W najbliższych latach będzie wzrostać liczba chorych ze schorzeniami siatkówki. Według Stowarzyszenia Retina AMD Polska kluczową rolę w poradzeniu sobie z tym problemem odgrywa edukowanie społeczeństwa
i rozpowszechnianie działań profilaktycznych. Główną przyczyną utraty wzroku są choroby siatkówki. Jak zauważa Małgorzata Pacholec, liderka Stowarzyszenia Retina AMD Polska, obecnie u wielu Polaków schorzenia wzroku wykrywane są dopiero w zaawansowanych stadiach choroby, gdy możliwości leczenia są mocno ograniczone. Przyspieszenie wykrywalności dzięki rozpowszechnieniu regularnych badań profilaktycznych uchroniłoby wielu chorych przed utratą wzroku i interwencjami za pomocą skomplikowanych, ryzykownych i kosztownych operacji.

Poziom świadomości osób w Polsce w zakresie profilaktyki okulistycznej jest wciąż zbyt niski. Z badań przeprowadzonych przez Stowarzyszenie Retina AMD Polska wynika, że informowanie pacjentów przez lekarzy POZ o możliwości samodzielnego przeprowadzenia kontrolnego testu Amslera nie jest powszechną praktyką. Podobnie wiele osób nie posiada wiedzy o pierwszych objawach schorzeń wzroku. Dla chorego pierwszym bodźcem do rozpoczęcia poszukiwań informacji czy specjalistycznej pomocy są niepokojące symptomy, a te z kolei pojawiają się w dalszych etapach rozwoju choroby. Bez odpowiednich działań edukacyjnych i profilaktycznych prognozy epidemiologiczne staną się rzeczywistością.

– Musimy edukować społeczeństwo, bo tak naprawdę to nie lekarz jest w pełni odpowiedzialny za nasze zdrowie. My sami też powinniśmy czuć się odpowiedzialni, ale my tego nie wiemy. Trudno obwiniać pacjenta, że on nie robił testu Amslera i nie trafił na czas do okulisty, jeśli nigdy o tym nie słyszał – zauważa Małgorzata Pacholec.

Bezsenność krótkotrwała to najczęstsze zaburzenie snu. Stanowi poważny problem w polskiej populacji, dotyka głównie osób w podeszłym wieku, ale nie tylko. W dzisiejszym świecie bezsenność krótkotrwała dotyka również osoby młodsze, które narażone są na narastające tempo życia, stres, problemy ekonomiczne, inflację czy konflikty zbrojne. Szereg czynników takich jak choroby somatyczne, czynniki socjoekonomiczne, zaburzenia psychiczne, praca zmianowa pogarszają jakość snu. Bezsenność krótkotrwała prowadzi do obniżenia komfortu życia, ale jest również przyczyną wielu problemów zdrowotnych. Wiążą się z nią choroby kardiologiczne, metaboliczne, a to może prowadzić do wzrostu ryzyka zgonu. Pogarsza również życie seksualne i wpływa negatywnie na codzienne funkcjonowanie Zarejestrowanymi lekami w leczeniu bezsenności są benzodiazepiny oraz leki niebenzodiazepinowe – leki z grupy Z.

Jednym z najczęstszych działań niepożądanych stosowanych leków jest polekowe uszkodzenie wątroby. Czynnikiem wywołującym może być teoretycznie każdy lek, jednak w przypadku stosowania insuliny ludzkiej i jej analogów, w tym insuliny lizpro, zjawisko to występuje wyjątkowo rzadko. Artykuł przedstawia przypadek chorego z wcześniejszym alkoholowym uszkodzeniem wątroby, u którego po zastosowaniu insuliny lizpro zaobserwowano istotny wzrost aktywności aminotransferaz w surowicy krwi. Przebieg kliniczny był bezobjawowy, zastąpienie insuliny lizpro krótko działającą insuliną ludzką doprowadziło do szybkiego spadku ich aktywności poniżej poziomów wyjściowych.

Dobór odpowiedniego leku przeciwcukrzycowego w przypadku współwystępowania cukrzycy typu 2 i przewlekłej choroby nerek jest bardzo ważny. Powinien on obniżać poziom glukozy we krwi i nie pogarszać funkcji nerek. Podstawą zapobiegania i leczenia cukrzycy typu 2 jest zdrowy tryb życia. W pracy omówiono, jakie leki przeciwcukrzycowe są najlepsze na poszczególnych etapach leczenia u pacjentów ze współwystępującą cukrzycą typu 2 i przewlekłą chorobą nerek. Są to przede wszystkim  inhibitory SGLT-2 oraz agoniści GLP-1, które mają udowodnione działanie protekcyjne na nerki.

Withania somnifera, znana również jako ashwagandha lub indyjski żeń-szeń, jest tradycyjnie stosowanym surowcem zielarskim w ajurwedzie – tradycyjnej medycynie indyjskiej. Jej składniki wykazują działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, immunomodulujące, przeciwdrobnoustrojowe i cytotoksyczne. Badania przedkliniczne i kliniczne wskazują, że ekstrakty z korzenia i liści osłabiają skutki stresu, zmniejszają poczucie lęku, jak również łagodzą objawy depresji i bezsenności. Działają kardioprotekcyjnie i neuroprotekcyjnie. Suplementacja W. somnifera może być zatem stosowana w łagodzeniu stresu, lęku i bezsenności oraz w celu ogólnej poprawy odporności organizmu i wspomaganiu aktywności umysłowej.

W przypadku arytmii jedną z podstawowych metod wykorzystywanych w diagnostyce i ocenie efektywności leczenia jest 24-godzinne monitorowane czynności serca – monitorowanie Holter EKG. Wskazania do wykonania tego badania obejmują przede wszystkim: podejrzenie występowania tachyarytmii, bradyarytmii, poszukiwanie epizodów migotania lub trzepotania przedsionków, monitorowanie skuteczności i bezpieczeństwa zastosowanych terapii przeciwarytmicznych oraz stratyfikację ryzyka nagłej śmierci sercowej w szczególnych grupach pacjentów. W codziennej praktyce klinicznej najczęściej wykonywane jest badanie Holter EKG 2- lub 3-odprowadzeniowe. Rzadziej wykonuje się badanie holterowskie 12-odprowadzeniowe. Aktualnie wykorzystanie monitorowania Holter EKG jest dostępne nie tylko w oddziałach szpitalnych i w poradniach kardiologicznych, ale także w podstawowej opiece zdrowotnej w ramach opieki koordynowanej.

Otyłość, zdefiniowana przez Światową Organizację Zdrowia jako nieprawidłowe nagromadzenie nadmiernego tłuszczu w organizmie, jest wynikiem długotrwałego dodatniego bilansu energetycznego, czyli sytuacji, gdy dostarczana energia przewyższa jej zużycie. Według danych WHO ponad 800 mln ludzi na świecie boryka się z otyłością lub nadwagą, a ta liczba stale rośnie. Eksperci prognozują, że jeśli obecny trend wzrostowy utrzyma się, w ciągu najbliższych 12 lat liczba ta wzrośnie do aż 4 mld (co miałoby stanowić aż 51% populacji świata). Odsetek osób z nadwagą i otyłością nadal wzrasta.

– Istnieje wiele czynników przyczyniających się do otyłości, obejmujących zarówno aspekty genetyczne, hormonalne, środowiskowe, jak i społeczne. Niemniej jednak to nasz tryb życia wywiera znaczący wpływ na jej rozwój. Nadmierne spożycie węglowodanów prostych i tłuszczów, niedostateczna aktywność fizyczna oraz nieregularne nawyki żywieniowe mają wpływ na rozwój otyłości. Przeważająca większość przypadków otyłości ma swoje źródło w nadmiernym spożyciu pokarmów (tzw. otyłość prosta). Zaledwie 10% z nich to przypadki otyłości wtórnej, wynikającej z zaburzeń hormonalnych, stosowania określonych leków lub uwarunkowań genetycznych. Zbędne kilogramy niosą ze sobą wyższe ryzyko wystąpienia nadciśnienia, podwyższonego poziomu cholesterolu, co w konsekwencji może prowadzić do miażdżycy, choroby wieńcowej oraz zawału serca. Dla osób z nadwagą lub otyłością ryzyko śmierci z powodu chorób serca wzrasta nawet o 60% – podkreśla  dr n. med. Jakub Foryś, kardiolog z Grupy American Heart of Poland.

Według WHO rocznie z powodu chorób związanych z nadwagą i otyłością umiera ponad 2,5 mln osób na świecie. Otyłość należy do jednej z trudniejszych w leczeniu i najgroźniejszych chorób przewlekłych współczesnego społeczeństwa.

Czy bez odpowiedniej diagnostyki patomorfologicznej i molekularnej można dzisiaj skutecznie leczyć raka? Co wspólnego z profilaktyką nowotworów kobiecych mają badania molekularne? Czy udostępnienie nowoczesnej diagnostyki molekularnej NGS wszystkim pacjentkom może sumarycznie przyczynić się do zmniejszenia kosztów terapii? Na te i wiele innych pytań odpowiadali eksperci zrzeszeni w powołanej przez Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej (PTGO) Koalicji Diagnostyczno-Klinicznej na rzecz diagnostyki i optymalizacji leczenia nowotworów kobiecych. Jej inauguracja odbyła się 14 lutego 2024 r.

Zaawansowana diagnostyka obecnie oznacza mnogość procedur, którymi powinien zostać objęty rak danej pacjentki. Dodatkowo na każdym poziomie istnieją inne standardy postępowania, a każdy ośrodek dysponuje lub nie kontraktami z wyspecjalizowanymi laboratoriami. Zdaniem ekspertów z Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej, aby móc w pełni wykorzystać postęp nauki w leczeniu pacjentek onkologicznych, należy podjąć wspólne, interdyscyplinarne działania nakierowane na stworzenie wspólnych algorytmów postępowania klinicystów, patomorfologów, genetyków i diagnostów molekularnych, a następnie wykorzystując powstałe algorytmy, opracować opisy procedur, które umożliwiłyby ich praktyczne zastosowanie oraz finansowanie.

„Polscy okuliści kontra jaskra” to inicjatywa Polskiego Towarzystwa Okulistycznego (PTO) i lekarzy okulistów z całej Polski, która ma na celu edukowanie społeczeństwa na temat jaskry oraz zwiększenie wykrywalności choroby. PTO, Sekcja Jaskry PTO i Polski Związek Niewidomych zapraszają gabinety i kliniki okulistyczne do włączenia się do społecznej akcji bezpłatnych badań przesiewowych w kierunku jaskry od niedzieli 10 marca do soboty 16 marca, czyli w trakcie Światowego Tygodnia Jaskry.

–To już ósma edycja akcji „Polscy okuliści kontra jaskra”. Naszą misją jest edukacja polskiego społeczeństwa na temat tej podstępnej choroby i zachęta do badań. Podczas siedmiu wcześniejszych edycji przebadaliśmy łącznie ponad 16 tys. osób z całej Polski. Aż 30% skierowaliśmy do dalszej diagnostyki oraz leczenia. Wielu z nich, dzięki wczesnej diagnostyce, uratowaliśmy wzrok. To wspaniała akcja, ale nie udałoby się pomóc tak wielu ludziom, gdyby nie zaangażowanie tylu ekspertów, okulistów, gabinetów i poradni okulistycznych – mówi prof. dr hab. n. med. Bożena Romanowska-Dixon, prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego.

W obchodzonym 11 lutego Światowym Dniu Chorego szczególnego znaczenia nabierają słowa „jestem blisko”. To dobry moment, aby skupić się na wsparciu osób borykających się z chorobami, szczególnie onkologicznymi. Jak pokazuje ogólnopolskie badanie opinii społecznej, Polacy bardzo często nie wiedzą, jak wesprzeć bliskich, u których zdiagnozowano chorobę nowotworową.

– Diagnoza onkologiczna to moment kryzysu. Wprowadza do naszego życia poczucie zagrożenia i niepewność dalszego losu. Z tych niepokojów rodzi się lęk, strach, przygnębienie oraz smutek. Przeżywane w trakcie diagnozy i procesu leczenia emocje i odczucia są zależne od etapu choroby, stopnia jej nasilenia, predyspozycji chorego oraz od aury jego najbliższego otoczenia. Już od pierwszych chwil życie po diagnozie trzeba ułożyć na nowo. Dotyczy to zarówno sytuacji chorego, jak i jego bliskich. Mądre wsparcie osoby chorej to ogromna sztuka – podkreśla Joanna Pruban, psycholog, specjalista psychoonkologii, pedagog, Klinika Onkologii i Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie, członek zarządu Stowarzyszenia SARCOMA.

Obecnie nowotwory złośliwe należą do najczęstszych z chorób dotykających ludzkość. Rak staje się chorobą przewlekłą – zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Nowotworów w 2019 r. na nowotwór zachorowało ok. 170 000 osób. Nadzieję chorym daje rozwój diagnostyki molekularnej i terapii celowanych, które w ostatnich latach zmieniają oblicze nowotworów.