekspertów polskich towarzystw naukowych, jak i Agencji Ochrony Technologii Medycznych i Taryfikacji, wszystkie dostępne na rynku szczepionki przeciwko wirusowi HPV są tak samo skuteczne i w równym stopniu zabezpieczają przed rakiem szyjki macicy. Decyzja o najbardziej optymalnym wyborze szczepionki do planowanego programu szczepień powinna być oparta na analizie farmakoekonomicznej.

Nie ma lepszych i gorszych szczepionek, trzeba po prostu szczepić nasze dzieci. Zarówno szczepionka 2-walentna, 4-walentna i 9-walentna mają takie same, doskonałe wyniki badań i są rekomendowane przez światowe i krajowe towarzystwa – mówi prof. Violetta Skrzypulec-Plinta ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

Szczepionki przeciwko HPV to najwspanialszy prezent, jaki rodzice mogą podarować własnym dzieciom. Latami lekarze i naukowcy wręcz błagali o wprowadzenie ich pełnej refundacji: gdy teraz ma to się zdarzyć, wszyscy powinniśmy stanąć na wysokości zadania – apelowała Katarzyna Weichmann, prezes Federacji Stowarzyszeń Amazonki oraz założycielka Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych.