Zastosowanie kwasu acetylosalicylowego w prewencji sercowo-naczyniowej

2022-12-07 Artykuł

Zastosowanie kwasu acetylosalicylowego w prewencji sercowo-naczyniowej

Kwas acetylosalicylowy należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Jego działanie polega przede wszystkim na hamowaniu konstytutywnej cyklooksygenazy typu 1 (COX-1), ale też indukowalnej cyklooksygenazy 2 (COX-2), odpowiadającej za syntezę określonych prostaglandyn (mediatorów stanu zapalnego). Poprzez nieodwracalne hamowanie COX-1 w płytkach krwi kwas acetylosalicylowy wykazuje działanie przeciwzakrzepowe (antyagregacyjne).

Lek w małych dawkach jest stosowany w terapii schorzeń rozwijających się na podłożu miażdżycowym (ostre i przewlekłe zespoły wieńcowe, udary mózgu o etiologii niedokrwiennej, przemijające napady niedokrwienne mózgu, miażdżyca tętnic obwodowych, w tym kończyn dolnych i tętnic szyjnych). Kwas acetylosalicylowy w dawce 75 mg/dobę jest jednym z podstawowych leków stosowanych we współczesnej kardiologii, szczególnie w prewencji wtórnej incydentów sercowo-naczyniowych. Znajduje to odzwierciedlenie w wynikach wielu badań klinicznych oraz w aktualnych wytycznych ekspertów Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC).

Czytaj pełny tekst

Autor: dr n. med., mgr zdr. publ. Jan W. Pęksa

Data publikacji: 2022-12-07

Źródło: "Gabinet Prywatny" nr 05/2022

Słowa kluczowe: kwas acetylosalicylowy, ryzyko sercowo-naczyniowe, przewlekłe zespoły wieńcowe, prewencja wtórna

1. Cybulska B, Kłosiewicz-Latoszek L, Szostak W, et al. Profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych. Medycyna praktyczna. Interna Szczeklika. https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.3. [dostęp: 11.08.2022].

2. Budaj A, Bednarz B, Leśniak W. Ostre zespoły wieńcowe (OZW). Medycyna praktyczna. Interna Szczeklika. https://www.mp.pl/interna/ chapter/B16.II.2.5.2. [dostęp: 11.08.2022].

3. Niewiński P, Pasierski T, Banasiak W, et al. Typowy przewlekły zespół wieńcowy. Medycyna praktyczna. Interna Szczeklika. https:// www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.5.1.1. [dostęp: 11.08.2022].

4. Członkowska A, Niewada M. Udar mózgu. Medycyna praktyczna. Interna Szczeklika. https://www.mp.pl/interna/chapter/B16. II.2.29. [dostęp: 11.08.2022]

5. Frołow M, Leśniak W, Bodzoń W. Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych. Medycyna praktyczna. Interna Szczeklika.

https:// www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.27.1. [dostęp: 11.08.2022].

6. Eurostat. Cardiovascular diseases statistics. https://ec.europa. eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Cardiovascular_ diseases_statistics [dostęp: 16.08.2022].

7. Timmis A, Townsend N, Gale CP, et al. European Society of Cardiology: Cardiovascular Disease Statistics 2019. Eur Heart J. 2020;41(1):12-85.

8. Modrzejewski W, Musiał WJ. Stare i nowe czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego – jak zahamować epidemię miażdżycy? Część I. Klasyczne czynniki ryzyka. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2010;1(2):106-14.

9. Modrzejewski W, Musiał WJ. Stare i nowe czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego – jak zahamować epidemię miażdżycy? Część II. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2010;1(3):168-76.

10. Flora GD, Nayak MK. A Brief Review of Cardiovascular Diseases, Associated Risk Factors and Current Treatment Regimes. Curr Pharm Des. 2019;25(38):406384.

11. Libby P, Buring JE, Badimon L, et al. Atherosclerosis. Nat Rev Dis Primers. 2019;5(1):56.

12. Visseren FLJ, Mach F, Smulders YM, et al. 2021 ESC Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice. Eur Heart J. 2021;42(34):3227-337.

13. Zdrojewski T. Nowe wytyczne ESC dotyczące prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego: jak je zastosować w praktyce? https://pulsmedycyny.pl/nowe wytyczne-esc-dotyczace-prewencji-chorob-ukladu-sercowo-naczyniowego-jak-je-zastosowac-w-praktyce-1133417 [dostęp: 11.08.2022].

14. Kwas acetylosalicylowy (acetylsalicylic acid). Medycyna praktyczna. Indeks leków. https://indeks.mp.pl/desc.php?id=460 [dostęp: 11.08.2022].

15. Grześk G, Koziński M, Navarese EP, et al. Kwas acetylosalicylowy – podstawa leczenia przeciwpłytkowego. Folia Cardiologica Excerpta 2011;6(1):49-61.

16. Dołżenko MN. Kwas acetylosalicylowy: wczoraj, dziś, jutro. Pediatr Med Rodz 2014;10(2):137-51.

17. Szałek E. Działanie plejotropowe kwasu acetylosalicylowego. Farmacja Współczesna 2015;8:52-8.

18. Arif H, Aggarwal S. Salicylic Acid (Aspirin) [Updated 2022 Jul 11]. StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK519032/ [dostęp: 11.08.2022].

19. Kacso G, Terézhalmy GT. Acetylsalicylic acid and acetaminophen. Dent Clin North Am. 1994;38(4):633-44.

20. Kong DF. Aspirin in cardiovascular disorders. What is the optimum dose? Am J Cardiovasc Drugs. 2004;4(3):151-8. doi: 10.2165/00129784-200404030-00002. PMID: 15134467.

21. Charakterystyki produktów leczniczych zawierających kwas acetylosalicylowy [dostęp: 11.08.2022].

22. Lièvre M, Cucherat M. Aspirin in the secondary prevention of cardiovascular disease: an update of the APTC meta-analysis. Fundam Clin Pharmacol. 2010;24(3):385-91.

23. Chiarito M, Sanz-Sánchez J, Cannata F, et al. Monotherapy with a P2Y12 inhibitor or aspirin for secondary prevention in patients with established atherosclerosis: a systematic review and meta-analysis. Lancet. 2020;395(10235):1487-95.

24. Del Giovane C, Boncoraglio GB, Bertù L, et al. Antiplatelet drugs for secondary prevention in patients with ischemic stroke or transient ischemic attack: a systematic review and network meta-analysis. BMC Neurol. 2021;21(1):319.

25. Bowman L, Mafham M, Wallendszus K, et al. Effects of Aspirin for Primary Prevention in Persons with Diabetes Mellitus. N Engl J Med. 2018;379(16):1529-39.

26. Fernández-Ruiz I. Aspirin for primary prevention of CVD: a matter of balance. Nat Rev Cardiol. 2018;15(11):651.

27. Dasa O, Pepine CJ, Pearson TA. Aspirin in Primary Prevention: What Changed? A Critical Appraisal of Current Evidence. Am J Cardiol. 2021;141:38-48.

28. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. https://ptdiab.pl/zalecenia-ptd/ctid [dostęp: 11.08.2022].

29. Głodzik W. Zalecenia kliniczne PTD 2022 okiem lekarza praktyka. Medycyna praktyczna. Insulinoterapia.

https://www.mp.pl/insulinoterapia/ wytyczne/294809,zalecenia-kliniczne-ptd-2022-okiem-lekarza-praktyka [dostęp: 11.08.2022].

POWRÓT

reklama