Ponad 11 mln nowych przypadków chorób układu sercowo-naczyniowego i 3,9 mln zgonów z ich powodu stwierdza się każdego roku w Europie. Schorzenia te są nadal główną przyczyną zgonów w Europie i odpowiadają za 40% wszystkich zgonów u mężczyzn i 49% u kobiet. Zdaniem ekspertów co najmniej 80% przypadkom chorób układu krążenia można by zapobiec poprzez modyfikację czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, takich jak palenie tytoniu i brak aktywności fizycznej oraz kontrolę już występujących zaburzeń i chorób, w tym  wysokiego poziomu cholesterolu, nadwagi, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy.

Świadomość społeczna zagrożeń związanych z chorobami układu krążenia i konsekwencjami, jakie ze sobą niosą wciąż jest w Polsce niewystarczająca. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne dostrzega potrzebę szerokiej edukacji społeczeństwa i podejmuje aktywne działania na rzecz budowania świadomości wokół zagrożeń kardiologicznych oraz kształtowania właściwych nawyków i postaw prozdrowotnych Polaków. Jednocześnie proponuje i wprowadza wiele zmian na poziomie systemowym, których celem jest poprawa jakości leczenia pacjentów i zmniejszenie śmiertelności spowodowanej chorobami układu sercowo-naczyniowego.

Kompleksowa opieka

Efektem skoordynowanych działań w obszarze opieki nad pacjentami chorującymi na niewydolność serca, po przebytym zawale lub udarze mózgu było opracowanie i przygotowanie do realizacji m.in. pilotażu programu Kompleksowej Opieki nad Pacjentem z Niewydolnością Serca (KONS), pilotażu programu leczenia ostrej fazy udaru niedokrwiennego mózgu za pomocą przezcewnikowej trombektomii mechanicznej naczyń domózgowych lub wewnątrzczaszkowych oraz rozwój programu Kompleksowej Opieki nad Pacjentem po Zawale Serca (KOS-zawał).

Wychodząc naprzeciw gwałtownie postępującemu problemowi, jakim jest epidemia niewydolności serca, Ministerstwo Zdrowia we współpracy z Polskim Towarzystwem Kardiologicznym przygotowało i ogłosiło w listopadzie 2018 r. pilotaż programu KONS. To narodowy program na rzecz skutecznego leczenia i zapobiegania niewydolności serca oraz kompleksowej opieki nad pacjentami z tą chorobą. Dzięki programowi, który jest unikalny w skali świata, Polska pretenduje do tytułu lidera w opiece kardiologicznej. 

W celu zapewnienia pacjentom po zawale serca ciągłości procesu diagnostyki i leczenia kardiologicznego w kolejnych 12 miesiącach od wypisu ze szpitala, Polskie Towarzystwo Kardiologiczne wraz z Ministerstwem Zdrowia oraz Narodowym Funduszem Zdrowia opracowało i wdrożyło program KOS-zawał. Polska jest jedynym krajem w Europie, w którym wprowadzono tak nowoczesną formę kompleksowej opieki nad pacjentem po zawale serca. Sukcesywnie rozwijający się w 2018 r. program KOS-zawał realizowany jest obecnie w ok. 50 ośrodkach w 12 województwach w Polsce, a 90% ankietowanych pacjentów, uczestniczących w tym programie, uważa, że opieka kardiologiczna jest lepsza lub zdecydowanie lepsza, niż dotychczas.

Ministerstwo Zdrowia opracowało koncepcję programu, który przyczyni się do optymalizacji opieki nad pacjentami z udarem mózgu, pozwalając Polsce na dorównanie światowym standardom opieki w tym obszarze. Trombektomia mechaniczna jako metoda leczenia zabiegowego udaru niedokrwiennego to procedura wielospecjalistyczna, wymagająca współpracy ekspertów wielu specjalności. W ramach pilotażu, ogłoszonego w grudniu 2018 r., do interdyscyplinarnej grupy interwencyjnego leczenia udaru mózgu dołączyli kardiolodzy, którzy będą realizować je obok radiologów, neurologów, neurochirurgów, chirurgów naczyniowych oraz angiologów.

Innowacje przyszłością kardiologii

Jednym z głównych celów Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego jest tworzenie i wspieranie najnowszych technologicznie rozwiązań, służących rozwojowi kardiologii. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne proponuje powołanie tzw. Centrów Doskonałości, których zadaniem będzie wprowadzanie innowacyjnych procedur i technologii medycznych połączone z kompleksową opieką kardiologiczną i kardiochirurgiczną nad pacjentami. Centra Doskonałości, jako ośrodki o charakterze edukacyjnym, referencyjnym i doradczym, miałyby pomóc w utrzymaniu leczenia chorób serca na wysokim poziomie oraz wprowadzeniu do Polski światowych rozwiązań. Działalność Centrów Doskonałości z powodzeniem może stanowić zaplecze merytoryczne dla wdrażania projektów naukowych realizowanych przez powstającą z inicjatywy Ministerstwa Zdrowia Agencję Badań Medycznych, w której Polskie Towarzystwo Kardiologiczne widzi duży potencjał rozwojowy.

W centrum uwagi Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego znajduje się także rozszerzenie dostępu pacjentom do najnowszych osiągnięć technologicznych, takich jak telemedycyna i teleopieka, które są odpowiedzią na wyzwania przyszłości w kontekście leczenia starzejącego się społeczeństwa oraz rozwój innowacyjnych usług i technologii medycznych dla potrzeb kardiologii, przy wykorzystaniu wysokospecjalistycznych rejestrów medycznych. Ich prowadzenie daje szansę na stworzenie jednolitego systemu danych − Big Data − który posłuży do optymalizacji prowadzonych projektów medycznych, umożliwi ich ocenę i będzie pomocny przy opracowaniu założeń kolejnych rozwiązań stosowanych w systemie ochrony zdrowia.

W kierunku zdrowych serc

Praca nad zmianą świadomości społecznej na temat zagrożeń, jakie niosą za sobą choroby kardiologiczne, której efektem będzie podejmowanie prozdrowotnych decyzji, niezmiennie pozostaje priorytetem Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Wśród najważniejszych wyzwań polskiej kardiologii ważne miejsce zajmuje dostosowanie opieki zdrowotnej do wyzwań demograficznych, przede wszystkim wprowadzenie efektywnego kosztowo leczenia, szczególnie w kontekście częstej zapadalności osób w wieku produkcyjnym na choroby kardiologiczne, które generują koszty pośrednie i bezpośrednie związane z hospitalizacją i absencją chorobową. Ponadto priorytetem pozostaje skuteczniejsza profilaktyka i edukacja, przejawiająca się w kształtowaniu zdrowego stylu życia: promocji zdrowia, zdrowej i bezpiecznej żywności, aktywności fizycznej oraz zmniejszeniu liczby ryzykownych zachowań społeczeństwa: palenia tytoniu, nadużywania alkoholu oraz stosowania nieodpowiedniej diety.