Leczenie bólu w gabinecie lekarza rodzinnego

2023-01-18 Artykuł

Leczenie bólu w gabinecie lekarza rodzinnego

Ból definiowany jest przez Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu jako subiektywne, przykre i nieprzyjemne, a tym samym negatywne wrażenie czuciowe i emocjonalne, które związane jest z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek. Z odczuwaniem i uświadamianiem bólu wiąże się nocycepcja – wieloetapowy proces obejmujący transdukcję, przewodzenie, modulację i percepcję pierwotnego bodźca.

Transdukcja polega na przekształceniu bodźca chemicznego, termicznego lub mechanicznego w impuls elektryczny, który przekazywany jest z obwodowych zakończeń nerwowych nocyceptorów do zwojów nerwów rdzeniowych, a następnie do rogów tylnych rdzenia kręgowego.Uszkodzenie tkanek związane jest z uwalnianiem wielu mediatorów (substancji P, bradykininy, histaminy, serotoniny, prostanoidów, cytokin), odpowiedzialnych za stan zapalny, który rozwija się w miejscu zadziałania urazu. Tkanka objęta stanem zapalnym jest wówczas silnie bolesna (hiperalgezja wywołana odsłonięciem lub podrażnieniem zakończeń nerwowych), zaczerwieniona (zwiększony przepływ krwi przez poszerzone łożysko naczyniowe) i obrzęknięta (nadmierna przepuszczalność naczyń krwionośnych), co wynika między innymi z bezpośredniego działania uwolnionych wskutek urazu amin biogennych i cytokin.

Czytaj pełny tekst

Autor: dr n. med. Grzegorz Liczner

Data publikacji: 2023-01-18

Źródło: "Gabinet Prywatny" nr 06/2022

Słowa kluczowe: ból ostry, ból przewlekły, zespoły bólowe kręgosłupa, choroby zwyrodnieniowe stawów, dna moczanowa, niesteroidowe leki przeciwzapalne, opioidy, kolchicyna, koanalgetyki

DOI: 10.57591/GP.202206.05

1. Goldberg DS, McGee SJ. Pain as a global public health priority. BMC Public Health. 2011;11:770.

2. McMahon S, Koltzenburg M. Wall and Melzack’s Textbook of Pain. Edinburgh: Churchill Livingstone 2005.

3. Dobrogowski J, Wordliczek J. Medycyna Bólu. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2004.

4. Boonstra AM, Schiphorst Preuper HR, Reneman MF, Posthumus JB, Stewart RE. Reliability and validity of the visual analogue scale for disability in patients with chronic musculoskeletal pain. Int J Rehabil Res. 2008;31(2)165-169.

5. Dobrogowski J, Zajączkowska R, Dutka J, Wordliczek J. Patofizjologia i klasyfikacja bólu. Pol. Przegl. Neurol. 2011;7(1):20-30.

6. Gagliese L, Melzack R. Chronic pain in elderly people. Pain 1997;70:3-14.

7. Mills S EE, Nicolson KP, Smith BH. Chronic pain: a review of its epidemiology and associated factors in population-based studies. Br J Anaesth. 2019;123(2):273-283.

8. Wong AY, Karppinen J, Samartzis D. Low back pain in older adults: risk factors, management options and future directions. Scoliosis Spinal Disord. 2017;12:14.

9. Licciardone JC. The epidemiology and medical management of low back pain during ambulatory medical care visits in the United States. Osteopath Med Prim Care. 2008;2:11.

10. Vane JR. Inhibition of prostaglandin synthesis as a mechanism of action for aspirin-like drugs. Nat New Biol. 1971;231(25):232-235.

11. Vane JR, Botting RM. The mechanism of action of aspirin. Thromb Res. 2003;15;110(5-6):255-258.

12. Semin SK. Aspirin and platelets: the antiplatelet action of aspirin and its role in thrombosis treatment and prophylaxis. Thromb Hemost. 1997;23(4):349-356.

13. Caspi D, Lubart E, Graff E i wsp. The effect of mini-dose aspirin on renal function and uric acid handling in elderly patients. Arthritis Rheum. 2000;43:103-108.

14. Nalamachu N, Wortmann R. Role of indomethacin in acute pain and inflammation management: a review of the literature. Postgrad Med. 2014;126(4):92-97.

15. Gaskell H, Derry S, Wiffen PJ, Moore RA. Single dose oral ketoprofen or dexketoprofen for acute postoperative pain in adults. Cochrane Database Syst. Rev. 2017;25;5(5): CD007355.

16. Tong J. Gan. Diclofenac: an update om its mechanism of action and safety profile. Curr Med Res Opin. 2010;26(7):1715-1731.

17. Jasiecka A, Maślanka T, Jaroszewski JJ. Pharmacological characteristics of metamizole. Pol J Vet Sci. 2014;17(1):207-214.

18. Lee Y, Rodriguez C, Dionne RA. The role of COX-2 in acute pain and the use of selective COX-2 inhibitors for acute pain relief. Curr Pharm Des. 2005;11(14):1737-1755.

19. Szamborski W, Niklas A, Filipiak KJ, Kaczmarczyk J, Dobrowolska A, Tykarski A. Niesteroidowe leki przeciwzapalne a powikłania sercowo-naczyniowe i gastroenterologiczne – algorytm wyboru. Varia Medica. 2018;2(2):116-124.

20. Anderson BJ. Paracetamol (Acetaminophen): mechanisms of action. Paediatr Anaesth. 2008;18(10):915-921.

21. Botting RM. Mechanism of action of acetaminophen: is there a cyclooxygenase 3? Clin Infect Dis. 2000;31 Suppl 5 S202-210.

22. Graham GG, Scott KF. Mechanism of action of paracetamol Am J Ther. 2005;12(1):46-55.

23. Ashton J. Pro-drugs for indirect cannabinoids as therapeutic agents. Curr Drug Deliv. 2008;5(4):243-247.

24. Jóźwiak-Bebenista M, Nowak JZ. Paracetamol: mechanism of action, applications and safety concern. Acta Pol Pharm 2014;71(1):11-23.

25. Żylicz Z, Krajnik M. Jak powstaje ból? Neurofizjologia bólu dla początkujących. Polska Medycyna Paliatywna. 2003;2(1):49-56.

26. Samborski W, Sikorska D, Niklas A, Filipiak KF, Kaczmarczyk J, Dobrowolska A, Tykarski A. NLPZ a powikłania sercowonaczyniowe i gastroenterologiczne – algorytm wyboru. Varia Medica. 2018;2,6:571-578.

27. Bovill JG. Mechanisms of actions of opioids and non-steroidal antiinflammatory drugs. Eur J Anaesthesiol Suppl. 1997;15:9-15.

28. Lipp J. Possible mechanisms of morphine analgesia:Clin Neuropharmacol. 1991;14(2):131-147.

29. Baldini AG, Von Korff M, Lin E HB. A Review of Potential Adverse Effects of Long-Term Opioid Therapy: A Practitioner’s Guid. Prim Care Companion CNS Disord. 2012;14(3): PCC.11m01326.

30. Christrup LL. Morphine metabolites. Acta Anaesthesiol Scand. 1997;41(1 Pt 2):116-122.

31. Ngan Kee WD. Epidural pethidine: pharmacology and clinical experience: Anaesth IntensiveCare. 1998;26(3):247-255.

32. Stanley TH. Fentanyl. J Pain Symptom Manage. 2005;29(5 Suppl): S67-71.

33. Woodhouse A, Hobbes A FT, Mather LE, Gibson M. A comparison of morphine, pethidine and fentanyl in the postsurgical patientcontrolled analgesia environment. Pain. 1996;64(1):115-121.

34. Webster L, JGudin J, Raffa RB, Kuchera J,Rauck R, Fudin J, et al. Understanding Buprenorphine for Use in Chronic Pain: Expert Opinion. Pain Med. 2020 Apr 1;21(4):714-723.

35. Zylicz Z. Co przemawia za buprenordfiną w wyborze analgetyku opioidowego? Medycyna Paliatywna w Praktyce. 2013;7(3-4):85-90.

36. Grond S, Sablotzki A. Clinical pharmacology of tramadol. Clin Pharmacokinet. 2004;43(13):879-923.

37. Riley J, Eisenberg E, Müller-Schwefe G, Drewes AM, Arendt-Nielsen L. COxycodone: a review of its use in the management of pain. Med Res Opin. 2008;24(1):175-192.

38. Conway N, Schwartz S. Diagnosis and management of acute gout. Med Health R I. 2009;92(11):356-358.

39. McKenzie BJ, Wechalekar MD, Johnston RV, Schlesinger N, Buchbinder R. Colchicine for acute gout. Cochrane Database Syst Rev. 2021;26; 8(8): CD006190.

40. Dalbeth N, Lauterio TJ, Wolfe HR. Mechanism of action of colchicine in the treatment of gout. Clin Ther. 2014;36(10):1465-1479.

41. Seth R, Kydd A SR, Buchbinder R, Bombardier C, Edwards CJ. Allopurinol for chronic gout. Cochrane Database Syst Rev. 2014(10):CD006077.

42. Kirby BS, McTigue JC, Edwards NL. Leczenie bólu w dnie moczanowej [tłum. lek. Perzanowska-Brzeszkiewicz K]. Medycyna po Dyplomie.

2010;19(1):101-108.

43. Durme C, Wechalekar MD, Buchbinder R, Schlesinger N, van der Heijde D, Landewé R. Non-steroidal anti-inflammatory drugs for acute gout. Cochrane Database Syst Rev. 2014;16;(9):CD010120.

44. Mancini I, Body JJ. Treatment of cancer pain: the role of coanalgesics. Rev Med Brux. 1998;19(4): A319-322.

45. Buesing S, C osta M , S chilling J M, M oeller-Bertram T. V itamin B12 as a Treatment for Pain. Pain Physician. 2019;22(1): E45-E52.

POWRÓT

reklama