Tylko w 2017 r. w Polsce 730 młodych osób podjęło próbę samobójczą, a aż 116 z nich zakończyło się śmiercią. To statystyki, które najdotkliwiej obrazują skalę problemu, jakim jest depresja wśród osób młodych – nastolatków. W tym wieku depresja jest tym bardziej niebezpieczna, bo często niewidoczna dla najbliższego otoczenia - mylona jest z buntem czy złym zachowaniem. Wiąże się z tym wiele niebezpieczeństw, wśród których ryzyko podjęcia próby samobójczej jest najgroźniejsze. Skala problemu jest duża. Dlatego podczas 13. edycji kampanii społeczno-edukacyjnej Forum Przeciw Depresji ponownie podjęto temat nastoletniej depresji.  

Więź z dzieckiem jest kluczowa w budowaniu poczucia bezpieczeństwa, ale również jest jednym z najważniejszych aspektów w walce z depresją. Nie dlatego, że uchroni dziecko przed chorobą, bo na jej rozwój składa się wiele często niezależnych od nas czynników, ale właśnie ta więź pozwala wychwycić nawet najdrobniejszą zmianę w zachowaniu młodej osoby i ocenić czy powinna ona wzbudzić niepokój rodzica i być bodźcem do konkretnego działania – do wyciągnięcia ręki i udzielenia pomocy.

Depresja to stan długotrwałego obniżenia nastroju, zobojętnienia, braku chęci i motywacji do działania. Tymczasem u dzieci i młodzieży może objawiać się w sposób zupełnie nieoczywisty, np. problemami z koncentracją i nauką, wycofaniem i zniechęceniem, drażliwością i złością, a także agresją do siebie czy innych osób z otoczenia. Tym trudniejsze staje się jej rozpoznanie, bo to spektrum zachowań przypisywane jest często naturalnemu w okresie dojrzewania buntowi nastolatka – podkreśla prof. dr hab. n. med. Filip Rybakowski, kierownik Kliniki Psychiatrii Dorosłych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.

"Przyczyną depresji u nastolatków jest często nieprawidłowo wykształcona więź między dzieckiem a rodzicem. Nastolatkowie często nie mówią nikomu o swoich problemach. Wchodząc w rolę opiekuna nie chcą martwić rodziców, którzy w ich świadomości mają wystarczająco dużo swoich problemów. Z drugiej strony często rodzice z braku czasu utwierdzają swoje dziecko w przekonaniu, że jego problem jest mniej ważny, bo nie dotyczy np. pracy czy pieniędzy. Przecież jedynym obowiązkiem dziecka jest się uczyć. Rodzice wywierają na dzieciach ogromną presję, stawiając wysokie, często nie do osiągnięcia przez młodego człowieka wymagania. Niestety słabość, nieradzenie sobie z obowiązkami i tym samym niespełnianie oczekiwań oznacza niezadowolenie rodziców, zmartwienie, kłopoty. A przecież dzieci chcą zadowolić rodziców, być akceptowane i kochane. Starają się często ponad swoje siły i nie zwierzają się rodzicom, że nie dają rady, że są coraz bardziej zmęczone. Podstawą jest tu odpowiednio wcześnie zbudowana więź dziecka z mamą i tatą oraz przejęty od nich system wartości, który pomoże młodemu człowiekowi poradzić sobie z otoczeniem, negatywnymi emocjami oraz sytuacjami stresogennymi. Bo jeśli dziecko ma dobry kontakt z rodzicami, to w momencie, gdy naprawdę będzie miało problem, zwróci się po pomoc i tę pomoc otrzyma" – zwraca uwagę dr Artur Wiśniewski z Kliniki Psychiatrii Wieku Rozwojowego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.  

Nie przeszkadzaj mi teraz, Zajmij się sobą, Odejdź, jestem zajęta – to zdania, które w ustach rodzica budują w dziecku poczucie osamotnienia i braku zrozumienia przez osoby mu najbliższe. Dorośli często zapominają, że rolą rodziców jest tak zbudować świat dziecka, aby nie był on pusty – dosłownie i w przenośni. Dlatego tak ważne jest wspólne spędzanie czasu, rozmawianie ze sobą, a nie tylko mówienie do siebie, wspieranie się w chwilach dobrych i trudnych. Choć to brzmi banalnie to właśnie te małe, codzienne zachowania budują więź między rodzicem, a dzieckiem już od najmłodszych lat. Więź, która kiedyś może okazać się na wagę życia.

Podczas tegorocznej 13. edycji kampanii Forum Przeciw Depresji zaplanowanych jest szereg aktywności, które mają na celu nie tylko uwrażliwienie dorosłych na problem depresji wśród nastolatków, ale także przekazanie im praktycznych wskazówek, jak rozpoznać chorobę u dziecka, jak z nim rozmawiać i wspierać w chorobie, jak nie bać się rozmawiać i gdzie szukać pomocy. Będzie również, jak co roku, możliwość porozmawiania – anonimowo i bezpłatnie ze specjalistami zarówno podczas bezpośrednich konsultacji z lekarzem psychiatrą lub psychologiem, ale także poprzez czat czy Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji.