2019-04-18 Aktualności

Podczas 27. kongresu psychiatrycznego Europejskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (EPA) w Warszawie (6-9 kwietnia 2019 r.) przedsta­wiono nowe analizy post-hoc badań nad kariprazyną w schizofrenii. Na wykładach podkreślano, że inne atypowe leki przeciwpsychotyczne zawierające antagonistę (również częściowego) receptorów dopaminergicznych D2 nie wykazują się poprawą funkcji poznawczych, a także nie są w stanie wykazać się selektywnością wobec receptorów D3 (in vivo) – w przeciwieństwie do kariprazyny. 

Podczas jednej z sesji wykazano także, że kariprazyna była nie tylko dobrze tolerowana u pacjentów i okazała się neutralna metabolicznie, ale również posiada korzystny profil przyrostu masy ciała, co jest wyjątkowo ważne dla pacjentów leczonych lekami przeciwpsychotycznymi. Na kongresie zaprezentowano też znaczenie codziennego funkcjonowania pacjentów w przebiegu leczenia oraz ich doświadczenia pacjentów w procesie leczenia kariprazyną. 

Przeanalizowano i porównano dane z nieklinicznych badań in vitro dotyczących wiązania z receptorami, badań in vivo zachowań zwierząt oraz pozytonowej tomografii emisyjnej w badaniu pacjentów ze schizofrenią. W efekcie wykazano związek pomiędzy wiązaniem z receptorem D3 a poprawą funkcji poznawczych. Wnioski z badania in vivo na zwierzętach pozwalają stwierdzić, że kariprazyna wykazuje działanie poprawiające funkcje kognitywne (poznawcze). Badania pokazały również, że aktywność in vivo receptora dopaminergicznego D3 kariprazyny może w znacznym stopniu odpowiadać za poprawę funkcji poznawczych. Inne atypowe leki przeciwpsychotyczne z antagonistą dopaminy D2 (np. risperidon) lub agonistą częściowym (aripiprazol i brekspip­razol) o podobnych cechach, ale zarazem o znikomej aktywności in vivo wobec D3, nie wykazują efektu poprawy funkcji poznawczych.

Na podstawie czterech badań krótkoterminowych i czterech badań długoterminowych wykazano neutralność metaboliczną kariprazyny. Pacjenci tolerowali ją dobrze, a niekorzystne zmiany metaboliczne podczas leczenia okazały się nieliczne. Wedle badań przeprowadzonych przez Richter średni przyrost masy ciała w leczeniu krótkoterminowym kariprazyną wynosił 0,9 kg (grupa placebo: 0,3 kg), natomiast w leczeniu długoterminowym – tylko 0,5 kg (grupa kariprazyny). W porównaniu z innymi lekami przeciwpsychotycznymi minimalny efekt przyrostu masy ciała zaobserwowany w przypadku kariprazyny może stanowić jedną z najważniejszych korzyści z perspektywy profilu działań niepożądanych tego leku.

Pomiar skuteczności leków ośrodkowego układu nerwowego można uznawać za kontrowersyjny już od dziesiątków lat. Niemniej jednak skala objawów pozytywnych i negatywnych PANSS (Positive and Negative Syndromes Scale) jest najczęściej stosowanym znormalizowanym instrumentem, który ma na celu przeprowadzenie oceny nasilenia objawów w badaniach klinicznych schizofrenii. Do tej pory nie istniała żadna analiza minimalnej różnicy istotnej klinicznie w odniesieniu do dominujących negatywnych objawów schizofrenii. W zależności od wybranej koncepcji, zastosowanie różnych metod prowadzi do uzyskania różnych wniosków dotyczących minimalnej różnicy istotnej klinicznie (MCID) u pacjentów z dominującymi objawami negatywnymi. Analizy prof. Leuchta (2005. Schizophr Res 79) dowodzą, że gdy całkowita redukcja wyniku PANSS o 50% jest istotna w przypadku stanów ostrych, to w leczeniu pacjentów ze schizofrenią oporną redukcja o 20%-25% okazać się może istotna klinicznie. Wyniki oparte na badaniu klinicznym przeprowadzonym przez Richter w skali globalnej (Clinical Global Impression Improvement, CGI-I) wykazały, że w populacji z przewagą objawów negatywnych nawet mniejsza (8%-14%) zmiana w stosunku do stanu wyjściowego uważa się za różnicę istotną klinicznie.

Poprawa funkcjonowania pacjenta w schizofrenii jest jednym z najważniejszych aspektów wszystkich typów leczenia chorób ośrodkowego układu nerwowego. Z edukacyjnym wsparciem finansowym zapewnionym przez Gedeon Richter i Recordati, Europejskie Towarzystwo Psychiatryczne zorganizowało sympozjum poświęcone wyłącznie tej tematyce. Obradom przewodniczył prof. István Bitter. Na sympozjum, w którym wzięli udział uznani eksperci, omawiano wpływ objawów negatywnych na funkcjonowanie pacjentów, mechanizm działania kariprazyny i niektóre faktyczne doświadczenia życiowe w związku z leczeniem kariprazyną.

Kariprazyna wprowadzana jest do obrotu pod marką Vraylar w Stanach Zjednoczonych z przeznaczeniem do leczenia schizofrenii i epizodów maniakalnych lub mieszanych związanych z chorobą dwubiegunową I. Obecnie podlega również przeglądowi FDA pod kątem leczenia depresji dwubiegunowej. Dla krajów Unii Europejskiej w roku 2017 agencja EMA wydała licencję na zastosowanie do leczenia schizofrenii (produkt leczniczy pod nazwą Reagila), który – wraz z jego refundacją – wprowadzono na rynek w ponad 10 krajach. 

 

Copyright © Medyk sp. z o.o