Wbrew panującej powszechnej opinii osteoporoza nie dotyczy wyłącznie kobiet w wieku menopauzalnym i starszych. Jak wynika z najnowszych badań, choroba ta zagraża również młodszym kobietom: w ciąży oraz w okresie laktacji. W Polsce na osteoporozę cierpi 3 mln osób, z których zaledwie 3,7% jest leczonych, a kolejne 8 mln może zachorować w najbliższym czasie. Osteoporoza jest schorzeniem metabolicznym, związanym z osłabieniem mikroarchitektury kości i zwiększeniem ryzyka ich złamań. Na prawdopodobieństwo wystąpienia choroby w znacznym stopniu wpływ ma niedobór wapnia, który stanowi bardzo ważny składnik tkanki kostnej.

Osteoporoza została oficjalnie uznana przez Światową Organizację Zdrowia za chorobę cywilizacyjną. Stanowi trzecią najczęstszą przyczynę zgonów na świecie po chorobach układu krążenia oraz nowotworach. Większość osób niestety nie wie, że osteoporoza jest chorobą śmiertelną. Jeśli jest niewykryta lub nieleczona, może się skończyć nawet złamaniem kręgosłupa albo szyjki udowej kości, co bezpośrednio zagraża życiu.Osteoporoza nie bez powodu nazywana jest złodziejem kości. Choroba przebiega zwykle bezobjawowo, stopniowo osłabiając kości, aż nie dojdzie do złamania. Aż 2/3 kobiet w wieku powyżej 45. r.ż. niestety nie zdaje sobie z tego sprawy. Niewiele z nich poddaje się także badaniom profilaktycznym, chociaż badanie gęstości kości – densytometria  nie jest ani skomplikowane, ani inwazyjne. 

Warto pamiętać, że choroba ma też poważne konsekwencje społeczne. Większość pacjentów, którzy doświadczyli złamania osteoporotycznego, odczuwa pogorszenie jakości życia. Spora część z nich nie wraca już nigdydo pełnej sprawności i wymaga stałej opieki; rosną też koszty leczenia. Osoby chore częściej także cierpią na demencję.

Już po 30. r.ż. utrata masy kostnej może postępować szybciej niż proces jej tworzenia – zwłaszcza u kobiet. Osteoporoza jest szczególnie groźna dla kobiet w okresie menopauzy. Zagraża również osobom młodszym, zwłaszcza kobietom w ciąży oraz w okresie laktacji, a jak wynika z badań, zaledwie 6% kobiet ciężarnych przyjmuje zalecaną ilość wapnia. Co więcej, ubytek kości i jego konsekwencje mogą być niebezpieczne również dla mężczyzn. Według badań najmłodszy mężczyzna z wynikiem badania sugerującym osteoporozę miał 37 lat.

„Młode osoby wciąż kojarzą osteoporozę z chorobą swoich mam i babć – niesłusznie. Niedobór wapnia i ubytek tkanki kostnej mogą zagrażać każdemu, a szczególnie narażone, poza kobietami w wieku menopauzalnym, są właśnie kobiety w ciąży oraz w okresie laktacji. Organizmowi dostarczyć musimy wówczas odpowiednią ilość wapnia – należy o tym pamiętać, układając codzienną dietę. Regularne spożywanie produktów z dużą zawartością wapnia oraz witaminy D pomoże nam uniknąć problemów z osteoporozą w przyszłości” – radzi lekarz-reumatolog dr n. med. Maria Rell-Bakalarska.

Osteoporoza jest w dużym stopniu uwarunkowana genetycznie, dlatego szczególnie zagrożone mogą być osoby, które mają w rodzinie przypadki choroby. Istnieje  wiele czynników, które są w stanie zredukować ryzyko osteoporozy. Ważne znaczenie ma zwłaszcza odpowiednio zbilansowana dieta bogata w białko, witaminę D oraz przede wszystkim wapń. Znajduje się on w wielu artykułach spożywczych, m.in. w mleku, jogurtach, jajkach, orzechach czy serach. Jednak mało kto wie, ile tych produktów należy spożyć, aby dostarczyć do organizmu 1200-1500 mg wapnia, czyli dawkę rekomendowaną u dorosłego człowieka. Na przykład 1500 mg wapnia jest zawarte w 27 jajkach lub 6 opakowaniach jogurtu naturalnego (150 g). Uzupełnieniem diety mlecznej mogą stać się produkty roślinne, takie jak brokuły czy migdały. Uznaje się jednak, że z pożywieniem dostarczamy tylko ok. 50-60% dziennego zapotrzebowania na wapń. Dlatego zalecane jest przyjmowanie wapnia i witaminy D w formie dodatkowych preparatów, które nie tylko uzupełniają deficyty w pożywieniu, ale przede wszystkich działają profilaktycznie. Rekomenduje się przyjmowanie związków wapnia w ilości 1000 mg dziennie, przy jednoczesnym dostarczaniu witaminy D.

Styl życia może również zminimalizować ryzyko wystąpienia choroby. Regularna aktywność fizyczna jest korzystna, natomiast palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, otyłość, siedzący tryb życia czy niedożywienie znacząco zwiększają ryzyko wystąpienia osteoporozy.