Protonoterapia to jedna z najnowocześniejszych, uznanych na świecie metod walki z chorobami nowotworowymi. Grupa ekspertów z dziedziny onkologii i innowacji opracowała Raport „Strategia rozwoju protonoterapii w Polsce”. Dokument stanowi pierwszy kompleksowy materiał poświęcony rozwojowi tej innowacyjnej metody leczenia onkologicznego. Płynące z raportu dane, wnioski i rekomendacje wskazują na pilną potrzebę zaangażowania środków budżetu państwa w rozwój polskiej protonoterapii. 11 stycznia odbyło się śniadanie prasowe, podczas którego po raz pierwszy zaprezentowano nowy Raport. W gronie środowiska dziennikarzy, ekspertów i pacjentów, dyskutowano o ogromnej roli Projektu INPRONKO, który zakłada budowę Ośrodka Protonoterapii w Poznaniu.

Raport „Strategia rozwoju protonoterapii w Polsce” stanowi pierwszy, rzetelny zbiór kluczowych informacji dotyczących protonoterapii – innowacyjnej dziedziny leczenia onkologicznego, która jest istotna zarówno z punktu widzenia medycyny, jak i gospodarki. Protonoterapia stwarza rzeczywiste szanse poprawy sytuacji zmagających się z nowotworami pacjentów oraz zapewnia perspektywy rozwoju gospodarczego kraju. To prawdziwa nadzieja na skuteczne leczenie nowotworów u dzieci, guzów podstawy czaszki i mózgowia oraz w trudno dostępnych lokalizacjach, w których guz nowotworowy położony jest bardzo blisko narządów krytycznych, co dotyczy między innymi raka gruczołu krokowego, trzustki, przełyku, pęcherza moczowego, czy też wszelkiego rodzaju guzów tkanek miękkich.

Przy obecnej zachorowalności na nowotwory do leczenia protonoterapią w Polsce kwalifikuje się około 2 tysięcy pacjentów rocznie. Tymczasem, polscy chorzy są często zmuszeni do korzystania z możliwości leczenia poza granicami kraju. Jeden funkcjonujący ośrodek protonoterapii nie zapewni pokrycia potrzeb u wszystkich pacjentów, którzy mogliby prowadzić skuteczny proces leczenia dzięki tej metodzie. Realizacja Projektu INPRONKO poprawi sytuację pacjentów i umożliwi im należny dostęp do leczenia – powiedział Prof. Julian Malicki, Dyrektor Wielkopolskiego Centrum Onkologii w Poznaniu, Koordynator Projektu INPRONKO.

Najważniejsze wnioski i rekomendacje płynące z Raportu:

• Konieczność rozwoju protonoterapii w Polsce jako metody pozwalającej na prowadzenie bezpieczniejszej terapii oraz zmniejszenie powikłań popromiennych oraz ryzyka indukcji wtórnych nowotworów (szczególnie istotnych w przypadku leczenia dzieci),

• Zapewnienie wystarczającej dostępności do radioterapii protonowej w Polsce – nie mniej niż 2-3 ośrodki protonoterapii,

• Podniesienie poziomu badań naukowych w zakresie onkologii i poprawy współpracy w ty zakresie pomiędzy medycznymi uczelniami wyższymi, które dysponują infrastrukturą badawczą oraz regionalnymi ośrodkami onkologicznymi dysponującymi infrastrukturą kliniczną,

• Koszty protonoterapii są często niższe niż innych nowoczesnych metod leczenia nowoczesnych, stosowanych w innych wskazaniach, a co więcej jest to za założenia terapia radykalna mająca na celu wyleczenie chorego,

• Wdrożenie projektu INPRONKO w Polsce Zachodniej i realizacja I etapu projektu, czyli budowa w Poznaniu nowoczesnego ośrodka protonoterapii, w ramach którego prowadzone będą badania naukowe oraz leczenie pacjentów na najwyższym poziomie.

Projekt INPRONKO to konsorcjum 19 instytucji: uniwersytetów, ośrodków onkologicznych z pięciu województw Polski Zachodniej oraz samorządów. Partnerem Projektu INPRONKO jest również Narodowe Centrum Badań Jądrowych. To bardzo dobry projekt, który, paradoksalnie, w zestawieniu z jego słusznością i istotą, nie generuje wysokich kosztów, ponieważ przełożą się one na sukces zarówno medyczny, jak i społeczno-ekonomiczny. Przy tak dużej i ważnej inwestycji, chcemy kształtować nowe technologie. Obecność Narodowego Centrum Badań Jądrowych oznacza rozwijanie polskiej myśli technologicznej – podkreślił Prof. Krzysztof Kurek, Dyrektor Narodowego Centrum Badań Jądrowych.

Projekt INPRONKO to unikalne połączenie rozwoju nauki z korzyściami dla polskich pacjentów, krajowej służby zdrowia i gospodarki. Walory Projektu są bezsporne. Opisywana inicjatywa, w bezpośredni sposób łączy medycynę z nauką i najnowszą technologią. To, co niezwykle istotne, poza stricte medyczną słusznością i wartością protonoterapii, to ponadregionalny zasięg Projektu INPRONKO. Skupia on pięć polskich województw, jednostki naukowe i uczelnie, środowisko ekspertów. Dzięki realizacji Projektu, podniesiemy jakość usług medycznych w znacznej części kraju – powiedział Prof. Jacek Fijuth, Kierownik Zakładu Teleradioterapii przy Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Profesor dodał, że musimy również zapewnić młodym lekarzom perspektywę rozwoju w zakresie innowacyjnego leczenia onkologicznego w naszym własnym kraju. Rozwój technologii napędza gospodarkę. Jeżeli nie będziemy działać, niczego nie osiągniemy. Innowacyjność wiąże się z długofalową perspektywą. Jeżeli chcemy mieć prawdziwą innowację w Polsce, musimy wyjść na front badań – dodał Prof. Kurek.

O rozwój protonoterapii w Polsce starają się nie tylko lekarze i eksperci, ale również sami pacjenci. Metoda ta stanowi dla nas – pacjentów prawdziwy oręż w walce z chorobą nowotworową. Brak w Polsce odpowiedniej liczby ośrodków oferujących leczenie protonami oznacza konieczność szukania ratunku poza granicami kraju. Pacjenci są świadomi tego, że na świecie istnieją nowoczesne i skuteczne metody leczenia onkologicznego, stanowiące szansę na odpowiedni proces leczenia. Nie chcemy, by inaczej było w Polsce. Jako pacjenci mamy prawo do należnego leczenia. Wyrażamy pełne poparcie dla dalszego rozwoju protonoterapii w Polsce. Popieramy również budowę ośrodka protonoterapii w Poznaniu – zaznaczyła Barbara Ulatowska, prezes Stowarzyszenia Pacjentów Leczonych Radioterapią.

Eksperci wielokrotnie podkreślili zalety protonoterapii i słuszność wyboru tej dziedziny leczenia u wskazanych grup pacjentów onkologicznych. To bardziej bezpieczna metoda, z uwagi na oszczędzanie zdrowych tkanek u pacjenta oraz możliwość wyeliminowania późniejszych powikłań. Protonoterapia obniża toksyczność leczenia. „Przewaga” protonów w radioterapii nad fotonami i elektronami wynika z faktu, że maksimum dawki występuje dla protonów na pewnej głębokości a za pikiem Bragga dawka praktycznie spada do zera – promieniowanie uderza bezpośrednio w zmianę nowotworową, nie narażając zdrowych okolic ciała.

Raport będzie przekazany przedstawicielom między innymi Parlamentu RP, Ministerstwu Zdrowia oraz Inwestycji i Rozwoju. Eksperci i autorzy Raportu liczą na pozyskanie poparcia dla inicjatywy INPRONKO i zaangażowanie w budowanie ośrodka protonoterapii w Polsce.