Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych jest chorobą o ciężkim przebiegu, często zagrażającą życiu i powinna być bezwzględnie leczona w szpitalu. Procesem chorobowym objęte są: opona miękka, pajęczynówka oraz przestrzeń podpajęczynówkowa, a czasami również tkanka mózgowa. Przebieg choroby może być zróżnicowany w zależności od wieku i stanu zdrowia człowieka. Objawy nie zawsze są charakterystyczne, szczególnie u młodych pacjentów, i przypadki te wymagają szczególnej uwagi. Profilaktyka polega na szczepieniach lub chemioprofilaktyce poekspozycyjnej. Metoda profilaktyki dobierana jest w zależności od czynników ryzyka i prawdopodobieństwa kontaktu z patogenem.