2018-01-22 Aktualności

Wyniki badań oraz wieloletnie doświadczenie lekarzy wskazują, że rozpoznanie choroby nowotworowej u kobiety ciężarnej nie powinno wpływać na opóźnienie rozpoczęcia leczenia ani skutkować wymuszonym przerwaniem ciąży. W odpowiedni sposób zmodyfikowana terapia nie stanowi ryzyka dla płodu oraz dalszego rozwoju dziecka, ale też nie traci na swej skuteczności. Wiedza ta pozostaje wciąż jednak niedostępna dla wielu lekarzy, pacjentek i ich bliskich.

Mając tę świadomość światowej sławy lekarze onkolodzy, na czele z prof. Frédérikiem Amantem (Uniwersytet Medyczny w Leuven, Belgia), w 2005 r. powołali do życia Międzynarodową Grupę Badawczą Rak, Płodność i Ciąża (ang. INCIP). Działalność INCIP koncentruje się wokół problematyki terapii kobiet w ciąży chorych na raka oraz oncofertility, czyli ochronie płodności w kontekście leczenia przeciwnowotworowego. W skład tej elitarnej grupy wchodzi szóstka polskich lekarzy: dr Elżbieta Lampka i dr Anna Skrzypczyk-Ostaszewicz z Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, prof. Stefan Sajdak, dr hab. Kazimierz Pityński, dr Marta Balajewicz-Nowak, dr Wojciech Kolawa.

„Wiedza na temat leczenia kobiet ciężarnych, czy oncofertility jest wciąż niewystarczająca. Z drugiej strony w naszym kraju coraz więcej lekarzy podejmuje działania na rzecz utrzymania ciąży ze współistniejącą chorobą nowotworową. Powoli stajemy się czołowymi partnerami w tych dziedzinach. Grupa INCIP wyróżniła dotychczasowe działania swoich warszawskich członków i powierzyła organizację kolejnego spotkania swojej grupy naukowej, właśnie onkologom z Centrum Onkologii – Instytutu w Warszawie” podkreśla dr Elżbieta Lampka.

Program „Boskie Matki” Fundacji Rak’n’Roll – Wygraj Życie to unikalny na skalę europejską program opieki dla kobiet w ciąży chorych na raka. Jego celem jest zapewnienie profesjonalnej opieki kobietom w tej szczególnej sytuacji, a także systematyczne podnoszenie świadomości wśród lekarzy i społeczeństwa, że można leczyć się onkologicznie i urodzić zdrowe dziecko. To spełnienie marzenia założycielki Fundacji - Magdy Prokopowicz. To Magda po raz pierwszy wprowadziła temat ciąży i raka do przestrzeni publicznej. Po własnych doświadczeniach w walce o możliwość leczenia onkologicznego i zachowania ciąży, głośno mówiła o tym, że „z rakiem można żyć, a nawet dawać życie”.

„W 2015 r. uruchomiliśmy Program kompleksowej opieki dla kobiet w ciąży chorych na raka „Boskie Matki”, z którego do tej pory skorzystało 111 kobiet. W tym czasie powitaliśmy na świecie 102 dzieci – wszystkie urodziły się zdrowe. Na pozostałe czekamy. Kolejnym krokiem była zintegrowana współpraca ze środowiskiem ginekologów położników. Zależało nam aby upowszechnić  wiedzę na temat możliwości prowadzenia ciąży z równoczesnym leczeniem onkologicznym i wskazać wyspecjalizowane ośrodki, w których mogą być leczone boskie matki. Bardzo ważne było dla nas także zwrócenie uwagi specjalistów na tzw. czujność onkologiczną, która jest uśpiona w przypadku kobiet ciężarnych, jak gdyby ciąża wykluczała możliwość zachorowania na nowotwór” powiedziała Marta Ozimek-Kędzior, członek zarządu Fundacji.

W 2016 r. Fundacja Rak n’Roll wyszła z inicjatywą opracowania standardów postępowania w przypadku ciężarnych, u których zostaje rozpoznana choroba onkologiczna. Pod przewodnictwem prof. Mirosława Wielgosia, rektora Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, kierownika I Katedry i Kliniki Położnictwa i Ginekologii, Konsultanta Krajowego w dziedzinie Perinatologii, prezesa Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz prof. Macieja Krzakowskiego, Konsultanta Krajowego w dziedzinie Onkologii, 25 ekspertów w zakresie onkologii, ginekologii i położnictwa przez 1,5 roku pracowało nad „Standardami postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u kobiet w ciąży chorych onkologicznie" w roku 2017. 

 

Opieka nad dziećmi poddanymi ekspozycji na radio- i chemioterapię – wyniki badań

Łącznie 129 dzieci z Belgii, Holandii, Włoch i Czech zostało włączonych do badania. Porównano je z podobną liczbą dzieci w tym samym wieku ciążowym, które zostały urodzone przez matki niedotknięte rakiem. Ogólny stan zdrowia i rozwój psychiczny dzieci zostały zbadane, gdy miały 18 miesięcy i 3 lata. Przebadano grupę 47 dzieci w wieku 3 lat pod kątem prawidłowego funkcjonowania serca za pomocą elektrokardiogramów (EKG) i echokardiografii (echa serca).

"W porównaniu do grupy kontrolnej dzieci nie stwierdziliśmy znaczących różnic w rozwoju umysłowym wśród dzieci narażonych na chemioterapię, radioterapię, samą operację lub bez leczenia" – stwierdza prof. Frédéric Amant.

Badane dzieci w okresie rozwoju płodowego były poddawane ekspozycji na promieniowanie (radioterapia u matki). Podstawowe i zaawansowane pomiary czynności serca w normie; ogólne wyniki neuropsychologiczne, behawioralne i ogólne również pozostały w prawidłowym zakresie. Nie stwierdzono też liniowej zależności między dawką promieniowania płodowego a rozwojem funkcji poznawczych. Autorzy jednoznacznie wskazują na konieczność dalszych badań na większej populacji, celem uwiarygodnienia dotychczas zebranych danych.

„Dla dziecka znacznie bardziej groźne są np. skutki wcześniactwa niż prenatalnej ekspozycji na chemioterapię” podsumowuje prof. Frédéric Amant.

 

Rejestr nowotworów w ciąży i program zachowania płodności po leczeniu onkologicznym 

"W ostatnich miesiącach rozpoczęto prace nad nowoczesnym informatycznie systemem rejestru chłoniaków w ciąży (we współpracy z firmą Tesseract) na podstawie wieloletnich doświadczeń własnych w jednym ośrodku onkologicznym. Rejestr stanie się bazą do wprowadzenia systemu ewidencji wszystkich chorych onkologicznie w ciąży. Dodatkowo pracujemy nad zmodyfikowanym programem informatycznym dla potrzeb programu zachowania płodności. Program dotyczący zachowania płodności po leczeniu onkologicznym został wdrożony, jako zadanie w Planie Naukowym Centrum Onkologii – Instytutu w Warszawie w 2017 r. To ogromna zintegrowana praca wielu specjalistów naszych klinik oraz współpracujących z nami urologów i ginekologów" – mówi dr Elżbieta Lampka.

Copyright © Medyk sp. z o.o